Nie daj się nabić w butelkę! Oto prawdziwe koszty i zalety przydomowych oczyszczalni ścieków
Masz działkę bez dostępu do kanalizacji? Nie panikuj – przydomowa oczyszczalnia ścieków może być nie tylko ratunkiem, ale i inwestycją, która szybko się zwróci. Zanim jednak zdecydujesz się na konkretny typ, sprawdź, czym różnią się oczyszczalnie biologiczne, ekologiczne i drenażowe. Każda ma swoje plusy i pułapki, a jedna z nich może kompletnie nie pasować do Twojej działki!
Z tego artykułu dowiesz się:
Zalety i wady oczyszczalni ścieków
Masz działkę bez kanalizacji i zastanawiasz się, co dalej? Wybór najczęściej sprowadza się do dwóch opcji: tradycyjnego szamba lub nowoczesnej przydomowej oczyszczalni ścieków. Jeśli wciąż się wahasz, warto na spokojnie przeanalizować, jakie są zalety i wady tego drugiego rozwiązania. Dzięki temu łatwiej będzie Ci podjąć decyzję, która będzie dobra nie tylko dla Twojego portfela, ale i środowiska.
Przydomowe oczyszczalnie ścieków mają sporo zalet, które doceniają właściciele domów jednorodzinnych:
- Brak konieczności częstego wywożenia ścieków – to ogromna wygoda! Oczyszczone ścieki są odprowadzane do gruntu, więc nie trzeba pamiętać o regularnym zamawianiu szambiarki. Wystarczy jedynie raz czy dwa razy w roku zadbać o usunięcie nagromadzonego osadu (tzw. nanosu).
- Niższe koszty eksploatacji – po początkowej inwestycji system działa praktycznie sam. Nie płacisz za wywóz ścieków, jak w przypadku szamba, a to może oznaczać spore oszczędności – zwłaszcza tam, gdzie ceny usług asenizacyjnych są wysokie. W wielu przypadkach inwestycja zwraca się już po 2–3 latach.
- Przyjazne dla środowiska – to opcja dla osób, które chcą żyć bardziej ekologicznie. Nie tylko samodzielnie przetwarzasz ścieki, ale też możesz odzyskać tzw. szarą wodę (np. z kąpieli czy prania) i wykorzystać ją ponownie, np. do podlewania ogrodu. To realna oszczędność wody i wsparcie dla natury.
Brzmi świetnie? Tak, ale warto znać też drugą stronę medalu. Przydomowa oczyszczalnia ścieków to inwestycja, która wymaga przemyślenia i przygotowania.
Po pierwsze – koszty. Budowa oczyszczalni to wydatek rzędu od kilkunastu do nawet 30 tysięcy złotych, w zależności od wybranego typu oraz wielkości gospodarstwa domowego. Im większa rodzina i większe zużycie wody – tym bardziej rozbudowana powinna być instalacja.
Po drugie – formalności. Zanim rozpoczniesz budowę, musisz zdobyć kilka niezbędnych dokumentów. Najważniejsze to zaświadczenie z lokalnego zakładu wodno-kanalizacyjnego, potwierdzające brak możliwości podłączenia do sieci. Dodatkowo konieczne może być wykonanie opinii geotechnicznej, a także zgłoszenie wodnoprawne w odpowiednim urzędzie.
Warto też sprawdzić, czy Twoja działka nie znajduje się na terenie objętym ochroną środowiska lub zagrożonym powodzią – w takich przypadkach budowa oczyszczalni może być niemożliwa. Dobrze jest wcześniej skonsultować się ze specjalistą, który oceni warunki gruntowe i podpowie, jakie rozwiązanie będzie najlepsze.
Zobacz, co jeszcze warto wiedzieć o przydomowych oczyszczalniach ścieków – zanim podejmiesz decyzję, poznaj wszystkie fakty!
Szamba vs. przydomowe oczyszczalnie
| Kryterium | Szambo | Przydomowa oczyszczalnia ścieków |
|---|---|---|
| Koszt instalacji | Niższy (od ok. 5–10 tys. zł) | Wyższy (od ok. 12 do 30 tys. zł) |
| Koszty eksploatacyjne | Wysokie – regularny wywóz ścieków | Niskie – sporadyczne wywożenie osadu |
| Obsługa | Wymaga częstych interwencji (wywóz co 2–4 tygodnie) | Prawie bezobsługowa (wywóz osadu raz na 6–12 miesięcy) |
| Ekologia | Brak – ścieki są tylko magazynowane | Tak – oczyszczanie ścieków i możliwość odzysku wody |
| Zajmowana powierzchnia | Mała | Może być większa – zależnie od typu oczyszczalni |
| Formalności | Minimalne – wystarczy zgłoszenie | Większe – potrzebne zgłoszenie wodnoprawne i opinie |
| Zwrot z inwestycji | Brak – ciągłe koszty | Tak – inwestycja może się zwrócić po 2–3 latach |
| Odporność na warunki gruntowe | Nie ma znaczenia | Zależna od rodzaju gruntu (np. drenaż potrzebuje przepuszczalnego podłoża) |
Typy przydomowych oczyszczalni ścieków
Jednym z podstawowych kryteriów podziału przydomowych oczyszczalni ścieków jest miejsce, w którym odbywa się główny proces oczyszczania ścieków. Równie ważne są tu budowa systemu, sposób działania oraz wymagania, jakie trzeba spełnić, by daną oczyszczalnię można było zainstalować na konkretnej działce.
W uproszczeniu przydomowe oczyszczalnie dzielą się na dwa główne typy:
- Biologiczna oczyszczalnia ścieków – to bardziej zaawansowany technologicznie system, który zazwyczaj składa się z 5 komór. Jej największą zaletą jest skuteczność – oczyszczalnia usuwa zanieczyszczenia nawet w 98% i pozwala na odzyskiwanie wody, którą można wykorzystać np. do podlewania ogrodu. Proces oczyszczania odbywa się zarówno w warunkach tlenowych, jak i beztlenowych, a wszystko dzieje się wewnątrz zbiornika. Co ważne, ten typ oczyszczalni można zamontować praktycznie w każdym rodzaju gruntu, niezależnie od jego przepuszczalności. Wymaga jednak podłączenia do prądu, co może być minusem na działkach oddalonych od infrastruktury.
- Ekologiczna oczyszczalnia ścieków – to rozwiązanie prostsze i bardziej naturalne. Składa się zazwyczaj z 3 komór, a proces oczyszczania jest podzielony – pierwszy etap (beztlenowy) odbywa się w zbiorniku, a drugi (tlenowy) w systemie drenażowym umieszczonym w gruncie. Minusem jest brak możliwości odzysku wody oraz to, że system działa poprawnie tylko na glebach dobrze przepuszczalnych, takich jak piaski czy żwiry. Zaletą za to jest brak potrzeby podłączenia do instalacji elektrycznej, co oznacza niższe koszty eksploatacyjne i większą niezależność.
Wybierając między tymi rozwiązaniami, warto zwrócić uwagę nie tylko na cenę, ale też na warunki gruntowe działki, planowane zużycie wody, dostęp do prądu oraz oczekiwania względem wygody użytkowania. Jeśli chcesz system niemal bezobsługowy i niezależny od rodzaju podłoża – lepsza będzie oczyszczalnia biologiczna. Jeśli jednak szukasz ekologicznej i taniej opcji, która działa bez prądu – warto rozważyć wariant ekologiczny.
Technologiczne rodzaje oczyszczalni ścieków
Każdy typ przydomowej oczyszczalni ścieków może być wykonany w innej technologii, a to przekłada się nie tylko na sposób działania, ale też na wymagania techniczne i przestrzenne. W zależności od tego, jaki system wybierzemy, będziemy musieli uwzględnić warunki gruntowe, wielkość działki oraz dostęp do mediów. Każde rozwiązanie ma swoje mocne strony, ale i pewne ograniczenia, które warto znać przed podjęciem decyzji.
Wśród dostępnych technologii wyróżniamy m.in.:
- Oczyszczalnia drenażowa rozsączająca – to jedno z najprostszych i najtańszych rozwiązań dostępnych na rynku. Doskonale sprawdza się na dużych działkach z dobrze przepuszczalną glebą. Kluczowym elementem jest tutaj system rur drenażowych, które rozprowadzają oczyszczone ścieki do gruntu. Choć koszt instalacji i późniejszego użytkowania jest niski, trzeba pamiętać o regularnym stosowaniu biopreparatów wspomagających procesy biologiczne. Zobacz, jak wygląda budowa oczyszczalni drenażowej krok po kroku.
- Oczyszczalnia gruntowo-roślinna – to idealna propozycja dla miłośników ekologii i ogrodnictwa. System działa w oparciu o specjalny filtr biologiczny, w którym rośliny wodne i mikroorganizmy biorą udział w oczyszczaniu ścieków. Oprócz tego, że nie wymaga energii elektrycznej, oczyszczalnia może stać się atrakcyjnym elementem ogrodu. Wadą jest jednak spora powierzchnia, jaką zajmuje, więc sprawdzi się raczej na działkach o większym metrażu.
- Oczyszczalnia z osadem czynnym – to bardziej zaawansowany system, często spotykany w nowoczesnych domach jednorodzinnych. Jej największym atutem jest bardzo wysoka skuteczność w usuwaniu zanieczyszczeń oraz możliwość odzyskania oczyszczonej wody do celów gospodarczych, np. spłukiwania toalet czy podlewania ogrodu. Niestety, taki system wymaga stałego dostępu do energii elektrycznej i jest bardziej wymagający w obsłudze. Warto też pamiętać o konieczności cyklicznego serwisowania.
Wybór odpowiedniej technologii warto skonsultować z fachowcem, który weźmie pod uwagę nie tylko warunki gruntowe, ale również styl życia domowników, wielkość gospodarstwa i możliwości techniczne działki.