Ukryte rachunki za prąd: jedno urządzenie generuje nawet 100 kWh strat rocznie!
Tryb czuwania to jeden z najczęściej bagatelizowanych źródeł strat energii w domu. Choć większość urządzeń w standby wydaje się być wyłączona, wiele z nich nieustannie pobiera prąd, co po zsumowaniu potrafi przełożyć się na zaskakująco duże koszty. Oto przykładowe pomiary wykonane watomierzem dla popularnych urządzeń RTV i IT oraz kilka porad, jak stosunkowo niewielkim wysiłkiem można ograniczyć te straty i zmniejszyć roczne rachunki za energię.
- Jak mierzyliśmy pobór mocy?
- Które urządzenia zużywają najwięcej prądu w trybie czuwania?
- Roczne koszty zużycia energii w trybie czuwania
- Ile można zaoszczędzić? Analiza potencjalnych oszczędności
- Proste sposoby na ograniczenie strat energii w standby
Jak mierzyliśmy pobór mocy?
Pomiary wykonano za pomocą standardowego watomierza podłączanego bezpośrednio do gniazdka, co pozwala na odczyt mocy chwilowej, zużycia energii w czasie oraz szacunkowych kosztów pracy urządzenia. Dzięki temu można z dużą dokładnością ocenić, ile prądu naprawdę pobiera sprzęt pozostawiony w trybie standby, a także porównać dane pomiędzy różnymi urządzeniami. Pomiary przeprowadzono w warunkach domowych, w takiej konfiguracji, w jakiej urządzenia są zwykle używane.
Podczas testów wszystkie urządzenia znajdowały się w pełnym trybie czuwania – były włączone do prądu, ale nieaktywne. W przypadku telewizora oznaczało to wyłączenie pilotem, w przypadku konsoli przejście w tryb „rest”, a dla dekodera – standardowy tryb standby narzucony przez operatora. Celem było uchwycenie realistycznych wartości zużycia energii w przeciętnym gospodarstwie domowym.
Co ciekawe, rzeczywiste pobory mocy różnią się czasem od deklarowanych przez producentów. W materiałach marketingowych często pojawia się wartość 0,5 W, jednak niektóre urządzenia – zwłaszcza dekodery i sprzęty sieciowe – pobierały znacznie więcej. Pomiary watomierzem pozwoliły więc zweryfikować, jak jest naprawdę i które sprzęty generują największe straty energii.
Które urządzenia zużywają najwięcej prądu w trybie czuwania?
Telewizor to jedno z urządzeń najczęściej pozostających w trybie standby, a jego pobór mocy zależy głównie od technologii ekranu i funkcji sieciowych. Mierzone modele LED pobierały zwykle 0,5–1 W, podczas gdy telewizory OLED – ze względu na bardziej zaawansowane funkcje – potrafiły pochłaniać 2–3 W. Choć są to relatywnie niewielkie wartości, telewizor pracuje w standby codziennie przez wiele godzin, co w skali roku daje zauważalne zużycie.
Zdecydowanie najwięcej energii w trybie czuwania pobierał dekoder telewizji kablowej lub satelitarnej. Testowany model utrzymywał stały pobór na poziomie 6–10 W nawet wtedy, gdy był „wyłączony” pilotem. Wynika to z faktu, że dekoder nieustannie komunikuje się z siecią operatora, pobiera aktualizacje i utrzymuje gotowość do natychmiastowego uruchomienia. W praktyce oznacza to, że to on jest jednym z największych winowajców rachunków za prąd.
Router i modem internetowy również należą do urządzeń, które działają non stop. Pobór mocy routera wynosił w pomiarach między 5 a 8 W, co rocznie może oznaczać nawet ponad 60 kWh energii. Choć całkowite wyłączanie routera nie zawsze jest praktyczne, np. gdy działa w nim Wi-Fi dla inteligentnych urządzeń, to warto wiedzieć, że jest to jedno z urządzeń o najwyższym zużyciu energii „ciągłej”, nie tyle w standby, co w trybie pracy 24/7.
Roczne koszty zużycia energii w trybie czuwania
Po przeliczeniu wyników pomiarów na roczne zużycie łatwo zauważyć, że nawet niewielkie wartości mocy skumulowane przez cały rok generują znaczące koszty. Telewizor pobierający 1 W w standby zużyje około 9 kWh rocznie, co przekłada się na kilka złotych. W przypadku konsoli czy soundbara wartości są podobne, choć urządzenia z funkcją „network standby” mogą osiągać 3–5 razy wyższe zużycie.
Największe straty generują jednak urządzenia pobierające 8–12 W, takie jak dekodery telewizyjne. Rocznie zużywają one nawet 70–100 kWh energii, co może oznaczać kilkadziesiąt złotych strat tylko za pozostawianie ich w trybie czuwania. W wielu domach działają nieprzerwanie 24 godziny na dobę, niezależnie od tego, czy ktoś ogląda telewizję.
Po zsumowaniu wszystkich urządzeń domowych można dojść do zaskakującego wniosku: przeciętny domowy sprzęt RTV i IT zużywa w standby od 150 do 250 kWh rocznie. To koszt rzędu kilkudziesięciu, a czasem ponad stu złotych. Dobra wiadomość jest taka, że większość tego zużycia można znacząco ograniczyć, stosując proste rozwiązania.
Ile można zaoszczędzić? Analiza potencjalnych oszczędności
Wyłączenie samego tylko dekodera za pomocą listwy z wyłącznikiem może przynieść oszczędność kilkudziesięciu złotych rocznie. Jeśli dodamy do tego telewizor, konsolę i soundbar, roczna oszczędność może wzrosnąć nawet do 80–100 zł. To szczególnie opłacalne rozwiązanie w domach, gdzie sprzęt RTV jest używany tylko wieczorami lub okazjonalnie.
Z kolei inteligentne gniazdka pozwalają automatycznie odłączać urządzenia w wybranych godzinach, co zwiększa wygodę i bezpieczeństwo. Można je zaprogramować tak, by wyłączały strefę RTV w nocy albo podczas nieobecności domowników. W pomiarach takie rozwiązanie zmniejszało zużycie energii o 20–40% w zależności od liczby podłączonych urządzeń.
Dla osób, które nie chcą odłączać urządzeń całkowicie, istnieje jeszcze jedna opcja: wyłączenie funkcji „instant on” lub „network standby”. Po ich dezaktywowaniu pobór mocy konsoli lub telewizora spada o kilka watów, co rocznie daje od kilku do kilkunastu złotych oszczędności. Warto więc przejrzeć ustawienia swojego sprzętu — czasem wystarczy jedna zmiana, by ograniczyć straty energii.
Proste sposoby na ograniczenie strat energii w standby
Najbardziej efektywnym i najprostszym sposobem na ograniczenie zużycia energii jest stosowanie listw z wyłącznikiem. Dzięki nim jednym kliknięciem można odłączyć całą strefę RTV lub komputerową. W praktyce oznacza to, że urządzenia, które normalnie pobierałyby prąd przez 20 godzin dziennie, są całkowicie odłączone przez większość czasu. To rozwiązanie tanie, skuteczne i niewymagające instalacji dodatkowych systemów.
Inteligentne gniazdka to rozwiązanie dla osób ceniących automatyzację i pełną kontrolę zużycia energii. Oprócz możliwości planowania harmonogramów pozwalają monitorować pobór prądu w czasie rzeczywistym, dzięki czemu można precyzyjnie ustalić, które urządzenia generują największe straty. Dodatkowo umożliwiają zdalne wyłączanie sprzętów, co sprawdza się zwłaszcza podczas dłuższych wyjazdów.
Warto także zadbać o odpowiednią konfigurację urządzeń. Telewizory, konsole i sprzęt audio często oferują funkcje szybkiego włączania lub utrzymywania łączności sieciowej. Choć są wygodne, znacząco zwiększają zużycie energii. Wyłączenie ich w ustawieniach potrafi obniżyć pobór energii w standby nawet kilkukrotnie, bez konieczności stosowania dodatkowych akcesoriów.