Pierwsze wydania z PRL – skarby, które kurzą się w twojej biblioteczce
Okres PRL-u pozostawił po sobie unikalny dorobek literacki i wydawniczy — w domowych bibliotekach często zalegają pierwsze wydania klasyki, ilustracji, poradników lub podręczników, które dziś mogą być prawdziwymi skarbami na rynku kolekcjonerskim. W miarę spadku popularności książek papierowych i wzrostu e-booków, pozycje z dawnych lat zyskują na wartości. Sprawdzamy, jakie tytuły są najbardziej pożądane, jaką wartość mogą osiągać i co warto wiedzieć, zanim zdecydujemy się je sprzedać lub zachować.
- Na co warto zwrócić uwagę?
- Ile można zarobić na książkach z PRL?
- „Solaris” Lema – literacki rarytas kolekcjonerski
- Dziecięce klasyki ilustrowane przez Szancera
- Seria „Pan Samochodzik” i klasyka młodzieżowa
- Poradniki i instrukcje techniczne
- Podręczniki szkolne i akademickie
- Komiksy i ilustracje — ukryte perełki
- Sprawdź swoją biblioteczkę
Na co warto zwrócić uwagę?
Najważniejszym czynnikiem wpływającym na wartość książki jest jej pierwsze wydanie. Kolekcjonerzy często poszukują właśnie pierwszych nakładów, które były niskie i miały inną szatę graficzną niż późniejsze wznowienia. Równie istotny jest stan zachowania – egzemplarz bez ubytków, zabrudzeń, z nienaruszoną okładką i kompletem stron może być wart wielokrotnie więcej niż jego zniszczony odpowiednik.
Wpływ na cenę mają też autor, ilustrator i wydawnictwo. Książki ilustrowane przez Jana Marcina Szancera, Bohdana Butenkę, Jerzego Flisaka czy Mirosława Pokorę są znacznie droższe. Nie można też zapominać o unikalności: limitowany nakład, błąd drukarski, dedykacja autora czy oprawa artystyczna podnoszą wartość nawet o kilkaset procent. Rynek kolekcjonerski działa tu podobnie jak w przypadku znaczków czy monet – rzadkość i oryginalność to klucz do wysokiej ceny.
Ile można zarobić na książkach z PRL?
Ceny książek z PRL bywają bardzo zróżnicowane. Najtańsze egzemplarze sprzedawane są za kilkanaście złotych, ale prawdziwe perełki potrafią kosztować od kilkuset do nawet kilku tysięcy złotych. Przykładem może być pierwsze wydanie „Małego Księcia” z tłumaczeniem Jana Szwykowskiego, które osiąga ceny rzędu 1 500–2 000 zł, a nawet więcej, jeśli posiada dedykację lub unikatową oprawę.
Wysoką wartość mają również kompletne serie w oryginalnych oprawach, np. pełny zbiór „Pana Samochodzika” może kosztować ok. 1 200 zł. Niektóre instrukcje obsługi, podręczniki wojskowe czy broszury z początku PRL osiągają zaskakujące ceny — nierzadko ok. 500 zł za sztukę, zwłaszcza gdy dotyczą rzadkich dziedzin (np. rolnictwa, lotnictwa czy energetyki).
„Solaris” Lema – literacki rarytas kolekcjonerski
Jednym z najcenniejszych „białych kruków” z okresu PRL-u jest pierwsze wydanie powieści „Solaris” Stanisława Lema, opublikowane w 1961 roku przez Wydawnictwo MON. To legendarna książka nie tylko w skali polskiej literatury science fiction, ale i światowej — przetłumaczona na dziesiątki języków i kilkukrotnie ekranizowana. Egzemplarze z pierwszego wydania osiągają dziś zawrotne ceny — od 1 500 do nawet 5 000 zł, w zależności od stanu i ewentualnych dedykacji.
Na wartość wpływa zarówno wyjątkowość autora, jak i niski nakład premierowego wydania — publikacja MON miała charakter wydania zamkniętego, często kierowanego do bibliotek wojskowych i uczelni technicznych. Oryginalna okładka z minimalistycznym projektem i charakterystycznym szyciem grzbietu od razu zdradza kolekcjonerowi, że ma do czynienia z czymś wyjątkowym. Jeśli ktoś posiada taki egzemplarz w dobrym stanie – to prawdziwa inwestycja, której wartość z roku na rok rośnie.
Dziecięce klasyki ilustrowane przez Szancera
Wydania z ilustracjami Jana Marcina Szancera stanowią jedne z najbardziej poszukiwanych pozycji — na rynku kolekcjonerskim ich wartość wynosi od kilkudziesięciu do kilkuset złotych, a w wyjątkowych przypadkach nawet ponad 200 zł. Dotyczy to m.in. „Dziadka do orzechów”, „Pinokia”, czy baśni Andersena.
Takie książki często miały ograniczone nakłady, co czyniło je rzadkimi już od początku. Dziś kompletne, dobrze zachowane egzemplarze przyciągają uwagę kolekcjonerów — ich cena potrafi sięgnąć nawet 1 000 zł w przypadku najbardziej pożądanych wydań.
Seria „Pan Samochodzik” i klasyka młodzieżowa
Pierwsze wydania przygód „Pana Samochodzika” Zbigniewa Nienackiego to prawdziwa gratka — komplet zbiera nawet do około 1 000 zł. To białe wydania z ograniczonym nakładem, które dziś dla kolekcjonerów są rzadkością.
W podobnej cenie trzyma się seria „Tytus, Romek i A’Tomek” z czasopisma „Świat Młodych” — komplet może osiągnąć cenę ok. tysiąca złotych. Kolekcjonerzy doceniają także stan zachowania i oryginalność oprawy.
Poradniki i instrukcje techniczne
Publikacje użytkowe stają się coraz bardziej pożądane. Przykładowo, komplety instrukcji obsługi klasycznych modeli polskich aut z PRL-u (Fiat 126p, Żuk, Syrenka) kosztują nawet ok. 80 zł na sztukę. Podobnie poradniki motoryzacyjne stają się przedmiotem kolekcjonerskiego zainteresowania.
Popularne są też poradniki domowe i o pielęgnacji roślin z lat 60.–70., które w komplecie kosztują kilkadziesiąt złotych. Nawet instrukcje kuchenne z epoki osiągają wartość rzędu 100–200 zł.
Podręczniki szkolne i akademickie
Rzadkie egzemplarze czytanek szkolnych z lat 60.–80., a także podręczniki języka rosyjskiego mogą być warte kilkadziesiąt, a nawet kilkaset złotych. Elementarze takie jak „Elementarz Falskiego” czy „Litery. Nauka czytania” również osiągają ceny około 200 zł.
Uniwersyteckie pozycje z medycyny czy anatomii także cieszą się zainteresowaniem — w dobrym stanie sięgają nawet kilkuset złotych. Studenci i kolekcjonerzy chętnie poszukują egzemplarzy wydanych w latach przed i w trakcie PRL.
Komiksy i ilustracje — ukryte perełki
Komiksy z PRL, szczególnie z lat 50.–60., obecnie zdobywają popularność wśród kolekcjonerów. Pierwsze wydania kultowych tytułów zyskują na wartości. Ich rzadkość i stan zachowania bezpośrednio wpływa na cenę — komplety w świetnym stanie można sprzedać za kilkaset złotych.
Warto również zwrócić uwagę na publikacje o charakterze ilustrowanym: albumy, opowieści graficzne i kompakty, które dzięki nostalgicznemu walorowi zyskują na znaczeniu w kolekcjonerskim obiegu.
Sprawdź swoją biblioteczkę
Rynek książek z okresu PRL nieustannie ewoluuje — wraz ze spadkiem popularności papierowych mediów wzrasta wartość rzadkich, dobrze zachowanych egzemplarzy. Dziecięce klasyki ilustrowane, komiksy, podręczniki czy poradniki techniczne z okresu PRL stanowią ciekawą alternatywę inwestycyjną lub sentymentalną.
Jeśli posiadasz takie książki, warto przeprowadzić ich wycenę — nawet domowe biblioteczki mogą skrywać wartość w postaci dziesiątek, kilkuset, a czasem tysięcy złotych. Pamiętaj jednak o stanie, nakładzie, wieku i dokumentacji – to one decydują, czy Twoja pozycja stanie się poszukiwanym klasykiem na kolekcjonerskim rynku.
Zobacz, jakie inne wartościowe przedmioty możesz znaleźć na swoim strychu -> https://kb.pl/aktualnosci/ciekawostki/na-strychu-mozesz-miec-majatek-nie-wyrzucaj-starych-rrzeczy/