Zabezpieczenie i zagospodarowanie placu budowy – jak to zrobić?
Zabezpieczenie oraz zagospodarowanie terenu budowy jest kwestią o pierwszorzędnym znaczeniu nie tylko dla postępów pracy, ale też dla bezpieczeństwa. Maszyny budowlane czy otwarte wykopy mogą być niebezpieczne dla zdrowia i życia. W jaki sposób się to odbędzie i jakie wykorzystamy do tego środki zależy w dużej mierze od nas, ale w nie mniejszym stopniu od przepisów prawa, które narzucają nam pewne rozwiązania. Sprawa bezpieczeństwa, ochrony życia ludzkiego i mienia należy do najważniejszych, dlatego zabezpieczenie placu budowy jest jednym z pierwszych poważnych zadań, przed którymi staje inwestor.
Chcesz obliczyć koszt budowy domu? Skorzystaj z naszego kalkulatora budowy.
Z tego artykułu dowiesz się:
Ogólne zasady dotyczące zabezpieczenia budowy
W miejscu, w którym prowadzone są roboty budowlane należy przestrzegać ściśle określonych zasad narzucanych przez przepisy prawa budowlanego. Właściwe zabezpieczenie placu budowy oraz jego organizacja mają niebagatelne znaczenie.
Obiekt budowlany należy projektować i budować przestrzegając zasad wiedzy technicznej, tak aby spełniał podstawowe wymogi. Jest to w szczególności: bezpieczeństwo konstrukcji, pożarowe i użytkowania a także ochrony najbliższego sąsiedztwa przed hałasem i drganiami. Szczegółowo kwestię warunków technicznych jakie powinny spełniać budynki reguluje Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie z dnia 12 kwietnia 2002 r.
W kwestii bezpieczeństwa osób wykonujących prace budowlane, obowiązków firm budowlanych i bezpieczeństwa osób postronnych zostały stworzone akty prawne, będące wyznacznikiem prawidłowego postępowania w czasie tychże prac. Oprócz wspomnianego wcześniej rozporządzenia są to:
- Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy
- Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych
- Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane
Wyżej wymienione regulacje zawierają również przepisy dotyczące innych kwestii, szeroko pojętego projektowania, budowy oraz utrzymania obiektów budowlanych.
Zagospodarowanie placu budowy
Jak powinno zostać przeprowadzone zagospodarowanie placu budowy, zostało ściśle określone przepisami prawa. Organizacja placu budowy jest wykonywana przed rozpoczęciem robót budowlanych. Zagospodarowanie terenu budowy powinno obejmować przynajmniej wykonanie ogrodzenia budowlanego, wyznaczenie stref niebezpiecznych, urządzenie pomieszczeń funkcyjnych, na przykład sanitarnych i socjalnych. Prace obejmują również swoim zakresem prawidłowe wykonanie i udostępnienie przejść dla pieszych, doprowadzenie mediów oraz urządzenia miejsca na składowanie potrzebnych materiałów.
Ogrodzenia budowlane nie zależą od dobrej woli inwestorów ale są nieodzownie wymaganym elementem zabezpieczenia terenu budowy. W celu zachowania bezpieczeństwa i uniemożliwienia wejścia osobom nieupoważnionym, należy postawić ogrodzenie o wysokości co najmniej 1,5 metra. Jeśli za sprawą specyfiki danego terenu, na którym mają zostać przeprowadzone roboty budowlane nie ma możliwości wykonania ogrodzenia, należy bezwzględnie zastosować tablice ostrzegawcze lub wydelegować pracowników do pilnowania terenu przed nieupoważnionym wtargnięciem.
Zabezpieczenie terenu budowy polega również na właściwym jego oznakowaniu. Dotyczy to nie tylko tablic informacyjnych. Przede wszystkim należy umieścić tablice ostrzegawcze, jeżeli na terenie budowy przechowywane są materiały kwalifikowane jako niebezpieczne.
Jeśli na terenie budowy mieszczą się pomieszczenia magazynowe z regałami, należy umieścić w ich sąsiedztwie tablice dotyczące maksymalnych obciążeń.
Maszyny budowlane
Równie ważną sprawą przy zagospodarowaniu placu budowy jest odpowiednie montowanie, eksploatacja oraz obsługa maszyn budowlanych a także innych urządzeń technicznych oraz narzędzi zmechanizowanych.
Wszystkie wyżej wymienione maszyny i urządzenia muszą być montowane i obsługiwane zgodnie z instrukcją, jak również muszą spełniać wymagania tak zwanego systemu oceny zgodności. Maszyny budowlane mogą być używane na placu budowy jedynie wówczas jeśli mają aktualne dokumenty uprawniające do ich eksploatacji. Dotyczy to maszyn i urządzeń podlegających dozorowi technicznemu.
Oczywistym wydaje się fakt, że rozporządzenie reguluje również, że maszyny powinny być obsługiwane przez przeszkolone do tego osoby, oraz wykorzystywane tylko do celów zgodnych z ich rzeczywistym przeznaczeniem. Niedopuszczalne jest przeciążanie maszyn i dopuszczanie do pracy na placu budowy maszyn uszkodzonych.
Bardzo szczegółowo sprawę wykorzystania maszyn i innych urządzeń technicznych podczas robót budowlanych reguluje Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych, w rozdziale 7.
Roboty na wysokości i rusztowania
Wyżej wymienione rozporządzenie uszczegóławia również procedury związane z prowadzeniem robót budowlanych na wysokości i związanym z tym, ustawianiem rusztowań i ruchomych podestów roboczych.
Montaż rusztowań oraz ruchomych podestów musi być prowadzony zgodnie z projektem indywidualnym lub instrukcją producenta. Jest to również element właściwego zabezpieczenia terenu budowy.
Po odpowiednim montażu rusztowania, w dzienniku budowy lub w protokole odbioru technicznego określa się jego przeznaczenie oraz dopuszczalne obciążenia. W protokole należy również uwzględnić i wyznaczyć terminy przeglądów technicznych rusztowania. Na konstrukcjach o których mowa, powinny być umieszczone tablice informacyjne zawierające najważniejsze informacje dotyczące obciążenia i dane wykonawcy montażu danego rusztowania. Rusztowania powinny posiadać stabilną konstrukcję a także zapewniać wygodne poruszanie się po nich. Dodatkowo mają być wyposażone w poręcz ochronną. Praca na rusztowaniach zamontowanych na placu budowy jest zabroniona, jeżeli zaistnieją warunki atmosferyczne zagrażające bezpieczeństwu pracowników. W szczególności są to: silny wiatr, gęsta mgła, opady śniegu lub deszczu a także brak oświetlenia po zmroku.
Zabezpieczenie placu budowy to także odpowiednia organizacja robót na wysokościach. Stanowiska pracy, które znajdują się powyżej jednego metra nad powierzchnią ziemi muszą być wyposażone w balustrady, chroniące pracowników przed upadkiem. Jeżeli stanowisko pracy na wysokości jest ruchome, powinno być wyposażone w linki bezpieczeństwa. Szczegółowo taką sytuację reguluje wspominane już wielokrotnie, Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych.
Kontrola budowy
Prowadzenie robót budowlanych podlega nadzorowi inspektora nadzoru budowlanego, na szczeblu wojewódzkim lub powiatowym, realizowanego w szczególności poprzez kontrolę.
Kontrola inspektora nadzoru budowlanego zasadza się w głównej mierze na sprawdzaniu przez właściwy organ, czy budowa jest prowadzona zgodnie z wymaganiami i warunkami pozwolenia na budowę. Kontrola może także obejmować sprawdzenie uprawnień osób wykonujących funkcje techniczne na budowie W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości, organ wymierza karę pieniężną.
Do kompetencji powiatowego inspektora nadzoru budowlanego należy wydawanie postanowień o wstrzymaniu robót budowlanych, w razie rażących nieprawidłowości i naruszeń prawa.
W związku z powyższym niezwykle ważne jest, aby wszystkie elementy procesu budowlanego zostały odpowiednio zaprojektowane, zaplanowane i wykonywane zgodnie z obowiązującym prawem a także z zasadami bezpieczeństwa. Odpowiednie zabezpieczenie budowy oraz ogólna organizacja placu budowy gwarantuje brak naruszeń formalnych i prawnych oraz utrzymanie bezpieczeństwa.
Przygotowując zagospodarowanie placu budowy, odpowiedzialne za to osoby, powinny bezwzględnie zapoznać się z obowiązującymi regulacjami prawnymi, gdyż nieodpowiednie przygotowanie placu budowy może być w rezultacie bardzo kosztowne i ryzykowne.