Wielu Polaków nadal wybiera źle. Dobra wentylacja to nawet 2000 zł oszczędności rocznie
W starym budownictwie za wentylację służyły nieszczelne okna i drzwi. Z biegiem lat powstały systemy kominowe i kanałowe, które wykorzystywały prawo fizyki, zgodnie z którym wznoszące się ciepłe powietrze pozwala na dopływ świeżego, ale zimnego powietrza. Obecnie coraz częściej stosuje się wentylację mechaniczną z odzyskiem ciepła. Wymiana powietrza pełni bardzo ważną rolę w każdym budynku – jakie wady i zalety mają oba systemy wentylacji?
Z tego artykułu dowiesz się:
Wentylacja w domu – jeden z najważniejszych systemów
Dobrze funkcjonujący system wentylacji w domu zapewnia mieszkańcom komfort i bezpieczeństwo. Umożliwia utrzymanie odpowiedniej cyrkulacji powietrza wewnątrz pomieszczeń, usuwając jednocześnie zanieczyszczone powietrze na zewnątrz. Ten proces ciągłej wymiany mas powietrza jest niezbędny do zapewnienia mieszkańcom domu zdrowych i wygodnych warunków życia. Skuteczna wentylacja umożliwia też pozbycie się nieprzyjemnych zapachów, alergenów i nadmiaru wilgoci.
Wymiana powietrza wymuszona przy pomocy wentylatorów albo wykorzystująca naturalne prawa fizyki musi działać bezbłędnie i skutecznie. Wystarczy, że wystąpią jakieś zakłócenia w przepływie powietrza, a w mieszkaniu zaczyna gromadzić się wilgoć, dwutlenek węgla i nie ma czym oddychać. Nieprzyjemne skutki złej albo niesprawnej wentylacji to duszności, bóle głowy i problemy z koncentracją. Nadmiar wilgoci sprzyja z kolei rozwojowi pleśni.
Wentylacja grawitacyjna – najstarszy system wymiany powietrza
Jest to rozwiązanie najtańsze, ale nie bez poważnych wad. Ruch powietrza odbywa się tutaj w sposób naturalny, z wykorzystaniem praw fizyki i bazuje przede wszystkim na różnicy gęstości powietrza ciepłego i zimnego. Ciepłe powietrze jako lżejsze unosi się do góry, a zimne i cięższe przenika do pomieszczeń i wypycha cieplejsze na zewnątrz.
System składa się pionowych kanałów kominowych, przez które powietrze trafia na zewnątrz oraz elementów nawiewnych (anemostaty) montowanych w ramach okiennych lub ścianach, które zapewniają kontrolowany dopływ powietrza do wnętrza mieszkania.
Efektywność takiej wentylacji zależy w znacznej mierze od różnicy temperatur wewnątrz budynku i na zewnątrz oraz wysokości komina. Aby system działał skutecznie, trzeba zachować odległość pionową między kratką wywietrznika w pomieszczeniu i wylotem komina nad dachem co najmniej 3 m. W przeciwnym razie może nastąpić zatrzymanie ruchu powietrza i całkowity jego zastój.
Wentylacja grawitacyjna jest cicha i nie wymaga zasilania energią elektryczną. Powoduje jednak znaczne straty ciepła w okresie grzewczym, a latem, kiedy temperatura za oknem jest wysoka, jest bardzo nieskuteczna.
Należy zauważyć, że w niektórych pomieszczeniach, zgodnie z przepisami, nie używa się wentylacji wymuszone, tylko właśnie grawitacyjną. Dotyczy to na przykład garaży i kotłowni. Pomieszczenia mieszkalne z wentylacją mechaniczną i pomieszczenia z wentylacją grawitacyjną należy odizolować szczelnymi drzwiami.
Wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła – rekuperacja
Rekuperacja, czyli wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła, znajduje bardzo częste zastosowanie w nowoczesnych budynkach. Działa w ten sposób, że przez odpowiednie kanały nawiewa świeże powietrze, a wyciąga na zewnątrz zużyte. Urządzenie posiada wbudowane wymienniki ciepła, które odbierają ciepło od zużytego powietrza i wykorzystują je do podgrzania świeżego, ale chłodnego powietrza.
Sprawność takiego odzysku ciepła zależy od konkretnego urządzenia i może się wahać od 70% do nawet 90%. Oznacza to, że wymiana powietrza w mieszkaniu nawet w okresie zimowym odbywa się prawie bez straty ciepła. Prawidłowa praca wentylacji z rekuperacją może się odbywać jedynie w budynku bez nieszczelności, które mogłyby zakłócać wymuszoną cyrkulację powietrza. Poza tym rekuperator musi być stale zasilany energią elektryczną.
Porównanie wentylacji grawitacyjnej i rekuperacji
| Wentylacja z rekuperacją | Wentylacja grawitacyjna |
|---|---|
| Regulacja ilości powietrza nawiewanego i wywiewanego | Brak możliwości sterowania ilością wpuszczanego powietrza |
| Działa bez względu na pogodę | Efektywność wymiany powietrza zależy od warunków atmosferycznych |
| Działa skutecznie przy niższych temperaturach | Działa skutecznie bez względu na porę roku |
| Odzyskiwanie ciepła przy wymianie powietrza nawet do 90% | Strata energii cieplnej przy wymianie powietrza, zwłaszcza zimą |
| Kontrola wilgotności powietrza | Brak możliwości wpływu na wilgotność powietrza |
| Stosunkowo wysokie koszty instalacji | Niskie koszty instalacji i eksploatacji |
| Oczyszczanie powietrza nawiewanego | Brak możliwości filtrowania powietrza |
| Minimalne straty energii cieplnej w sezonie grzewczym | Znaczne straty energii grzewczej |
| Koszty eksploatacyjne – pobór prądu, serwis, wymiana filtrów | Działanie bez kosztów |
Czy inwestycja w wentylację z rekuperacją jest opłacalna?
Każdy system wentylacji – i naturalnej, i wymuszonej – pełni bardzo ważną funkcję w domu i każdy zużywa energię, a nie ją wytwarza. Różnica polega na tym, że w przypadku wentylacji z odzyskiem ciepła strata energii cieplnej jest rzędu 10-30%, podczas gdy grawitacyjnie nawiewane do mieszkania powietrze musi być ogrzewane na nowo.
Ceny urządzeń, podobnie jak koszty instalacji, mogą się wahać w szerokich granicach w zależności od wielkości budynku i złożoności systemu. Dla przeciętnego domu jednorodzinnego można przyjąć cenę systemu rekuperacji od 15 000 zł do 30 000 zł.
Zakładając odzysk energii cieplnej w wysokości 80-85% przez siedem miesięcy okresu grzewczego oraz ilość powietrza na poziomie 150 m3/h, rachunek za ogrzewanie może być niższy nawet o 2000 zł w porównaniu z domem z wentylacją grawitacyjną. Potrzebne są szczegółowe wyliczenia, ale ogólnie można uznać, że inwestycja w rekuperację zwróci się po ok. 10 latach.