Wielka płyta znów na ustach ekspertów. Powód może zaskoczyć
Stare bloki z wielkiej płyty miały być rozwiązaniem tymczasowym, ale mimo upływu lat budynki z prefabrykatów betonowych trzymają się wyśmienicie. Słynna wielka płyta przeżyła już niejedną nowoczesną konstrukcję. Dlaczego popularne bloki z PRL-u są tak wytrzymałe? Wiele zależy od jakości ścian nośnych.
- Czym charakteryzuje się konstrukcja wielkopłytowa?
- Trwałość ścian nośnych w blokach z wielkiej płyty
- Zalety i wady konstrukcji szkieletowej
- Wielka płyta czy konstrukcja szkieletowa – co wytrzyma dłużej?
Czym charakteryzuje się konstrukcja wielkopłytowa?
Bloki z wielkiej płyty wznoszono przy użyciu prefabrykowanych elementów betonowych — ściany nośne, stropy, schody czy szyby windowe były produkowane w fabrykach i montowane na placu budowy. Prefabrykowane części budynku zazwyczaj zawierają beton lub żelbet, zbrojenie stalowe oraz łączniki stalowe, by konstrukcja była stabilna i wytrzymywała duży nacisk.
W systemie „zamkniętym” wielkopłytowym wykorzystywano prefabrykaty o tych samych wymiarach, powielane według jednego projektu, co ułatwiało produkcję i montaż. Jakość takich elementów, przynajmniej w teorii powinna być wysoka, ponieważ produkowano je seryjnie w kontrolowanych warunkach.
System „otwarty” dawał swobodę łączenia prefabrykatów, ale wymagał od pracowników budowlanych większej precyzji. Różnorodne układy ścian działowych oraz konfiguracje mieszkań opierały się na dobrze zaprojektowanych elementach prefabrykowanych i starannym montażu, by ściany nośne nadal przenosiły obciążenia pionowe i poziome bez deformacji.
Trwałość ścian nośnych w blokach z wielkiej płyty
Jedną z największych zalet wielkopłytowych konstrukcji jest ich trwałość. Prefabrykowany beton ze zbrojeniami może służyć bardzo długo, pod warunkiem, że podczas jego produkcji i montażu zachowano należytą staranność. To dlatego wiele starych bloków wciąż stoi, choć eksperci prognozowali, że takie budynki wytrzymają około 40 lat. Ściany nośne bloków z PRL to żelbetowe płyty, które utrzymują ciężar budynku i wykazują odporność na wpływy środowiskowe.
O wytrzymałości i żywotności takich płyt decyduje jakość łączeń między elementami. Prefabrykaty scalano przy pomocy stalowych łączników. Błędy montażowe lub niewłaściwe połączenia mogą prowadzić do pęknięć czy deformacji, ale dobrze utrzymany budynek wielkopłytowy nie powinien sprawiać żadnych problemów przez dziesięciolecia. Prefabrykaty powstają w kontrolowanych warunkach, co minimalizuje ryzyko błędów popełnianych przez pracowników budowlanych — to również może pozytywnie wpływać na trwałość ścian nośnych.
Zalety i wady konstrukcji szkieletowej
Ściany nośne w budownictwie szkieletowym zawierają ramę konstrukcyjną z drewna lub stali. Ściany opierają się głównie na słupkach i belkach, nie na masywnej płycie. Cały szkielet takiego budynku działa jak ramowa konstrukcja przenosząca zarówno ciężar, jak i siły boczne.
Lekka konstrukcja ma swoje zalety, ale też wady. Najwięcej problemów pojawia się w momencie, gdy przy budowie domu użyto wilgotnego drewna czy słabej jakości złączy. W przypadku podobnych zaniedbań może dojść do odkształceń, a nawet degradacji konstrukcji.
Trwałość domów szkieletowych zależy od jakości wykonania i stosowanych zabezpieczeń. Przy dobrze dobranym drewnie konstrukcyjnym oraz ochronie przed wilgocią dom szkieletowy może przetrwać nawet 80–100 lat. Niestety, właściciele takich domów często borykają się z poważnymi problemami związanymi z uszkodzeniem konstrukcji już po kilkunastu latach od zakończenia budowy. W tym artykule wskazujemy największe wady domów szkieletowych.
Wielka płyta czy konstrukcja szkieletowa – co wytrzyma dłużej?
Betonowe płyty prefabrykowane są wytwarzane w hali, co pozytywnie wpływa na ich jakość. Montaż prefabrykatów daje przewidywalny efekt, o ile łączenia zostaną dobrze zaprojektowane i wykonane. Najsłabsze elementy konstrukcji szkieletowych to połączenia między słupkami, belkami i płytami OSB. Błędy montażowe, niedopasowanie złączy lub niewłaściwe zabezpieczenia przed wilgocią mogą prowadzić do trwałych uszkodzeń budynku.
Prefabrykowane elementy betonowe wytrzymują znaczne obciążenia i są odporne na ogień, korozję zbrojenia i odkształcenia. Lekka konstrukcja, szybka budowa i możliwość adaptacji to z kolei największe atuty domów szkieletowych. Jeśli budynek szkieletowy jest zaprojektowany i wykonany z dbałością o jakość materiału i zabezpieczenia, może być równie trwały, jak tradycyjny dom murowany.
Teoretycznie wielka płyta powinna charakteryzować się mniejszą trwałością, ale dziś wiemy, że takie budynki przy odpowiedniej konserwacji mogą wytrzymać nawet do 100 lat. Żywotność domów szkieletowych jest podobna, ale takie obiekty znacznie częściej sprawiają problemy już po upływie kilkunastu–kilkudziesięciu lat od zakończenia budowy.