Oto Warszawa, która nie powstała – kontrowersyjne wizje stolicy, które nie doszły do skutku
Od wielu lat Warszawa przyciąga licznych inwestorów, którzy planują ambitne projekty wieżowców mogące odmienić jej skyline. Wśród tych projektów są takie, które początkowo wzbudziły duże zainteresowanie, lecz potem zniknęły z pola widzenia. Dlaczego do tej pory nie zostały zrealizowane? Jakie jest obecne stadium prac nad niegdyś znanymi i rozgłaszanymi projektami?
- Projekt Roma Tower: kontrowersje w Warszawie
- Ewolucja projektu Lilium Tower w Warszawie
- Libero Tower: zmiany w projekcie inwestycji
Projekt Roma Tower: kontrowersje w Warszawie
Projekt Roma Tower od dawna budzi emocje i kontrowersje. Ma być zrealizowany w warszawskim Śródmieściu, dokładniej na działce należącej do parafii św. Barbary, znajdującej się u zbiegu ulic Emilii Plater i Nowogrodzkiej. Roma Tower to wspólna inwestycja Archidiecezji Warszawskiej, notowanej na giełdzie spółki BBI Development NFI oraz dewelopera Liebrecht & Wood.
Obiekt ten jeszcze nie powstał, ale już przeszedł wiele zmian. Początkowy projekt zakładał budowę biurowca na wynajem o powierzchni 62 tys. metrów kwadratowych i wysokości 180 m. Jak się okazało, miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego nie pozwala na wzniesienie tak wysokiego budynku w tej lokalizacji, więc jego wysokość została zredukowana do 170 m. Przy tym zmieniła się też planowana funkcja — obecne plany przewidują stworzenie budynku mieszkalnego wielorodzinnego.
Nowa wizja Roma Tower to budynek mieszkalny z 48 piętrami, z czego aż 11 będzie przeznaczonych na parking. Zmienił się również kształt obiektu, co nie wynika wyłącznie z nowej funkcji. Dawna Wikariatka znajdująca się na tej samej działce, co projekt Roma Tower, została wpisana do rejestru zabytków. Nowa forma apartamentowca musiała zostać od niej odsunięta i usytuowana pod kątem. Sześciokondygnacyjne skrzydło z zielonym tarasem i podcieniami zaprojektowano tak, by korzystnie wpływało na estetykę stołecznego krajobrazu. W dużej mierze działania te są rezultatem wcześniejszych zastrzeżeń ze strony konserwatora zabytków oraz protestów aktywistów miejskich, którzy sprzeciwiali się budowie wieżowca w historycznym Śródmieściu.
Kontrowersje wokół projektu dotyczą również komercyjnego charakteru budynku, który ma powstać na ziemi kościelnej. Opinie na ten temat są podzielone. Warszawska kuria twierdzi, że projekt będzie stanowić stabilne źródło dochodów w obliczu słabnącej pozycji kościoła i mniejszych darowizn.
Budowa Roma Tower ma potrwać około 5 lat. Mówi się, że inwestorzy liczą na uzyskanie pozwolenia na budowę jeszcze w 2025 roku.
Ewolucja projektu Lilium Tower w Warszawie
Lilium Tower według Zahy Hadid
W 2008 roku ujawniono wizualizacje Lilium Tower, czyli drapacza chmur stworzonego przez światowej sławy architektkę Zahę Hadid. Planowano, że powstanie on na skrzyżowaniu Alei Jerozolimskich i ulicy Chałubińskiego, a także stanie się symbolem miasta oraz przyciągnie uwagę międzynarodową. Wg ówczesnych planów konstrukcja miała osiągnąć wysokość aż 260 metrów, co czyniłoby go jednym z najwyższych budynków w Polsce. Kształt budynku był nowoczesny i zaokrąglony — bardzo typowy dla projektów Hadid — a w przekroju przypominał lilię. W budynku przewidywano funkcje mieszkaniowe, hotelowe i usługowe. Początkowe zamierzenia przewidywały, że budowa wystartuje wkrótce po uzyskaniu pozwolenia w 2008 roku — tak się jednak nie stało.
Projekt Lilium Tower napotkał na kryzys ekonomiczny. Inwestorzy, którzy pierwotnie wspierali tę wizję, wycofali się lub znacznie zredukowali swoje wsparcie finansowe. To był jednak tylko początek trudności.
Lokalizacja budynku w historycznym centrum wymagała zgodności z lokalnym planem zagospodarowania przestrzennego — w tym w kwestiach związanych z określoną maksymalną wysokością oraz z wpływem na wygląd miasta. Projekt szanowanego biura architektonicznego krytykowano nie tylko z uwagi na to, że nie spełniał tych wymagań, ale również dlatego, że wielu ludziom wydawał się niepraktyczny, zbyt nowoczesny i nadmiernie kontrowersyjny — najczęściej krytykowanymi elementami projektu były zaokrąglone kształty oraz pionowa, pusta przestrzeń w proponowanej bryle.
Nowy projekt Lilium Tower
Podmioty odpowiedzialne za projekt wieżowca zmieniały się kilkukrotnie na przestrzeni lat. Ostatecznie inwestycję przejęła Golden Star Group. Za nowy projekt odpowiada polskie biuro architektoniczne APA Wojciechowski. Polscy architekci przedstawili koncepcję, która spełnia współczesne wymogi urbanistyczne.
Konieczność dostosowania obiektu do wymagań planu zagospodarowania miejskiego oraz szeroka krytyka zbyt wysokiego projektu przyczyniły się do znacznego obniżenia projektu — aktualnie planowana wysokość budynku wynosi 193 metry. Futurystyczne i zaokrąglone formy, z których słyną projekty Zahy Hadid, zostały zastąpione zupełnie odmiennym designem. Bryła jest prosta, opiera się na prostopadłościanach, jednocześnie zachowując elementy lekkości i nowoczesnej architektury.
Funkcja projektu nie zmieniła się tak drastycznie, jak w przypadku wcześniej omawianego Roma Tower. Lilium Tower nadal zakłada połączenie funkcji mieszkaniowych, hotelowych i usługowych, jedynie położono większy nacisk na mieszkania, niż wcześniej planowano. W projekcie uwzględnione zostały ekologiczne i zrównoważone rozwiązania, takie jak zielone tarasy lub energooszczędne technologie.
W 2024 roku udało się uzyskać pozwolenie na budowę nowej, znacznie uproszczonej wersji Lilium Tower.
Libero Tower: zmiany w projekcie inwestycji
Burakowska Tower, znana także jako Libero Tower, planowana była jako nowoczesny kompleks przy ul. Burakowskiej 4 na warszawskiej Woli, w pobliżu Ronda Radosława i Arkadii. Projekt został zaprezentowany jeszcze w 2010 roku przez dewelopera Green Property Group.
Początkowy plan zakładał wzniesienie dwóch wież (o wysokości 120 m i 109,5 m) przeznaczonych na cele biurowo-usługowe. Na parterze przewidziano lokale handlowe i usługowe. Nowoczesna forma budynku miała mieć minimalistyczną, szklaną elewację, która miała wpisywać się w architektoniczne trendy współczesnych wieżowców w Warszawie.
W 2016 roku inwestor otrzymał pozwolenie na budowę… która jednak nie została rozpoczęta. Z upływem lat projekt podlegał różnym modyfikacjom, spowodowanym trudnościami realizacyjnymi bądź aktualnymi potrzebami rynku. W 2022 roku zdecydowano się na wykorzystanie specustawy mieszkaniowej. Miało to ułatwić realizację inwestycji poprzez obejście pewnych ograniczeń MPZP.
Architekci z biura Atelier Tektura wprowadzili liczne zmiany w projekcie, który otrzymał nową nazwę — Libero. Biurowce zlokalizowane w dwóch wieżach przekształcono w kompleks mieszkaniowo-usługowy. Powierzchnia mieszkalna ma wynosić 18 500 m2 i zawierać 280 lokali mieszkalnych. Natomiast powierzchnię handlowo-usługową zredukowano do 2600 m2. Obiekt uwzględnia przestrzenie zielone oraz udogodnienia dla mieszkańców. W 2024 roku inwestor złożył także wniosek o znaczne obniżenie projektowanego budynku — do 96 metrów. Miało to wynikać z krytyki dotyczącej wpływu wysokich wieżowców na lokalny krajobraz miejski, zwłaszcza na widok zabytkowego Cmentarza Powązkowskiego.
