Futurystyczne miasto ma powstać na pustyni. Koszt? Bagatela 400 miliardów dolarów
Telosa ma być najnowocześniejszym miastem na świecie. Amerykańską utopią zaplanowaną tak, aby promować sprawiedliwość, otwartość, ekologię oraz zrównoważony rozwój. Chociaż ten ambitny projekt wydaje się inspirujący, budzi wiele wątpliwości dotyczących jego wykonalności i rzeczywistych zamiarów jego twórców.
- Marc Lore i jego wizja miasta przyszłości
- Telosa: Nowe miasto na pustynnych terenach
- Nowatorskie zarządzanie Telosą: ekwityzm w praktyce
- Zrównoważona przyszłość Telosu: ekologia i innowacje
- 15-minutowe miasto przyszłości w praktyce
- Wyzwania i kontrowersje wokół projektu Telosa
Marc Lore i jego wizja miasta przyszłości
Niełatwo mówić o Telosie, nie przywołując jednocześnie jego inicjatora. Marc Lore to miliarder i biznesmen, który swoją majątku dorobił się głównie w e-commerce. Jest twórcą Jet.com oraz byłym szefem działu e-commerce Walmartu, amerykańskiego giganta handlowego i największej sieci detalicznej na świecie. W 2021 roku opuścił Walmart i to właśnie wtedy zapowiedział, że planuje stworzyć miasto przyszłości, oparte na zasadach ekwityzmu — według Marca Lore miałoby to być połączenie kapitalizmu z ideą równości i sprawiedliwości.
Nazwa Telosa wywodzi się z greckiego terminu telos, oznaczającego cel lub pełnię możliwości. Lore wyjaśnił, że inspiracją była dla niego filozofia Arystotelesa. Chce, aby jego miasto było miejscem, gdzie każdy może w pełni realizować swój potencjał i zdolności. Brzmi wspaniale, ale czy jest to możliwe?
Telosa: Nowe miasto na pustynnych terenach
Przedsięwzięcie planowane jest na obszarach pustynnych, które dotychczas były całkowicie nieużytkowane. Precyzyjne położenie tego idyllicznego przedsięwzięcia nie jest jeszcze określone — poszukiwania odpowiedniego miejsca prowadzone są przez biuro architektoniczne Bjarke Ingels Group. Z dostępnych informacji wiadomo jednak, że rozważano budowę współczesnego miasta w Nevadzie, Utah, Arizonie, Teksasie, a nawet w rejonie Appalachów — gór słynących na całym świecie z legend i nadprzyrodzonych opowieści budzących dreszcze.
Zgodnie z planem pierwsi mieszkańcy, czyli grupa około 50 tysięcy osób, mają zamieszkać w Telosie już w 2030 roku. Co interesujące, zostaną oni wybrani na podstawie przesłanych aplikacji. Selekcja ma uwzględniać takie aspekty jak różnorodność i integracja — szczegółowe kryteria zostaną ustalone przez zespół wolontariuszy, który będzie składał się z architektów, ekonomistów, inżynierów oraz specjalistów ds. klimatu. Docelowa liczba ludności metropolii to 5 milionów osób — jest to cel na kolejne 40 lat. Łączny koszt powstania Telosy szacowany jest na ponad 400 miliardów dolarów.
Nowatorskie zarządzanie Telosą: ekwityzm w praktyce
Marc Lore zapewnił, że wszyscy mieszkańcy Telosy będą mieli równy dostęp do edukacji, opieki zdrowotnej oraz transportu — każdemu zostanie przydzielony autonomiczny pojazd.
Interesującym i nowatorskim podejściem jest sposób zarządzania gruntami w Telosie. Miasto zostanie zbudowane na obszarze 150 tysięcy akrów, a teren będzie własnością funduszu wspólnotowego — ma to przeciwdziałać spekulacjom i nierównościom związanym z posiadaniem ziemi. Dochody z wynajmu ziemi będą lokowane w usługi publiczne — edukację, opiekę zdrowotną i transport — co sprawi, że podatki w Telosie nie będą się zwiększać. Mieszkańcy, choć nie będą właścicielami ziemi, mają mieć w niej udziały — rozwój miasta wpłynie na korzyści indywidualne i społeczne.
Lore nazywa ten system ekwityzmem, czyli systemem łączącym zalety kapitalizmu z równością społeczną. Decyzje w Telosie będą podejmowane demokratycznie, poprzez referenda i głosowania. Metropolia ma być wspólnotą, bez tradycyjnych władz miejskich.
Zrównoważona przyszłość Telosu: ekologia i innowacje
W Telosie energia zostanie pozyskiwana wyłącznie z odnawialnych źródeł — głównie za pomocą paneli słonecznych. Miasto planuje być całkowicie samowystarczalne i wytwarzać więcej energii niż jej zużywa. W centrum metropolii zostanie wzniesiony wieżowiec Equitism Tower z dużym zbiornikiem wodnym, farmą fotowoltaiczną i aeroponiczną na dachu. Budynek ten ma w pewnym sensie być symbolem ekologii i samowystarczalności projektu.
W obszarze miasta istotną funkcję będzie pełnić zieleń. Parki obsadzone lokalną florą, miejskie farmy i zbiorniki wodne będą wspierać gospodarkę wodną i rolniczą, co jest szczególnie istotne na terenach pustynnych. Projekt musi brać pod uwagę ryzyko wystąpienia suszy wodociągowej i jej przeciwdziałać. Podobne, futurystyczne budowle i całe miasta, zachwycające innowacyjnością i zrównoważoną architekturą, są tworzone w Arabii Saudyjskiej.
15-minutowe miasto przyszłości w praktyce
Autorzy projektu są świadomi, że zrównoważony rozwój obejmuje nie tylko aspekty ekologiczne i nowoczesne technologie. Projekt powstał na bazie koncepcji 15-minutowego miasta. Koncepcja ta przewiduje, że wszystkie istotne dla mieszkańców miejsca — takie jak miejsca pracy, szkoły, sklepy i usługi publiczne — są osiągalne w ciągu 15-minutowego spaceru lub jazdy na rowerze. Zostaną zaprojektowane tak zwane superbloki, które będą przypominać miejskie kwartały w Barcelonie, a połączą je cztery rodzaje dróg: alejki, drogi dojazdowe, drogi tranzytowe i bulwary. W zależności od rodzaju konkretnej ulicy, priorytet ruchu będzie skierowany na pieszych lub na ruch kołowy — wszystkie pojazdy będą w pełni ekologiczne i autonomiczne. Wspomina się również o latających taksówkach.
Pojazdy i infrastruktura drogowa będą połączone z systemami monitoringu, które powszechnie uważa się za inwigilacyjne. Całe miasto, łącznie z ruchem drogowym, będzie nadzorowane w każdym możliwym aspekcie, aby zapewnić mieszkańcom bezpieczeństwo oraz wykorzystać pełen potencjał metropolii.
Wyzwania i kontrowersje wokół projektu Telosa
Pomimo pięknych sloganów dotyczących równości i ekologii, cały projekt budzi wiele wątpliwości. Największym wyzwaniem wydaje się dostępność wody, gdyż pustynne obszary USA już teraz zmagają się z brakami wody, a Kolorado od dawna jest nadmiernie wykorzystywane. W związku z tym rodzi się pytanie: skąd Telosa weźmie zasoby dla planowanych 5 milionów mieszkańców? Twórcy twierdzą, że miasto będzie wyposażone w zaawansowany system recyklingu wody, jednak szczegóły pozostają niejasne.
Nie brakuje również osób, które podważają zasady, na jakich projektowana jest Telosa. Wszelkie zapewnienia o równości wydają się nie mieć odzwierciedlenia w rzeczywistości — przeprowadzka do nowego miasta, usytuowanego na środku pustyni, może być zbyt kosztownym przedsięwzięciem dla osób o niskich dochodach — więc gdzie w tym wszystkim jest miejsce na inkluzywność?