Nowy dom zrujnował jeden błąd w projekcie. Życie zamieniło się w koszmar, również dla sąsiadów
Nowy dom to zazwyczaj spełnienie marzeń — przestrzeń, spokój, zapach nowości i wizja nowych początków. Taka idylla może zostać szybko i drastycznie zniszczona, gdy zaledwie po kilku tygodniach sąsiedzi zaczną dobijać się do drzwi, bo ich podwórko zalewają nieczystości z twojego szamba. Brzmi jak koszmar, prawda? Takie historie, wbrew pozorom, zdarzają się częściej, niż można by przypuszczać. Zazwyczaj wynika to z błędów w projektowaniu lub wykonaniu systemu kanalizacyjnego.
- Nowy dom i cuchnąca historia
- Błędy w projektowaniu szamba — wielkość szamba
- Błędy w projektowaniu szamba — lokalizacja
- Błędy w projektowaniu szamba — warunki geotechniczne na działce
- Błędy w projektowaniu szamba — nieszczelności
Nowy dom i cuchnąca historia
Nie tak dawno, bo w 2021 roku w małej miejscowości na Mazowszu młode małżeństwo wprowadziło się do nowo wybudowanego domu — wewnątrz wciąż pachniało farbami i remontem. Radość zniknęła tak szybko, jak się pojawiła.
Po tygodniu obfitych deszczów sąsiedzi zauważyli, że na ich ogrodzie dzieje się coś niepokojącego i silnie cuchnącego. Później miało się okazać, że szambo przy nowym domu zostało źle zaprojektowane i pozostawało zbyt małe w stosunku do potrzeb czteroosobowej rodziny — po prostu nie wytrzymało obciążenia.
Jak podał lokalny portal informacyjny, sprawa została zgłoszona do sanepidu, a młode małżeństwo musiało zmierzyć się z kosztami usunięcia skutków nieprzyjemnej awarii i naprawy szamba, a warto dodać, że po wprowadzeniu się do nowego domu było to duże obciążenie dla ich portfeli. Nie wspominając już o kiepskim początku znajomości z nowymi sąsiadami. Podobne przypadki były szeroko opisywane w roku 2022, gdy portale informacyjne wskazywały na częste problemy z nieszczelnymi i źle zaprojektowanymi szambami w Polsce — wtedy właśnie nowelizacja Prawa wodnego oraz innych ustaw nałożyła na gminy obowiązek ewidencjonowania i regularnego kontrolowania wszystkich nieruchomości niepodłączonych do sieci kanalizacyjnej.
Błędy w projektowaniu szamba — wielkość szamba
Pierwszym i najczęstszym błędem w takich przypadkach jest wybór zbyt małego zbiornika. Zgodnie z polskimi normami i wytycznymi budowlanymi wielkość szamba do domu jednorodzinnego dobiera się na podstawie szacunkowego zużycia wody, które przekłada się na ilość generowanych ścieków. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 14 stycznia 2002 r. w sprawie określenia przeciętnych norm zużycia wody przyjmuje, że jeden mieszkaniec gospodarstwa domowego wyposażonego w wodociąg, ubikację, łazienkę, lokalne źródło ciepłej wody zużywa 80-100 dm3 wody.
Szambo należy opróżniać wtedy, gdy jest zapełnione — będzie to zależne od jego wielkości i stylu życia domowników. Jednak by uniknąć zbyt długiego przetrzymywania ścieków i wybijania szamba, zaleca się wywożenie odpadów co 3-4 tygodnie.
Dla typowej 3- lub 4-osobowej rodziny rekomenduje się szambo o wielkości 8-12 m3. W przypadku szamba powyżej 10 m3 konieczne jest uzyskanie pozwolenia na budowę.
Błędy w projektowaniu szamba — lokalizacja
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie jasno określa i reguluje lokalizację szamba. Zbiorniki nieodpływowe na nieczystości ciekłe muszą spełniać określone wymagania:
- Szambo musi być oddalone o co najmniej 15 m od studni dostarczającej wodę pitną, zarówno na własnej działce, jak i na działkach sąsiednich. Ma to na celu zapobieganie zanieczyszczeniu ujęć wody w przypadku ewentualnego wycieku.
- Szambo należy zlokalizować co najmniej 2 metry od granicy działki sąsiedniej, drogi lub ciągu pieszego — chyba że działka sąsiada jest niezabudowana bądź uzyskano zgodę sąsiada na mniejszą odległość.
- Szambo lokalizuje się co najmniej 5 metrów od okien i drzwi zewnętrznych pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzi.
Dodatkowo od szamba do rur wodociągowych i gazowych należy zachować minimalną odległość 1,5 metra. Zbiornik na nieczystości ciekłe powinien zostać umieszczony w miejscu, gdzie nie istnieje ryzyko zalania wodami opadowymi lub gruntowymi oraz należy zapewnić łatwy dostęp dla wozów asenizacyjnych — tutaj warto przewidzieć, że węże asenizacyjne zazwyczaj mają do 30 m długości.
Ignorowanie tych zasad, wykonywanie szamba niezgodnie z zaakceptowanym projektem i wbrew prawu może prowadzić do kosztownych awarii, kar oraz — jak wynika z wcześniej przytoczonej historii — do nieprzyjemnych sytuacji, a nawet konfliktów z sąsiadami.
Błędy w projektowaniu szamba — warunki geotechniczne na działce
Oprócz określonych prawnie odległości, lokalizację szamba należy ustalić także na podstawie warunków gruntowo-wodnych na danej działce. Wysoki poziom wód gruntowych może sprawiać, że zbiornik będzie wypychany lub zacznie się rozszczelniać, a to będzie skutkować wyciekami. Przy wysokim poziomie wód gruntowych stosuje się najczęściej szamba z tworzyw sztucznych lub wyposażone w dodatkowe obciążenie.
Przy gliniastych lub nieprzepuszczalnych glebach wokół szamba stosuje się drenaż, który zapobiega gromadzeniu się wody. Z kolei na glebach piaszczystych, czyli bardzo mocno przepuszczalnych, zwiększa się ryzyko przesiąkania nieczystości do gleby, jeśli w szambie występują jakiekolwiek nieszczelności.
Błędy w projektowaniu szamba — nieszczelności
Szczelność szamba jest jednym z najważniejszych aspektów regulowanych przez akty prawne i normy techniczne. Ustawa o ochronie środowiska zabrania odprowadzania nieczystości ciekłych do gruntu lub wód, co w praktyce oznacza, że szambo musi być całkowicie szczelne — wyciek może zostać potraktowany nawet jako zanieczyszczenie środowiska, co karane jest grzywną, a w skrajnych przypadkach nawet ograniczeniem wolności.
Normy i Rozporządzenie Ministra Infrastruktury określają, że szambo musi zostać wykonane z materiałów odpornych na korozję chemiczną i na obciążenia mechaniczne — własne oraz środowiskowe, czyli między innymi nacisk gruntu i wód gruntowych.
Źródła
- Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie
- Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 14 stycznia 2002 r. w sprawie określenia przeciętnych norm zużycia wody