W liczbie instalowanych paneli fotowoltaicznych Polska wyprzedza... cały kontynent. Jesteśmy już potęgą?
Branża fotowoltaiczna od lat intensywnie się rozwija. W ostatnim czasie wielu Polaków nabrało dystansu do tego rozwiązania za sprawą wielu nieuczciwych praktyk sprzedawców oraz wątpliwości co do efektywności samych paneli. Nie zmienia to jednak faktu, że w Polsce wciąż instaluje się mnóstwo modułów fotowoltaicznych – pod tym względem zdecydowanie wyprzedzamy drugi co do wielkości kontynent.
Z tego artykułu dowiesz się:
Powolny rozwój afrykańskiego rynku PV
Dane z ostatnich kilkunastu lat pokazują, że liczba nowych instalacji fotowoltaicznych rośnie wykładniczo. Moc elektrowni słonecznych powstających w poszczególnych krajach dość mocno się od siebie różni. Według raportu przygotowanego przez Afrykańskie Stowarzyszenie Przemysłu Energetyki Słonecznej (AFSIA), to Chiny odpowiadają za instalację ponad 50% fotowoltaiki w ujęciu światowym. Ważnym graczem na rynku są także Stany Zjednoczone, Indie, Niemcy, czy Brazylia. Ta piątka odpowiada za 75% globalnej instalacji modułów fotowoltaicznych w 2024 roku. Niestety, niektórzy producenci energii elektrycznej dopuszczają się poważnych naruszeń – więcej przeczytasz tym artykule.
Rozwój sektora PV jest nierównomierny. AFSIA podaje, że w minionym roku w Afryce zanotowano wzrost mocy w fotowoltaice o 2,5 GW. Za rosnącą liczbę instalacji odpowiadał przede wszystkim segment utility-scale – chodzi o duże elektrownie fotowoltaiczne, które oddają do sieci 100% wytworzonej energii.
Liczba instalacji PV powstających w Afryce nie jest imponująca – w zeszłym roku zdecydowanie lepszy wynik zanotowała Polska, gdzie przybyło aż 4,1 GW nowych mocy. Z drugiej strony, AFSIA podkreśla, że wyniki za 2024 rok nie są kompletne, ponieważ raport nie uwzględnia udziału instalacji domowych.
Duży potencjał, marne wyniki – dokąd zmierza afrykański rynek PV?
Pod koniec 2024 roku łączna moc instalacji fotowoltaicznych w Afryce wynosiła 19,2 GW bez udziału domowych systemów. W ujęciu globalnym ten wynik prezentuje się mizernie, ponieważ jest to zaledwie 0,5% światowej produkcji energii z PV. Potencjał energetyki słonecznej na tym kontynencie jest dużo większy, a AFSIA wierzy, że najbliższe lata będą czasem dynamicznego rozwoju branży. W ostatnich miesiącach pojawiło się sporo informacji na temat nowych projektów – był to czas wzmożonej aktywności afrykańskiego przemysłu solarnego.
AFSIA celowo nie podaje prognoz dla afrykańskiego rynku PV, ponieważ przyszłość wielu projektów jest niepewna – część z nich nigdy nie zostanie zrealizowana, a praktycznie każdy jest obarczony wysokim ryzykiem niepowodzenia. Stowarzyszenie podkreśla, że w 2024 roku ogłoszono nowe projekty dla elektrowni fotowoltaicznych o łącznej mocy 40 GW, ale jest niemal pewne, że nie wszystkie z nich zostaną zrealizowane.
Zdecydowanie największy udział w rozwoju afrykańskiego rynku PV mają dwa kraje – pozostałe, mniejsze lub niezbyt zamożne państwa odgrywają marginalną rolę w produkcji energii słonecznej. W 2024 roku najwięcej nowych elektrowni fotowoltaicznych oddały do użytku:
- RPA – ok. 1,2 GW,
- Egipt – ok. 0,7 GW,
- Zambia – ok. 74 MW,
- Nigeria – ok. 63 MW,
- Angola – ok. 53 MW,
- Burkina Faso – ok. 50 MW,
- Ghana – ok. 44 MW,
- Zimbabwe – ok. 41 MW.
Jak donosi Onet.pl, za dobry wynik Egiptu odpowiada uruchomienie dwóch dużych projektów w rolniczym mieście Kom Ombo. Gdyby w zestawieniu uwzględniano także przydomowe instalacje PV, to zaprezentowane wartości z pewnością byłyby nieco wyższe.
Rośnie popularność magazynów energii – czy to szansa na pobudzenie wzrostu gospodarczego w Afryce?
Aktualnie w Afryce obserwujemy dynamiczny rozwój w dziedzinie magazynowania energii. Jeszcze trzy lata temu roczny przyrost magazynów energii oscylował wokół 50 MWh. W 2023 roku ta wartość wzrosła trzykrotnie, a w 2024 roku aż dziesięciokrotnie. Zdaniem AFSIA, wykładniczy wzrost powinien utrzymać się także w 2025 roku, ponieważ stowarzyszenie zidentyfikowało projekty w fazie realizacji o łącznej wartości 18 GWh.
Afrykanie masowo inwestują w technologię magazynowania energii w celu ochrony przed nieplanowanymi przerwami w dostawach prądu. Prym w tej kategorii wiedzie RPA, jednak należy podkreślić, że mieszkańcy oraz przedsiębiorcy żyjący w tym kraju nie zawsze stawiają na solarne magazyny energii. East Africa Power Pool dąży do uruchomienia scentralizowanego rynku energii już w 2025 roku. Ta inwestycja ma zwiększyć transgraniczny handel energią oraz pobudzić wzrost gospodarczy w 13 państwach z Afryki Wschodniej.
Nie tylko Afryka znalazła się w fazie intensywnego rozwoju technologii skupiających się na magazynowaniu energii. Wzrost zainteresowania bateriami widać także w Polsce, ale i w całej Europie, Ameryce Północnej i Południowej, Azji oraz Australii. Za sprawą rosnącej konkurencji, efektu i skali i spadających cen, coraz przychylniej spoglądamy na rozwiązania umożliwiające magazynowanie energii.
