Rodzaje fundamentów - jakie wyróżniamy i czym się charakteryzują?
Fundamenty to jeden z kluczowych elementów każdej konstrukcji budowlanej. Właśnie one przenoszą obciążenie obiektu na grunt, zapewniając całej strukturze stabilność i bezpieczeństwo. Wybór fundamentów zależy od m.in. wielkości budynku, warunków środowiskowych i rodzaju gruntu. Sprawdź popularne rodzaje fundamentów, ich zastosowanie, zalety oraz wady.
Z tego artykułu dowiesz się:
Fundamenty bezpośrednie
Znane są również jako fundamenty płytkie – umieszcza się je bezpośrednio pod konstrukcją budynku. Fundamenty bezpośrednie najczęściej stosowane są w domach jednorodzinnych i lekkich budynkach komercyjnych. Wśród fundamentów bezpośrednich wyróżniamy ławy fundamentowe, płyty fundamentowe i stopy fundamentowe.
- Ławy fundamentowe – najczęściej stosowane przy budowie domów jednorodzinnych. Występują w postaci podłużnych, poziomych elementów betonowych, które rozkładają obciążenie ścian na większą powierzchnię gruntu. Do ich zalet należy łatwość wykonania i stosunkowo niskie koszty realizacji. Wadą ław fundamentowych jest fakt, iż nie nadają się na grunty niejednorodne i słabe.
- Płyta fundamentowa – duży, jednorodny element betonowy, który układa się pod całą powierzchnią budynku. To rozwiązanie często stosowane w miejscach, gdzie grunt ma małą nośność i jest słaby lub pojawia się ryzyko nierównego osiadania. Płytę fundamentową używa się również w obiektach przemysłowych. Wyróżnia się ona jednolitą dystrybucją obciążeń i ochroną przed osiadaniem. Do wad płyty fundamentowej wliczamy niskie koszty wykonania i większe zużycie materiałów.
- Stopy fundamentowe – punktowe elementy betonowe, które przenoszą obciążenie z kolumn lub słupów na grunt. Stosowane są w konstrukcjach szkieletowych, budynkach wielokondygnacyjnych i konstrukcjach przemysłowych. Przy zastosowaniu odpowiednich materiałów cechują się ekonomicznością. Ich wadą może być jednak ograniczone zastosowanie na gruntach o małej nośności.
Fundamenty pośrednie
Potocznie nazywa się je również fundamentami głębokimi, gdyż przenoszą ciężar posadowionego na sobie budynku na głębsze warstwy gruntu. Fundamenty pośrednie stosuje się na gruncie, który uniemożliwia wykonanie tradycyjnych fundamentów bezpośrednich i posadowienia na nich konstrukcji. To dobre podłoże do stworzenia fundamentu właściwego. Pośrednie fundamenty najczęściej powstają na terenach podmokłych. Wyróżniamy wśród nich fundamenty palowe i studnie fundamentowe.
- Fundamenty palowe – długie elementy stalowe, drewniane lub betonowe, które wbija się bądź wwierca w grunt. Fundamenty palowe przenoszą obciążenie na głębsze warstwy. Zastosowanie mają głównie w budowlach na gruntach torfowych oraz iłowych, a także mostach i wiaduktach. Są stabilne na trudnym terenie, jednak stosunkowo drogie do wykonania. Poza tym są do nich konieczne specjalistyczne maszyny, przez co nie są najłatwiejsze do położenia.
- Stopy fundamentowe – fundamenty w kształcie pionowych cylindrów wypełnionych betonem. Przenoszą one obciążenia na głębsze warstwy gruntu. Można używać ich przy budowie np. wież telekomunikacyjnych lub budynków przemysłowych o dużych obciążeniach. Stopy fundamentowe mają wysoką nośność i można je stosować na bardzo słabych gruntach. Do wad zaliczyć można wysokie koszty i trudności w realizacji.
Fundamenty specjalne
Do fundamentów specjalnych wliczyć można kilka rodzajów, m.in. ściany szczelinowe i mikropale.
- Ściany szczelinowe – fundamenty stosowane głównie w budownictwie miejskim, gdzie przestrzeń jest ograniczona, a głębokość fundamentów duża. Ścian szczelinowych używać można przy podziemnych garażach i w wysokich budynkach w centrum miasta. Można budować je w trudnych warunkach przestrzennych. Ściany szczelinowe cechuje wysoka trwałość. Do ich utworzenia potrzebne są jednak zaawansowane technologie, a same ściany szczelinowe są dość drogie.
- Mikropale – cienkie stalowe lub betonowe elementy, które wbijane są w grunt. Stosuje się je jako wzmocnienie istniejących już fundamentów lub w miejscach o ograniczonej przestrzeni. Mikropale świetnie służą do renowacji budynków lub stabilizacji osuwisk. Stawia się je dość szybko, jednak mają ograniczoną nośność i są dość drogie.
O czym pamiętać, wybierając fundamenty?
Wybór odpowiedniego fundamentu zależy od kilku kluczowych czynników, takich jak rodzaj gruntu. Musisz wiedzieć, jak dopasować fundamenty do nośności, poziomu wód gruntowych i rodzaju warstw geologicznych. Cięższe konstrukcje wymagają fundamentów o większej nośności, zatem musisz pamiętać też o wielkości i obciążeniu budynku.
Wybierając fundamenty, pamiętaj o warunkach środowiskowych (czy nie występują np. osuwiska, trzęsienia ziemi lub wysoki poziom wód). Niektóre rozwiązania są kosztowniejsze – gwarantują za to większą stabilność i trwałość.