Czy fundamenty można i warto zrobić samemu?
Nie ma co ukrywać, że żyjemy w czasach, w których podjęcie decyzji o budowie domu musi być bardzo dobrze przemyślane. Okazuje się, że nie każdy z potencjalnych inwestorów posiada wystarczającą zdolność kredytową. Właśnie z tego powodu wiele osób decyduje się na spełnianie tego marzenia w nieco inny sposób. Mianowicie chodzi o budowę domu systemem gospodarczym. W związku z tym pojawia się pytanie, czy jest możliwe wykonanie fundamentów bez pomocy fachowców, a także, jak tego dokonać.
Z tego artykułu dowiesz się:
Rodzaje fundamentów
Mając na myśli samodzielnie wykonany fundament, najczęściej interpretujemy to jako przygotowanie ławy fundamentowej. Warto mieć na uwadze, że jest to najczęściej wybierany typ fundamentu dla domu jednorodzinnego. Ława fundamentowa wyróżnia się przede wszystkim tym, że wylewkę betonu wykonuje się po obrysie ścian nośnych budynku. To właśnie z tego powodu mamy do czynienia ze zużyciem mniejszej ilości materiału budowlanego, a samo wykonanie jest dużo łatwiejsze w porównaniu do drugiego rodzaju fundamentu, jakim jest płyta fundamentowa.
W przypadku płyty fundamentowej mamy do czynienia z fundamentem znajdującym się na całej powierzchni budynku, a nie tylko w jego obrysie. Jest to lepsze rozwiązanie dla budynków w sytuacji, gdy budowla oddziałuje większym naciskiem na fundament, dzięki czemu ewentualne osiadanie gruntu jest jeszcze bardziej równomierne. Płyty fundamentowe również można wykonać samodzielnie, jednak wiąże się to ze zdecydowanie większymi wykopami. Oprócz tego można zdecydować się na prefabrykowane płyty, które posiadają gotowe zbrojenie.
Budowa ławy fundamentowej krok po kroku
Podejmując się samodzielnej budowy ławy fundamentowej, najpierw zaczynamy od zaznaczenia obrysu budynku na gruncie. Oczywiście plac budowy powinien być wcześniej jak najbardziej wyrównany. Ponadto nie powinniśmy wykonywać tego całkowicie samodzielnie, ale wyłącznie pod kontrolą geodety. Jednak taki podstawowy błąd nieprawidłowego wyznaczenia wykopów mógłby doprowadzić nawet do wstrzymania budowy.
Kolejnym krokiem jest wykonanie wykopów, które sięgają głębokości w zależności od strefy przemarzania gruntu, jaka występuje w naszym regionie. W związku z tym fundamenty powinny sięgać głębokości od 80 do 140 cm. Następnie inwestor jest odpowiedzialny za wykonanie szalunków, które najczęściej układa się z desek. To właśnie dzięki nim mamy szansę na zrobienie wylewki, bez obawy, że będzie osypywać się ziemia. Najczęściej szalunki wykonujemy z desek.
Dokonując wylewki, pod żadnym pozorem nie powinno zapominać się o właściwym zbrojeniu. Zbrojenie zawsze wykonujemy zgodnie z projektem architektonicznym. Pręty układamy nie tylko na całej długości ław fundamentowych, ale również na narożnikach oraz łączeniach. Tak przygotowane zbrojenie ponownie musi zostać zatwierdzone przez kierownika budowy, ponieważ brak tego elementu może przyczynić się do tego, że fundament nie będzie spełniać swojej pierwotnej roli.
Wylewka betonu na ławy fundamentowe
Dopiero po tych wcześniejszych przygotowaniach, będziemy mogli dokonać wylewki. Pod tym względem również mamy dwie drogi do wyboru. Pierwszą z nich jest zamówienie gotowego betonu z tzw. gruszki. Będzie to droższe rozwiązanie, jednak zdecydowanie przyspieszające prace budowlane. Ponadto będziemy mieli pewność, że cała wylewka została wykonana prawidłowo.
Innym sposobem jest oczywiście wykonywanie wylewki całkowicie od podstaw. W tym przypadku nie obejdzie się bez wypożyczenia lub zakupu betoniarki. Należy również zaopatrzyć się w potrzebne składniki do przygotowania betonu. Podstawowym składnikiem jest oczywiście cement, do którego dodaje się piasek z domieszką żwiru. Najlepszym w tym przypadku będzie piasek rzeczny, chociaż niektórzy inwestorzy decydują się na użycie piasku kopalnianego. W jego przypadku należy zwrócić uwagę na frakcję, ponieważ średnio 15% betonu zawiera żwir, natomiast piasek kopalniany jest przesiewany.
Kolejnym składnikiem jest oczywiście woda. Przygotowując samodzielnie beton, należy unikać wody ze studni, która ze względu na swój skład może zmienić właściwości betonu. Zdecydowanie lepiej sprawdzi się woda poprowadzona z instalacji wodociągowej. Jeżeli chcemy poprawić parametry naszego betonu, to bardzo dobrym pomysłem jest dodanie do niego różnego rodzaju mieszanek. Coraz częściej producenci proponują mieszanki, które poprawiają odporność betonu na ujemne temperatury.
Nie można zapomnieć o stosowaniu odpowiedniej proporcji. Na worek cementu o wadze 25 kg, dodajemy 40 litrów piasku rzecznego, 80 litrów żwiru oraz ok. 10 litrów wody. W przypadku wody trzeba pamiętać o ostrożnym dodawaniu, ponieważ ta proporcja jest uzależniona od poziomu wilgotności piasku.
Wylewka betonu na ławy fundamentowe
Zanim wylejemy beton w wykopy pod fundament, musimy pamiętać koniecznie o zbrojeniu. Jest to zestaw prętów oraz siatek zbrojeniowych, które układamy do wykonanych wykopów, pamiętając o ich solidnym połączeniu. Do tak zbrojonych wykopów wlewamy beton, dbając o jego równomierne rozłożenie.
Nie jest to jeszcze koniec prac związanych z samodzielnym wykonaniem ław fundamentowych. Tutaj należy pamiętać również jeszcze o odpowiedniej izolacji fundamentów. W tym celu na powierzchnię wykonanej ławy fundamentowej układa się specjalną warstwę izolacyjną, najczęściej w postaci membrany. Taki zabieg pozwoli nam odciąć ściany fundamentowe od wilgoci. Pozostałe materiały, jakie sprawdzą się w przypadku hydroizolacji fundamentów, to przede wszystkim papa termozgrzewalna lub dysperbit.
Samodzielne wykonanie fundamentów - podsumowanie
Jak widzimy, wykonanie fundamentów pod dom jednorodzinny nie jest skomplikowanym procesem, jeżeli tylko będziemy trzymać się całej instrukcji krok po kroku. Jednak należy liczyć się z pracochłonnymi pracami, szczególnie gdy nie chcemy się wspomóc minikoparką do przygotowania wykopów lub gotową wylewką betonową.
Warto zatem sobie przekalkulować, czy rzeczywiście samodzielne wykonanie fundamentów będzie dla nas opłacalne, jeżeli cena robocizny wykonania ławy fundamentowej zamyka się w przedziale od 100 do 150 zł/m3. Natomiast za materiał i robociznę zapłacimy od 400 do 500 zł/m2.