Oto ukryty winowajca wysokich rachunków za ogrzewanie – czy masz go w swoim domu?

Opublikowano: 03.04.2025Autor: Katarzyna BarczykDrukujUdostępnij

​Wysokie rachunki za ogrzewanie często wynikają z nieoczywistych przyczyn, które umykają naszej uwadze. Jednym z kluczowych, lecz często pomijanych elementów odpowiedzialnych za straty ciepła w domu są fundamenty. Niewłaściwie zaizolowane, mogą prowadzić do znacznych ubytków energii cieplnej, co bezpośrednio przekłada się na zwiększone koszty ogrzewania. W niniejszym artykule przyjrzymy się, dlaczego fundamenty odgrywają tak istotną rolę w utrzymaniu ciepła w budynku oraz jakie kroki podjąć, aby skutecznie zminimalizować straty energii.

Styropian do ocieplenia fundamentów

Jednym z najpopularniejszych materiałów izolacyjnych stosowanych do ocieplenia fundamentów jest styropian. Jego zastosowanie wpływa nie tylko na poprawę parametrów cieplnych budynku, ale również na ochronę przed wilgocią. Według specjalistów, najlepsze właściwości osiąga styropian o współczynniku przewodzenia ciepła (λ) poniżej 0,040 W/mK.

Najbardziej polecanym typem styropianu jest EPS, produkowany na bazie spienionego polistyrenu ekspandowanego. Szczególnie rekomendowany jest styropian EPS 100, wytwarzany z drobniejszych kulek, co zapewnia większą gęstość i wytrzymałość. Przed montażem styropianu na ścianach fundamentów należy koniecznie pamiętać o zastosowaniu izolacji przeciwwilgociowej. W tym celu zazwyczaj stosuje się masy bitumiczne, które są kompatybilne ze styropianem i skutecznie chronią przed przenikaniem wilgoci. Ponadto, płyty styropianowe powinny być klejone do powierzchni fundamentów, co zapewnia większą stabilność izolacji termicznej oraz minimalizuje ryzyko powstawania mostków termicznych.

Styrodur - droższy, ale lepszy?

Jednym z materiałów, które sprawdzają się przy izolacji termicznej fundamentów, jest styrodur. To potoczna nazwa dla styropianu ekstrudowanego, znanego jako XPS (ang. extruded polystyrene). Powstaje on poprzez spienienie polistyrenu przy użyciu pary wodnej i wysokiego ciśnienia, co nadaje mu jednolitą strukturę zamkniętokomórkową.

Do największych zalet styroduru należy niski współczynnik przewodzenia ciepła, mieszczący się w przedziale od 0,032 do 0,034 W/mK, co zapewnia bardzo dobrą izolacyjność cieplną. Dodatkowo materiał ten cechuje się wysoką odpornością na wilgoć i wodę, dzięki czemu doskonale sprawdza się jako warstwa izolacyjna chroniąca fundamenty przed przenikaniem wód gruntowych.

Warto również podkreślić, że styrodur jest odporny na procesy biodegradacji, co znacząco wydłuża jego trwałość i sprawia, że jest to inwestycja na długie lata. Ze względu na swoje właściwości, materiał ten często znajduje zastosowanie nie tylko przy ocieplaniu fundamentów, ale także w izolacji ścian zewnętrznych i podłóg budynków. Więcej o przygotowaniu gruntu pod fundamenty przeczytasz tutaj: fundamenty.

Izolacja fundamentów pianką PUR – nowoczesna alternatywa dla styropianu

W ostatnich latach coraz chętniej zamiast klasycznego styropianu stosuje się do ocieplania fundamentów piankę PUR. Jest to nowoczesny materiał izolacyjny aplikowany metodą natryskową, wytwarzany na bazie poliolu i izocyjanianu. Podczas natrysku pod wysokim ciśnieniem pianka ściśle przylega do powierzchni, tworząc jednolitą warstwę bez spoin i szczelin, co znacząco ogranicza ryzyko powstawania mostków termicznych. W przeciwieństwie do tradycyjnych rozwiązań, nie ma konieczności nakładania grubej warstwy materiału – cienka warstwa pianki zapewnia doskonałą izolację. Ważnym atutem jest jej bardzo niska nasiąkliwość, wynosząca zaledwie około 2%.

Dodatkową zaletą pianki PUR jest możliwość jej aplikacji nawet podczas niekorzystnych warunków atmosferycznych, takich jak deszcz. Już po kilkunastu minutach od natrysku materiał całkowicie wysycha, co pozwala kontynuować prace bez zbędnych przestojów. Co więcej, pianka charakteryzuje się dużą twardością i odpornością na uszkodzenia mechaniczne, co czyni ją trwałym rozwiązaniem na lata. Sam proces wykonania izolacji fundamentów przy jej użyciu przebiega bardzo sprawnie – zazwyczaj zajmuje zaledwie kilka godzin, co znacznie skraca czas realizacji całej inwestycji.

Porównanie kosztów izolacji fundamentów – co się najbardziej opłaca?

Choć nie powinny być jedynym kryterium wyboru, to jednak koszty materiałów izolacyjnych odgrywają dziś istotną rolę w planowaniu budżetu inwestycji. Dlatego warto przeanalizować, które rozwiązania są obecnie najbardziej przystępne cenowo, a które mogą wymagać większych nakładów finansowych.

W przypadku zastosowania styropianu ekstrudowanego XPS, znanego również jako styrodur, musimy liczyć się z wydatkiem rzędu około 35 do 135 zł za metr kwadratowy. Średnio koszt tego rozwiązania wynosi około 70 zł/m². To kompromis pomiędzy jakością a ceną, biorąc pod uwagę dobre właściwości termoizolacyjne i odporność na wilgoć.

Dla inwestorów szukających bardziej ekonomicznej alternatywy, dobrym wyborem może być styropian EPS 100. Jest to tradycyjny materiał izolacyjny, którego cena waha się od około 30 do 80 zł/m², ze średnim kosztem oscylującym wokół 50 zł/m². Choć jego parametry termoizolacyjne są nieco słabsze niż XPS, nadal jest to popularna i skuteczna opcja w wielu projektach budowlanych.

Najdroższym wariantem pozostaje izolacja natryskowa z użyciem pianki PUR. W przypadku warstwy o grubości 30 cm, ceny zaczynają się od około 120 zł/m² i mogą sięgać nawet 300 zł/m². Mimo wysokich kosztów, pianka PUR uznawana jest obecnie za jedno z najbardziej efektywnych rozwiązań, głównie dzięki doskonałej szczelności i minimalizacji mostków termicznych.

Czy cały fundament musi być ocieplony?

Aby skutecznie zabezpieczyć dom przed stratami ciepła, niezbędne jest wykonanie termoizolacji obejmującej całą powierzchnię fundamentów. Choć minimalna zalecana głębokość izolacji wynosi 50 cm, to znacznie lepsze efekty energetyczne i trwałościowe osiągniemy, izolując całość – zarówno pionowe, jak i poziome elementy konstrukcji.

Dokładna głębokość, na jaką powinniśmy wykonać izolację, zależy od tzw. strefy przemarzania gruntu. W Polsce wartości te różnią się w zależności od regionu – wahają się od około 0,8 m na zachodzie kraju do nawet 1,4 m we wschodnich i północnych rejonach. Dlatego też tak ważne jest dostosowanie zakresu prac do lokalnych warunków geologicznych i klimatycznych.

Kluczowym elementem dobrze wykonanej izolacji jest także ocieplenie fundamentów od zewnętrznej strony. Nie można przy tym zapominać o izolacji obwodowej, która obejmuje wszystkie części konstrukcyjne znajdujące się poniżej poziomu gruntu – przede wszystkim ściany fundamentowe i płytę fundamentową. Takie kompleksowe podejście pozwala wyeliminować mostki cieplne, czyli newralgiczne miejsca, przez które ciepło mogłoby uciekać z budynku. Szczególną uwagę należy zwrócić na miejsca styku fundamentów z gruntem, gdzie straty ciepła mogą być największe.

Jaka izolacja fundamentów będzie najlepsza? Wybór zależy od potrzeb

Odpowiadając na pytanie, który rodzaj termoizolacji najlepiej sprawdzi się przy ociepleniu fundamentów, należy uwzględnić przede wszystkim indywidualne oczekiwania inwestora. Jeżeli zależy nam na solidnej i sprawdzonej ochronie cieplnej, dobrym wyborem będzie wysokiej jakości styropian EPS. To rozwiązanie łączy w sobie dobrą izolacyjność z przystępną ceną, a przy odpowiednim montażu spełni oczekiwania nawet wymagających użytkowników.

Z kolei w sytuacjach, gdy liczy się czas realizacji, a warunki pogodowe nie sprzyjają długim pracom na zewnątrz, znakomitym wyborem będzie natryskowa pianka PUR. Jej aplikacja przebiega szybko, nie wymaga idealnie suchego podłoża, a gotowa warstwa niemal natychmiast uzyskuje pełne właściwości izolacyjne. Co więcej, pianka