Tego nie powie Ci sprzedawca – poznaj wady okien dachowych, zanim będzie za późno
Coraz częściej, zwłaszcza w nowoczesnych budynkach, poddasza stają się powierzchniami użytkowymi. Okna dachowe to świetne rozwiązanie, pozwalające doświetlić przestrzeń pod dachem. Czy jednak zawsze są dobrym rozwiązaniem? Jak aranżacja poddasza wpływa na konieczność zamontowania okien dachowych?
Z tego artykułu dowiesz się:
Rodzaje okien dachowych
Obrotowe okna dachowe stanowią najpopularniejsze rozwiązanie. Konstrukcja obrotowych okien dachowych opiera się na osi obrotu, zlokalizowanej dokładnie w połowie wysokości ramy okiennej. Umożliwia to obrót skrzydła o 180 stopni oraz jego zablokowanie w dowolnej pozycji, co znacznie ułatwia np. mycie szyb.
Okna dachowe o podwyższonej osi obrotu to modele obrotowe, w których oś obrotu jest podwyższona na wysokość ¾ wysokości ramy okiennej. Taki rodzaj okna obrotowego umożliwia uniesienie skrzydła do kąta 45 stopni oraz zatrzymanie w dowolnej pozycji, dzięki wyposażeniu w system wspomagający. Okna o podwyższonej osi obrotu zazwyczaj montuje się dachach o kącie nachylenia do 55 stopni.
Okna dachowe uchylno-obrotowe nazywane są też oknami klapowo-obrotowymi. Taki typ okien dachowych oferuje dwie możliwości otwierania skrzydła, między którymi można przełączać się za pomocą specjalnego przełącznika. Pierwszy mechanizm odpowiada za obrót skrzydła o 180 stopni, a drugi za uchylenie skrzydła do poziomu 45 stopni. Taki typ okien nie jest zalecany do dachów o kącie nachylenia większym niż 55 stopni.
Świetliki to okna dachowe nieotwierane, służące jedynie do doświetlania pomieszczeń.
Lukarny to rozwiązanie architektoniczne, w którym okno dachowe wystaje z dachu budynku. W płaszczyźnie frontowej lukarny umieszczane jest okno, często wraz z fragmentem ściany przypominającym elewację. Lukarna zazwyczaj nakryta jest dachem dwuspadowym lub trójspadowym. Takie rozwiązanie sięga aż do czasów gotyku we Francji, a szczyt popularności w obiektach pałacowych i kamienicach osiągnęło w baroku. Wyróżnia się następujące rodzaje:
- lukarna szczytowa;
- lukarna trójkąta, znana także jako jaskółka;
- lukarna wole oko;
- lukarna baryłkowa;
- lukarna trapezowa;
- lukarna jednospadowa.
Okna kolankowe to połączenie okna dachowego na połaci dachu z oknem tradycyjnym, montowanym w ścianie kolankowej. Łączy się je za pomocą specjalnego kołnierza uszczelniającego.
Okna dachowe balkonowe to rozwiązanie imitujące balkon na poddaszu. Wyposażone są w skrzydło, które unosi się do góry podczas otwierania oraz w balustradę – stałą lub automatycznie rozkładaną. Specjalny mechanizm zabezpiecza skrzydło oraz balustradę przed przypadkowym zamknięciem się.
Okna wyłazowe to typ okien dachowych z konstrukcją przypominającą tradycyjne okna fasadowe, ale o funkcjonalności wyłazu na dach. Wzmocniona konstrukcja oraz specjalne mechanizmy zabezpieczają skrzydło przed przypadkowym zamknięciem, co mogłoby być wysoce niebezpieczne dla osób przebywających na dachu.
Zalety okien dachowych
Doświetlenie poddasza. Niepodważalnie największą zaletą okien dachowych jest możliwość wpuszczenia światła do przestrzeni na poddaszu, co jest szczególnie istotne w przypadku poddaszy użytkowych. Jasne i dobrze oświetlone wnętrza wydają się bardziej przestronne.
Dobre samopoczucie. Światło naturalne ma korzystny wpływ na samopoczucie domowników, którzy często są dzięki niemu znacznie weselsi i mają więcej energii. U osób przebywających w pomieszczeniach oświetlanych wyłącznie światłem sztucznym mogą pojawić się senność, zmęczenie, obniżony nastrój, rozdrażnienie, a w długofalowej perspektywie nawet depresja i inne zaburzenia psychiczne.
Wentylacja poddasza. Obecność okien dachowych umożliwia lepszą i efektywną wymianę powietrza na poddaszu. Możliwość uchylenia okna pozwala na szybie wywietrzenie, a to jest szczególnie istotne w przypadku wszelkich pomieszczeń, w których gromadzi się wilgoć.
Funkcjonalność. Okna dachowe nie tylko dodają wnętrzu uroku, ale także są praktycznie – doświetlają przestrzeń, ale nie zajmują miejsca.
Oszczędność energii. Po pierwsze, montaż okien dachowych eliminuje konieczność sztucznego doświetlania przestrzeni na poddaszu za każdym razem, gdy ktoś z niej korzysta. Po drugie: nowoczesne okna dachowe projektowane są energooszczędnie, minimalizują straty ciepła, a nawet wyposażone są w specjalne powłoki UV, regulujące temperaturę na poddaszu.
Personalizacja. Producenci okien oferują różne typy okien dachowych. Takie okna można wyposażyć w różnego rodzaju rolety czy systemy wentylacji, by dopasować je do indywidualnych potrzeb gospodarstwa domowego.
Wady okien dachowych
Wysoki koszt montażu. Okna dachowe są bardziej skomplikowane w montażu niż tradycyjne okna fasadowe. Montaż okna dachowego wymaga dopasowania do konstrukcji dachu i kąta nachylenia połaci. Konieczna jest odpowiednia hydroizolacja, która zapobiegnie przeciekaniu wody.
Wysokie ceny. Nie tylko montaż okien dachowych jest droższy niż tradycyjne okna. Również same okna są dostępne w znacznie wyższych cenach.
Problemy z czystością. Niektóre modele okien dachowych mogą wymagać użycia specjalistycznego sprzętu do mycia.
Ryzyko przecieków. Nieprawidłowy montaż okien dachowych może prowadzić do nieszczelności i przeciekania, zwłaszcza podczas intensywnych opadów. Sprzyja to gromadzeniu się wilgoci, a nawet rozwojowi pleśni i grzybów w budynku.
Ograniczone możliwości aranżacyjne. Obecność okien dachowych może utrudnić aranżacje i tak skomplikowanego już poddasza o niskich ścianach kolankowych.
Nagrzewanie się pomieszczeń. Okna dachowe, które nie są wyposażone w specjalne powłoki, rolety lub markizy prowadzą do nadmiernego nagrzewania się pomieszczeń.
Pojawiają się również wątpliwości dotyczące strat ciepła przez okna dachowe — zostało to szczegółowo omówione w tym artykule.
Doświetlenie poddasza a prawo budowlane
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie pomieszczenie przeznaczone na pobyt ludzi powinno mieć okna o stosunku powierzchni liczonej w świetle ościeżnic, do powierzchni podłogi powinien wynoszącym co najmniej 1:8. Pomieszczenia przeznaczone na pobyt ludzi dzielą się na pomieszczenia przeznaczone na stały pobyt, w których te same osoby przebywają dłużej niż 4 godziny w ciągu dnia oraz na pomieszczenia przeznaczone na czasowy pobyt ludzi, w których te same osoby przebywają od 2 do 4 godzin w ciągu doby.
Warto wziąć to pod uwagę podczas projektowania poddasza oraz jego doświetlenia. Jeśli na poddaszu użytkowym mają znaleźć się takie pomieszczenia — a nie ma innych możliwości doświetlenia przestrzeni bądź przesłanek wskazujących, że montaż okien jest niemożliwy — uwzględnienie okien dachowych będzie konieczne.
Źródła
- https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20220001225