Domy marzeń rodziców, które stały się kulą u nogi – gorzka prawda o polskim budownictwie
Stawianie domu jest dla wielu ludzi inwestycją nie tylko na całe życie, ale również na przyszłość. Dom powinien zapewniać wygodę rodzinie przez wiele lat. Jednak coraz częściej zdarza się, że te plany nie pokrywają się z rzeczywistością. Dzieci dorastają i opuszczają dom, a przestronne budynki stają się za duże i kosztowne w utrzymaniu.
- Ewolucja powierzchni domów jednorodzinnych w Polsce
- Zmierzch domów wielopokoleniowych w Polsce
- Migracje młodych Polaków: nowe trendy
- Zmieniające się trendy na rynku nieruchomości
Ewolucja powierzchni domów jednorodzinnych w Polsce
W dawnych latach domy w Polsce były zdecydowanie mniejsze. W okresie PRL-u przeciętna wielkość „kostek” wynosiła 80-100 m2 (domy jednorodzinne nie mogły mieć więcej niż 110 m2). Były one przeznaczone dla rodziców z dziećmi, a czasem także dla dziadków. Rzeczywiście, domy zaczęły się znacząco zwiększać w latach 90. Przeciętna powierzchnia domów jednorodzinnych w latach 2000-2010 wynosiła aż 135-150 m2.
Z danych Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) wynika, że obecnie średnia powierzchnia użytkowa nowo powstającego domu jednorodzinnego w Polsce to około 130,4 m2 — przy czym domy budowane na własny użytek mają średnio 142 m2, natomiast te przeznaczone na sprzedaż 99 m2. W miastach ta powierzchnia jest nieco mniejsza, bo wynosi przeciętnie 125 m2. Natomiast na obszarach wiejskich Polacy wznoszą większe domy, osiągające około 140 m2.
Jeszcze kilka lat wcześniej, w 2019 roku, przeciętna powierzchnia była większa, bo wynosiła 143,5 m2 — śledząc te zmiany, widać że rośnie zainteresowanie mniejszymi projektami. Niemniej jednak, wiele projektów oraz budynków w naszym kraju wciąż jest za dużych i przewidzianych z myślą o przyszłych pokoleniach.
Zmierzch domów wielopokoleniowych w Polsce
Domy, w których mieszka kilka pokoleń, kiedyś były normą w polskim budownictwie, ale obecnie tracą na znaczeniu. Jeszcze w latach 80. około 40% domów jednorodzinnych było zamieszkiwanych przez więcej niż jedno pokolenie.
W latach 90. liczba ta zmniejszyła się do 20%, a w 2023 roku jedynie 7% domów jednorodzinnych w Polsce można było uznać za domy wielopokoleniowe. Takie zmiany demograficzne związane są z urbanizacją, rozwojem transportu, przemianami społecznymi, zmianą priorytetów oraz stylu życia młodych ludzi.
Migracje młodych Polaków: nowe trendy
Średni wiek, w którym Polacy opuszczają rodzinne gniazdo, wynosi 27,1 lat, co lokuje nasz kraj w środku europejskiego zestawienia. Z danych GUS wynika, że aż 47,1% młodych w wieku 25-34 lata przenosi się do innych miast lub za granicę, poszukując pracy, lepszej edukacji lub wyższej jakości życia.
Jedynie 25% osób w wieku 18-35 lat uważa, że domy wielopokoleniowe nadal są korzystnym rozwiązaniem. 43% osób powyżej 66 lat również nie akceptuje tego modelu, ale różnica w tych liczbach jest znacząca. W obliczu istotnych zmian demograficznych i stylu życia młodszych pokoleń, wznoszenie domów przystosowanych do 2, a niekiedy nawet 3 generacji, traci sens.
Zmieniające się trendy na rynku nieruchomości
Za duże domy często prowadzą do problemów finansowych i praktycznych. W 2024 roku sprzedaż domów większych niż 150 m2 wzrosła jedynie o 5%, podczas gdy sprzedaż domów o powierzchni poniżej 100 m2 wzrosła aż o 15%.
Obszerne domy stały się mniej atrakcyjne na rynku wtórnym nieruchomości — zwłaszcza w mniejszych miejscowościach. Dodatkowo, społeczeństwo się starzeje, a przyrost naturalny jest ujemny, co również wpływa na zmniejszenie popytu na duże domy.
Roczne koszty utrzymania domu o powierzchni około 150 m2, obejmujące ogrzewanie, podatki i drobne remonty, mogą wynieść aż 15-20 tysięcy złotych (w zależności od standardu energetycznego budynku). Mniejszy dom o powierzchni 100 m2 może generować koszty nawet o 30% niższe.
Źródła:
- https://www.otodom.pl/
- https://stat.gov.pl/