Masz takie objawy w swojej instalacji elektrycznej? Grożą pożarem
Kiedy na tynku powstanie rysa, widać ją od razu. Właściciel domu może zareagować na długo przed tym, zanim wilgoć przeniknie do wnętrza. Z instalacją elektryczną jest jednak zupełnie inaczej. Przewody leżą dobrze ukryte w ścianie, bez rzucania się w oczy. Kiedy uszkodzeniu ulegnie izolacja i nastąpi w obwodzie elektrycznym zwarcie, jest już za późno. Przyczyną prawie co trzeciego pożaru jest właśnie elektryczność.
Z tego artykułu dowiesz się:
Oznaki wskazujące na starą instalację elektryczną
Naciska się włącznik – jest światło. Włącza się zasilanie – gra telewizor. To takie proste i takie pozostaje nawet wtedy, gdy instalacja elektryczna ma już swoje lata. Tyle tylko, że błędy w jej działaniu mogą mieć niebezpieczne skutki i powodować zwarcie, porażenie prądem lub nawet pożar domu. Spróbujemy podpowiedzieć, kiedy właściciel nieruchomości powinien wymienić swoją elektrykę na nową albo przynajmniej zlecić jej kontrolę i modernizację.
Przestarzała tablica rozdzielcza
W zasadzie dopóki bezpieczniki działają, wszystko jest w porządku. Nawet stare, wkręcane „korki” topikowe spełniają swoją rolę i chronią obwody elektryczne przed przeciążeniem. Nie mniej jednak, kiedy widzi się starą tablicę rozdzielczą z takimi starymi bezpiecznikami, jest to jasny sygnał, że instalacja domowa powinna być wymieniona albo przynajmniej sprawdzona.
Stosowane w starych instalacjach elektrycznych bezpieczniki topikowe są obecnie zastępowane wyłącznikami nadmiarowoprądowymi i różnicowoprądowymi. W ramach modernizacji warto pomyśleć o wymianie starej tablicy na nowoczesną. W ten sposób można zapobiec wielu wypadkom związanym z porażeniem prądem w domu. Nowe wyłączniki odcinają zasilanie przy wzroście obciążenia lub temperatury w sytuacji awaryjnej. Zabezpieczenia nowego typu chronią też domową instalację elektryczną przed skutkami wyładowań atmosferycznych.
Niezgodne z dzisiejszymi standardami wykonanie instalacji elektrycznej
Nawet jeśli instalacja jest z pozoru sprawna i nie wykazuje widocznych uszkodzeń, ale została założona3 albo i 40 lat temu, powinna być koniecznie wymieniona. Obowiązywały wówczas inne warunki techniczne montażu, stosowano powszechnie przewody aluminiowe, które szybko się niszczą, a na dodatek szybko się nagrzewają, co może stwarzać zagrożenie pożarowe.
Obecnie standardem są przewody miedziane o przekroju 1,5 mm2 z plastikowym płaszczem. Jeśli przekrój przewodów jest mniejszy, łatwiej mogą ulec przeciążeniu. Bezpieczniej jest zastosować zarówno do oświetlenia jak i gniazdek przewody o przekroju 2,5 mm2. Łatwo wyobrazić sobie potrzebę podłączania w przyszłości urządzeń o dużym poborze mocy, a takie przewody dadzą gwarancję ich działania bez przeciążeń i spięć.
Izolacja przewodów elektrycznych jest oznaczona odpowiednimi kolorami, a strefy instalacyjne określają przebieg kabli w ścianie. Jeśli aktualna instalacja odbiega od normy, na przykład na skutek nieprawidłowych kodów kolorów albo braku przewodu ochronnego, jest to dobry powód, aby dokonać jej wymiany. Trzeba też zachować ostrożność podczas wiercenia w ścianie otworów, ponieważ osoba, która ignorowała kolory kabli, mogła też nie przestrzegać innych zasad. Główne kolory kabli elektrycznych to: niebieski – przewód neutralny, żółto-zielony – przewód ochronny oraz brązowy lub czarny – przewód fazowy.
Zbyt mała liczba gniazdek i włączników
Innym wskaźnikiem przestarzałej instalacji, niedostosowanej do obecnych potrzeb oraz potencjalnie podatnej na przeciążenia, jest liczba gniazdek. Jeśli jest ich w domu za mało i wszędzie widać listwy i rozgałęziacze, to znaczy, że potrzebujecie bardziej funkcjonalnego okablowania. Szeregowe podłączanie wielu odbiorników do jednego obwodu grozi przeciążeniem i nawet pożarem.
Jeśli nie ma wystarczającej liczby przełączników światła albo są one nieprawidłowo rozmieszczone, trudno mówić o zoptymalizowaniu systemu pod kątem potrzeb domowników. W tym wypadku nie prostych, doraźnych możliwości naprawy problemu i można albo wymienić instalację, albo nadal znosić niewygody.
Nowoczesna instalacja elektryczna – co warto wiedzieć
W ostatnich latach instalacja elektryczna rozwinęła się szybko jak chyba żadna inna gałąź technologii budowlanej. Jest ona, obok murów, najdłużej żywotną częścią budynku. Duża jej część funkcjonuje przez kilkadziesiąt lat, jednak zasady bezpieczeństwa i możliwości technologiczne zmieniają się coraz prędzej. Modernizacja instalacji elektrycznej zwiększa bezpieczeństwo, komfort mieszkania oraz wpływa na zmniejszenie zużycia energii.
Coraz więcej urządzeń w nowoczesnym domu jest zasilanych i sterowanych elektrycznie – od oświetlenia, gniazdek, klimatyzacji i ogrzewania po rolety i inteligentne urządzenia domowe. Urządzenia nowoczesnego domu wykorzystują głównie łączność bezprzewodową, nie wymagają więc dodatkowego okablowania.
Jak powinny być rozmieszczone gniazdka elektryczne?
Istnieją wytyczne, które mówią, ile punktów oświetlenia lub gniazdek można podłączyć do jednego obwodu elektrycznego, aby uniknąć przeciążenia. Według zaleceń, obwód oświetleniowy powinien obsługiwać do 20 punktów o mocy od kilku do kilkudziesięciu watów. Inne zalecenia określają liczbę minimalną wyposażenia poszczególnych pomieszczeń w gniazdka i przyłącza oświetleniowe.
Rozmieszczenie tych elementów instalacji zależy przede wszystkim od charakteru pomieszczenia. W kuchni lokalizacja gniazdek musi przede wszystkim uwzględniać układ mebli i powierzchni roboczej. Potrzebne są oddzielne przyłącza do kuchenki, lodówki, mikrofalówki, zmywarki i zamrażarki. Duże odbiorniki energii powinny mieć odrębne obwody, aby uniknąć przeciążenia. W łazience z kolei nie potrzeba aż tak wielu gniazdek, ale muszą być one odpowiednio oddalone od kabiny prysznicowej i wanny.
Szczególnego rozmieszczenia gniazdek i podłączeń światła wymaga sypialnia. Z kolei w salonie znajduje się duża liczba urządzeń technicznych, od telewizora przez ruter po system sterowania domem, które znajdują się w centralnym miejscu. Celowe jest zainstalowanie dodatkowych gniazdek i przyłączy, które mogą znaleźć zastosowanie w przyszłości.