Wielkie kontrole w gminach. Ten dokument może uratować Twój portfel

Posiadasz szambo i systematycznie je opróżniasz, lecz nie masz pisemnej umowy z firmą zajmującą się wywozem nieczystości? Bądź ostrożny – gminy w całym kraju rozpoczęły kontrole i coraz częściej wymagają nie tylko rachunków, ale również podpisanych umów. Czy umowa ustna wystarczy, by uniknąć kary? Wyjaśniamy, jakie konsekwencje grożą właścicielom nieruchomości bez odpowiednich dokumentów oraz jakie przepisy będą obowiązywały w 2024 roku.
- Kontrola umów na wywóz ścieków w Polsce
- Zasady zawierania umów z firmami asenizacyjnymi
- Kontrole szamb i oczyszczalni w gminach
Kontrola umów na wywóz ścieków w Polsce
Zarządzanie odpadami płynnymi to jeden z głównych aspektów polityki ekologicznej Unii Europejskiej. W związku z tym w 2022 roku polski parlament zaktualizował Prawo Wodne, co skutkowało większym naciskiem samorządów na nadzorowanie gospodarki ściekowej oraz eliminowanie uchybień związanych z wywozem odpadów płynnych. Już w 1991 roku UE wprowadziła dyrektywę 91/271/EWG, która zawiera szczegółowe wskazówki dotyczące zbierania, oczyszczania i zrzutu ścieków we wszystkich krajach członkowskich.
Do sierpnia 2024 roku w Polsce odbywają się kontrole dotyczące posiadania umów na wywóz odpadów. Liczne przepisy i obowiązki sprawiają, że wiele osób ma trudności z formalnościami. Właściciele domów często zastanawiają się, czy niezbędne jest zawarcie pisemnej umowy z firmą zajmującą się wywozem nieczystości. Przepisy jasno wskazują – każde gospodarstwo domowe, które korzysta z szamba lub przydomowej oczyszczalni, musi mieć podpisaną umowę na wywóz ścieków. Władze wielu gmin przypominają, że brak takiej umowy może prowadzić do sankcji i apelują o jak najszybsze dopełnienie formalności.
A czy brak pisemnej umowy zawsze wiąże się z karą? To zależy od sytuacji – kontrolujący mogą zaakceptować przedstawione faktury lub rachunki za usługę wywozu szamba, nawet jeśli umowa była jedynie ustna. Trzeba jednak pamiętać, że nie każda gmina uzna takie rozwiązanie za wystarczające. Dlatego dla własnego bezpieczeństwa najlepiej podpisać formalną umowę z firmą świadczącą usługi asenizacyjne.
Zasady zawierania umów z firmami asenizacyjnymi
Zazwyczaj kontrakty z przedsiębiorstwami obsługującymi wywóz nieczystości są zawierane na czas nieokreślony i obejmują miesięczny okres wypowiedzenia. Właściciele nieruchomości mogą jednak zażądać dodania klauzuli umożliwiającej rozwiązanie umowy, jeśli firma nie będzie regularnie wykonywać odbioru nieczystości. Do podpisania umowy potrzebne są następujące dane:
- imię i nazwisko właściciela nieruchomości,
- numer PESEL,
- adres nieruchomości, z której będą wywożone ścieki,
- informacje o rodzaju i typie zbiornika na odpady,
- NIP i REGON – jeśli dotyczy firmy lub instytucji.
Umowę należy podpisywać wyłącznie z przedsiębiorstwami asenizacyjnymi posiadającymi odpowiednie zezwolenia. Jedynie firmy uprawnione do obsługi zbiorników bezodpływowych oraz osadników przydomowych oczyszczalni mogą legalnie oferować tego rodzaju usługi. Wydawaniem zezwoleń zajmują się odpowiednie urzędy gmin lub miast. Firmy działające zgodnie z regulacjami posiadają specjalistyczne, szczelne urządzenia i współpracują z certyfikowaną stacją zlewną.
Listę upoważnionych firm można znaleźć w Biuletynie Informacji Publicznej lub bezpośrednio na stronach internetowych jednostek samorządowych. Warto korzystać z tych list, by mieć pewność, że zawierana umowa będzie całkowicie zgodna z prawem.

Kontrole szamb i oczyszczalni w gminach
Według regulacji zawartych w Ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, lokalne władze są zobligowane do kontrolowania właścicieli posesji, którzy korzystają z szamb lub domowych oczyszczalni, a ich działki nie są przyłączone do systemu kanalizacyjnego. Inspektorzy weryfikują, czy dana osoba ma aktualną umowę z przedsiębiorstwem zajmującym się wywozem nieczystości ciekłych.
W przypadku braku takiego dokumentu, prezydent miasta, wójt bądź burmistrz kieruje wezwanie do właściciela posesji, nakłaniając go do uregulowania sytuacji. Jeżeli w wyznaczonym czasie nie przedstawi umowy, gmina może wydać decyzję administracyjną i powierzyć wywóz ścieków wybranej firmie, która przez następne 12 miesięcy będzie obsługiwać tę posesję.
Urzędnicy mają również prawo do sprawdzania nie tylko samej umowy, ale także częstotliwości wywozu nieczystości. Na ich żądanie właściciel musi przedstawić rachunki lub faktury potwierdzające wykonane usługi. W przypadku odmowy współpracy lub niewywiązywania się z obowiązków, może zostać nałożona kara grzywny – od 500 do nawet 5000 złotych.