Opublikowano: 06.02.2024 r., 17:00
|
Autor:
Barbara Ochman
Unia Europejska już niebawem sfinalizuje przepisy, które zobligują kraje członkowskie do osiągnięcia zeroemisyjności w sektorze budowlanym. Czy wiesz, jakie zmiany czekają nas w najbliższych latach? Zobacz, czy musisz wyremontować swój dom, by spełniał rygorystyczne wymogi dotyczące charakterystyki energetycznej.
Jednym z najważniejszych celów klimatycznych zapisanych w unijnym prawie jest ograniczenie emisji gazów cieplarnianych przynajmniej o 55% do 2030 roku. Państwa członkowskie podejmują wytężone działania, by zrealizować to założenie. Plany są ambitne, ponieważ znaczne ograniczenie emisji to pierwszy krok do osiągnięcia neutralności klimatycznej Unii, która miałaby nastąpić już w 2050 roku.
Transformacja odbywa się na wielu płaszczyznach – nie tylko w sektorze budownictwa. Właśnie dlatego stworzono pakiet „Fit for 55”, który wyznacza wyważone ramy realizacji unijnych celów klimatycznych. W jego skład wchodzą wnioski ustawodawcze, które wpływają m.in. na:
- System handlu,
- Transport,
- Rolnictwo,
- Leśnictwo,
- Sektor lotniczy i morski,
- Wykorzystanie energii odnawialnej.
Budownictwo stanowi jeden z najważniejszych obszarów działania pakietu „Fit for 55”, ponieważ ten sektor odpowiada za ponad 1/3 emisji gazów cieplarnianych na terenie Unii Europejskiej. 7 grudnia 2023 Rada i Parlament doszły do wstępnego porozumienia. Zgodnie z założeniami, od 2030 roku nowe budynki będą bezemisyjne, a do 2050 roku wszystkie istniejące domy staną się neutralne dla klimatu. Wspomniane restrykcje prawdopodobnie zostaną zatwierdzone już w marcu. Jeśli tak się stanie, to w nadchodzących latach wielu Polaków będzie zmuszonych do zmodernizowania swoich nieruchomości.
Unijny plan zakłada, że od 2030 roku na wszystkich nowych budynkach mieszkalnych będą obowiązkowo pojawiać się instalacje energii słonecznej. Ta dyrektywa dotyczy nieruchomości, które dopiero powstaną – właściciele starych domów mają zdecydowanie więcej czasu, by dostosować się do europejskich wymogów. Istniejące budynki należy przekształcić na zeroemisyjne do 2050 roku, zatem ostateczny termin renowacji mija za 26 lat.
Posiadacze domów, których charakterystyka energetyczna nie spełnia unijnych wymagań, prawdopodobnie będą mogli liczyć na pomoc państwa w zakresie modernizacji nieruchomości. Polska ma otrzymać z Unii 60 miliardów Euro – te środki będą w całości przeznaczone na wyremontowanie budynków. Pierwsza transza w wysokości 5 miliardów Euro już trafiła na konto Skarbu Państwa. Modernizacje budynków mają być finansowane z Funduszu Odbudowy, Funduszu Klimatycznego oraz Funduszu Spójności.
Nowe przepisy będą dotyczyć budynków publicznych, niemieszkalnych i mieszkalnych. W pierwszej kolejności zeroemisyjność powinny osiągnąć nieruchomości należące do administracji publicznej – czas na dostosowanie ich do unijnych wymogów będzie wynosić zaledwie cztery lata. Okazuje się, że reforma dopuszcza pewne wyjątki – dyrektywy nie będą obejmować:
- Budynków historycznych,
- Miejsc kultu i obiektów przeznaczonych pod działalność religijną,
- Budynków wolnostojących, których powierzchnia nie przekracza 50m2,
- Domków letniskowych oraz obiektów mieszkalnych, które charakteryzują się ograniczonym czasem użytkowania i mniejszym zużyciem energii,
- Budynków wojskowych oraz używanych do celów obronnych,
- Warsztatów, zakładów przemysłowych, obiektów rolniczych.
Chociaż starsze domy muszą osiągnąć zeroemisyjność dopiero w 2050 roku, to Unia Europejska planuje wcześniejsze wycofanie dotacji na zakup tradycyjnych źródeł ciepła. Już w 2025 roku kraje członkowskie przestaną dotować kotły na paliwa stałe. Przewidywana data ich całkowitego wycofania z użytku to 2040 rok. Do tego czasu wszystkie budynki należy zmodernizować tak, by znajdowały się w nich inne, ekologiczne źródła ciepła. Chociaż od przyszłego roku subsydiowanie kotłów na paliwa stałe będzie niemożliwe, to Unia zamierza dopuszczać dofinansowania na zakup hybrydowych systemów grzewczych, które łączą kocioł z pompą ciepła lub z instalacją solarną.
Odejście od kotłów na paliwa kopalne będzie następować stopniowo – najpierw znikną one z budynków należących do państwa. Kolejnym krokiem będzie całkowite odejście od tego rozwiązania w nowym budownictwie, a wymiana pieców w starszych gospodarstwach domowych to ostatni etap, który zakończy transformację. Krajowy plan renowacji będzie uwzględniał środki wsparcia w formie dotacji i dofinansowań. Oznacza to, że Polacy nie będą musieli pokrywać 100% kosztów remontu z własnej kieszeni.
