Co zamiast kanalizacji? Polacy coraz częściej wybierają to rozwiązanie

Opublikowano: 13.04.2025Autor: Katarzyna BarczykDrukujUdostępnij

Nie wszędzie w Polsce można bez problemu podłączyć dom do kanalizacji. Czasem to niemożliwe, a czasem... po prostu nieopłacalne. Co zrobić w takiej sytuacji? Do wyboru pozostaje szambo lub przydomowa oczyszczalnia ścieków. Sprawdzamy, kiedy możesz uniknąć podłączenia do sieci wodno-kanalizacyjnej, jakie są koszty każdego rozwiązania i co w praktyce bardziej się opłaca.

Jakie są koszty podłączenia domu do kanalizacji?

Podłączenie budynku mieszkalnego do sieci wodno-kanalizacyjnej wiąże się z określonymi kosztami, które warto uwzględnić już na etapie planowania inwestycji. Niestety ceny za media i usługi stale rosną, a w niektórych gminach stawki za odprowadzanie ścieków wzrosły w ostatnich latach nawet o kilkadziesiąt procent.

Obecnie w dużych miastach przeciętna opłata za odprowadzanie ścieków wynosi od ok. 6 do 10 zł/m³, a cena za zużycie wody kształtuje się na poziomie od 3 do 6 zł/m³ (stawki brutto). Warto pamiętać, że opłaty te są naliczane według zużycia wody — przyjmuje się, że ilość ścieków równa się ilości zużytej wody, jeśli nie zastosowano dodatkowego licznika na podlewanie ogrodu.

Koszt wykonania przyłącza kanalizacyjnego zależy od wielu czynników — długości instalacji, ukształtowania terenu, poziomu skomplikowania prac oraz lokalnych cen usług. Średnia cena budowy 1 mb sieci wodno-kanalizacyjnej zaczyna się od 150 zł, ale w trudniejszych warunkach może wzrosnąć nawet do 300-400 zł/mb.

Do tego dochodzą koszty wykonania projektu przyłącza, które wynoszą zazwyczaj od 1000 zł do 2500 zł, a w przypadku rozbudowanych instalacji cena może być jeszcze wyższa. Całkowity koszt wykonania przyłącza do kanalizacji dla przeciętnego domu jednorodzinnego może więc wynieść od kilku do nawet kilkunastu tysięcy złotych.

Warto także pamiętać, że w niektórych gminach obowiązują dodatkowe opłaty za wydanie warunków przyłączenia do sieci, odbiór techniczny instalacji czy opłata przyłączeniowa naliczana przez lokalne przedsiębiorstwo wodociągowe. Każdy przypadek warto dokładnie sprawdzić w urzędzie gminy lub u dostawcy usług wodno-kanalizacyjnych.

Kiedy można wybrać szambo lub przydomową oczyszczalnię zamiast kanalizacji?

Wielu inwestorów budujących domy chciałoby samodzielnie zdecydować, czy korzystać z kanalizacji, szamba, czy przydomowej oczyszczalni ścieków. Niestety przepisy prawa są w tej kwestii jednoznaczne. Jeżeli w pobliżu nieruchomości istnieje sieć wodno-kanalizacyjna, podłączenie do niej jest obowiązkowe. Tylko w sytuacji braku możliwości technicznych przyłączenia domu do kanalizacji można rozważyć inne rozwiązania.

Jak dokładnie wyglądają przepisy dotyczące utylizacji ścieków i kiedy możemy wybrać inne rozwiązania?

• Przyłącze do sieci wodno-kanalizacyjnej – Zgodnie z prawem budowlanym każdy budynek mieszkalny powinien zostać podłączony do istniejącej sieci kanalizacyjnej, jeżeli taka sieć znajduje się w zasięgu działki. Jeżeli właściciel budynku będzie unikał wykonania przyłącza, wójt, burmistrz lub prezydent miasta mogą wydać decyzję nakazującą podłączenie do kanalizacji. Brak wykonania przyłącza może skutkować nałożeniem kary administracyjnej w wysokości nawet 5000 zł. Obowiązek ten dotyczy zarówno nowych budynków, jak i tych już istniejących.
• Budowa przydomowej oczyszczalni ścieków – Jest możliwa tylko wtedy, gdy podłączenie do kanalizacji nie jest możliwe z przyczyn technicznych lub ekonomicznych. Dodatkowo w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego nie może być przewidziana budowa sieci kanalizacyjnej w najbliższym czasie. Po spełnieniu tych warunków inwestor może wybudować przydomową oczyszczalnię ścieków. Co ważne, nawet jeśli później powstanie kanalizacja, właściciel takiej oczyszczalni nie musi jej likwidować – może z niej korzystać nadal. Zobacz, jakie są rodzaje przydomowej oczyszczalni ścieków.
• Budowa szamba – Szambo można wybudować wyłącznie w sytuacji, gdy nie ma możliwości przyłączenia budynku do kanalizacji. Jeśli w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego uwzględniono budowę sieci kanalizacyjnej, inwestor może tymczasowo korzystać z szamba, ale po wybudowaniu kanalizacji będzie zobowiązany do podłączenia się do niej i likwidacji zbiornika. Zobacz, w jaki sposób wybrać szambo domowe.

Koszty budowy i eksploatacji szamba oraz przydomowej oczyszczalni ścieków

Jeżeli spełniamy warunki umożliwiające budowę szamba lub przydomowej oczyszczalni ścieków, warto sprawdzić, z jakimi kosztami wiążą się te inwestycje. To ułatwi nam wybór najlepszego rozwiązania pod kątem finansowym i eksploatacyjnym.

Budowa szamba to przede wszystkim zakup zbiornika, prace ziemne i podłączenie instalacji. Koszt takiej inwestycji zaczyna się od ok. 3,5 tys. zł, a w przypadku większych zbiorników lub droższych materiałów może sięgnąć nawet 7 tys. zł.

W przypadku szamba należy też pamiętać o regularnym wywozie nieczystości – minimum raz na kwartał, niezależnie od stopnia napełnienia. Koszt opróżnienia zbiornika o pojemności 3-4 m³ wynosi ok. 200 zł, a w przypadku zbiornika o pojemności 10 m³ – od 400 zł.

Z kolei budowa przydomowej oczyszczalni ścieków wiąże się z wyższymi kosztami początkowymi – inwestycja kosztuje od kilkunastu do nawet 30 tys. zł. Jednak ogromną zaletą tego rozwiązania są bardzo niskie koszty eksploatacyjne – ok. 250-400 zł rocznie, głównie na serwis i okresowe wywożenie osadu (raz na 1-2 lata).

Podsumowując — szambo wymaga niższego wkładu inwestycyjnego, ale generuje znacznie wyższe koszty użytkowania. Przydomowa oczyszczalnia ścieków jest droższa na starcie, ale może zwrócić się w ciągu kilku lat dzięki niskim kosztom eksploatacji. Ostateczny wybór zależy od lokalnych warunków i możliwości przyłączenia do kanalizacji.