Kierownik budowy - obowiązki, uprawnienia, kto może nim zostać?

Kierownik budowy jest jedną z najważniejszych osób, które koordynują i zarządzają procesami budowlanymi. Bez jego obecności nie można rozpoczynać ani prowadzić żadnej budowy ani rozbudowy domu, która wymaga pozwolenia na budowę oraz podlega bezpośrednim przepisom prawa budowlanego. Warto pamiętać, że za obecność kierownika budowy bezpośrednio odpowiada inwestor.

Przypominamy, że koszty inwestycji budowlanych, takich jak budowa domu czy remont mieszkania można obliczyć na Kalkulatorach Budowlanych.

Kierownik budowy - wymagania dla kandydatów

Zakres działań i rola kierownika budowy są nieodłącznie związane z ustawą z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo Budowlane (Dz.U. 1994 nr 89 poz. 414) . Jest to najważniejszy akt prawny, który jasno określa, kto i na jakich zasadach może pełnić rolę kierownika budowy.

Ustawa Prawo Budowlane jasno precyzuje, że kierownikiem budowy może zostać osoba, która ukończyła studia wyższe (np. na kierunku budownictwa lub architektury). Owa osoba musi mieć też uprawnienia do pełnienia samodzielnych funkcji technicznych. Ustawodawca definiuje pojęcie samodzielnych funkcji technicznych, traktując je jako:

„…działalność związaną z koniecznością fachowej oceny zjawisk technicznych lub samodzielnego rozwiązania zagadnień architektonicznych i technicznych oraz techniczno-organizacyjnych, a w szczególności działalność obejmującą:

  • projektowanie, sprawdzanie projektów architektoniczno-budowlanych i sprawowanie nadzoru autorskiego;
  • kierowanie budową lub innymi robotami budowlanymi;
  • kierowanie wytwarzaniem konstrukcyjnych elementów budowlanych oraz nadzór i kontrolę techniczną wytwarzania tych elementów;
  • wykonywanie nadzoru inwestorskiego;
  • sprawowanie kontroli technicznej utrzymania obiektów budowlanych;
  • wykonywanie państwowego nadzoru budowlanego;
  • rzeczoznawstwo budowlane.”

Rozdział 2, Art. 12. Ustawy Prawo Budowlane.

Jak zostać kierownikiem budowy?

Podstawą do ubiegania się o nieograniczone uprawnienia do pełnienia samodzielnych funkcji technicznych jest ukończenie studiów magisterskich. Ich kierunek musi być odpowiedni dla danej specjalności (w przypadku kierownika budowy będą to studia na kierunku budowlanym bądź architektonicznym). Po ukończeniu studiów i pomyślnym zdaniu egzaminów trzeba jeszcze odbyć dwuletnią praktykę na budowie.

Z kolei ograniczone uprawnienia do pełnienia samodzielnych funkcji technicznych można nabyć przez:

  • ukończenie studiów zawodowych, które będą odpowiednie dla danej specjalizacji
  • lub ukończenie studiów magisterskich na kierunkach pokrewnych

Po ukończeniu studiów i pomyślnym zdaniu egzaminów należy odbyć trzyletnią praktykę na budowie.

W każdym przypadku praktyka musi obejmować pełnienie funkcji technicznych prowadzonych pod okiem osoby, która jest do tego uprawniona. W ramach praktyk można też wykonywać prace projektowe.

Obowiązki kierownika budowy

Prawo budowlane (rozdział I, art. 22) nakłada na kierownika budowy szereg niezbywalnych obowiązków. Według aktualnie obowiązujących zapisów, kierownik musi:

  • Przejąć od inwestora plac budowy i wypełnić oświadczenie o pełnieniu obowiązków kierownika;
  • Zapewnić odpowiednie zabezpieczenie placu budowy;
  • Prowadzić dokumenty budowy;
  • Wykonać plan bezpieczeństwa i ochrony zdrowia;
  • Zadbać o odpowiednie, geodezyjne wytyczenie obiektu;
  • Kierować budową;
  • Prowadzić dokumentacje budowy, a także sporządzić dokumentację powykonawczą;
  • Wykonywać zadania, które zostały wyszczególnione w dzienniku budowy;
  • W przypadku wystąpienia zagrożenia, kierownik musi wstrzymać budowę, a następnie poinformować o tym inwestora;
  • Współpracować z inwestorem w zakresie odbioru kolejno wykonywanych prac;
  • Załatwienie formalności związanych z odbiorem budynku;
  • Wykonanie i przekazanie inwestorowi niezbędnej dokumentacji, a w tym oświadczenia o doprowadzeniu terenu budowy do odpowiedniego porządku.

Uprawnienia kierownika budowy domu jednorodzinnego

Kierownik budowy ma prawo do wystąpienia o wykonanie zmian w projekcie budowlanym. Owe prawo przysługuje zawsze wtedy, gdy kierownik zauważy potrzebę zwiększenia bezpieczeństwa budowy lub optymalizacji procesów budowlanych. Kierownik może się też ustosunkowywać do zaleceń, które zostały wpisane do dziennika budowy. Są to bardzo korzystne prawa, bowiem to właśnie kierownik budowy odpowiada za bezpieczeństwo podczas całego czasu trwania robót budowlanych.

Warto pamiętać, że osoba zatrudniona na stanowisku kierownika budowy nie musi dbać o interesy inwestora (dotyczących pracy wykonawców budowlanych). Inwestor powinien osobiście zadbać o jakość wykonywanych prac budowlanych. Jeśli jest to niemożliwe, powinien zobligować do tego inspektora nadzoru budowlanego.

Kierownik robót budowlanych a kierownik budowy

Kierownik budowy jest osobą, która nadzoruje wszystkie prace budowlane od momentu przygotowań, aż do chwili odbioru budynku. Jego głównym zadaniem jest zapewnienie bezpieczeństwa oraz zadbanie o to, by wszystkie prace budowlane zostały wykonane zgodnie z projektem i aktualnymi zapisami prawa budowlanego. Istnieje szereg wymogów dla potencjalnych kandydatów na stanowisko kierownika. Trzeba ukończyć stosowne studia, zdać egzamin i odbyć przynajmniej dwuletnią praktykę na budowie. Co ważne, kierownik budowy powinien być niezależny w stosunku do firmy budowlanej wykonująca wszelkie prace. To gwarantuje jego obiektywizm w stosunku do wykonanych przez firmę prac.

Z kolei kierownik robót budowlanych to najprościej mówiąc osoba odpowiedzialna za wykonywanie tych prac. To kierownik robót budowlanych wydaje polecenia robotnikom, organizuje pracę i jest bezpośrednio odpowiedzialny za bieżące prace na inwestycji.

Kim jest kierownik budowy?

Każdy inwestor ma ustawowy obowiązek zatrudnienia kierownika budowy. Jest to ważny specjalista, który pełni nadzór budowy i czuwa aby wszystkie etapy prac zostały wykonane zgodnie z zaakceptowanym projektem budowlanym.

Kierownik/inżynier budowy musi posiadać stosowne kwalifikacje i uprawnienia techniczne. Podstawowym minimum jest posiadanie wykształcenia kierunkowego oraz kilkuletniej praktyki na budowie. Aby otrzymać uprawnienia kierownika budowy trzeba także przynależeć do właściwej izby samorządu zawodowego.

Warto wybrać kierownika budowy w sposób przemyślany. Nie każdy inżynier budowy będzie w stanie zaspokoić wszystkie oczekiwania inwestora i prowadzić nadzór budowy w sposób należyty (z punktu widzenia inwestora). Warto pamiętać, że kierownik będzie pełnił nadzór budowy od wylania fundamentów, aż do chwili wykonania inwentaryzacji. Jest to osoba, która zazwyczaj pozostaje w stałym kontakcie z inwestorem.

Kierownik pełni nadzór budowy i przestrzega przepisów prawa budowlanego. Jednak nie musi reprezentować interesów inwestora. Dlatego niektóre osoby decydują się na dodatkowy nadzór inwestorski. Inspektor nadzoru to osoba, która staje się uczestnikiem procesów budowlanych, reprezentuje interesy inwestora oraz kontroluje działania kierownika. Nadzór inwestorski można powierzyć jedynie osobie, która posiada stosowne uprawnienia techniczne.

W świetle prawa budowlanego inżynier budowy/kierownik i inspektor budowy to stanowiska rozdzielne. Jedna osoba nie może być jednocześnie kierownikiem oraz inspektorem. Jeden z fachowców pełni nadzór budowlany, a drugi nadzór inwestorski. Dzięki temu interesy inwestora są dobrze chronione i nie odbywają się kosztem zapisów prawa budowlanego.

Zatrudnienie inspektora nadzoru budowlanego wiąże się z dodatkowymi wydatkami. Dlatego jest to osoba, która zazwyczaj znajduje zatrudnienie jedynie podczas wznoszenia większych oraz bardziej kosztownych inwestycji budowlanych.

Jeśli interesuje Cię temat nadzoru budowy i nadzoru inwestorskiego, zapraszamy do działu poniżej. Znajdziesz tu wskazówki dotyczące etapów budowy domu, a także działań wynikających z zapisów prawa budowlanego. Na dole strony odnajdziesz powiązaną tematycznie listę artykułów.