Branża drzewna protestuje. Przez nowe regulacje droższy będzie pellet, drewno opałowe a także wiele produktów z drewna
Branża drzewna w Polsce mierzy się z trudną sytuacją i stoi przed poważnym wyzwaniem. Na początku 2024 roku rząd podjął decyzję o wyłączeniu znacznej części lasów z użytkowania. Moratorium, wprowadzone przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska, najpierw było sukcesywnie przedłużane, by następnie wprowadzić je na okres bezterminowy. Jakie konsekwencje niesie to dla polskiej branży drzewnej?
Z tego artykułu dowiesz się:
Moratorium na wycinkę drzew – co oznacza?
8 stycznia 2024 roku Ministerstwo Klimatu i Środowiska wprowadziło ograniczenia lub wyłączenia wycinki drzew w dziesięciu lokalizacjach w Polsce, głównie na terenie Podlasia i Podkarpacia. Decyzja ta obejmuje ponad 94 tys. hektarów lasów w 28 nadleśnictwach. Ograniczenie wycinki ma związek z Unijną Strategią na rzecz Bioróżnorodności, która zakłada, że do 2030 roku 10% powierzchni kraju będzie objęte ścisłą ochroną.
Decyzja podjęta przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska spotkała się z ostrym i wyraźnym sprzeciwem przedstawicieli sektora drzewnego. Mimo konsultacji społecznych – które miały miejsce już po wprowadzeniu moratorium, a udział wzięło w nich ponad 80 tys. osób – w czerwcu 2024 roku moratorium zostało przedłużone o kolejne miesiące. W późniejszym czasie moratorium znów przedłużono i wyłączono z użytkowania kolejne tysiące hektarów – tym razem na czas nieokreślony, bo aż do momentu zagwarantowania trwałej ochrony ujętych w poleceniu lasów, potwierdzonej przez ministra właściwego do spraw środowiska.
Dodatkowo zapowiedziano utworzenie „mapy drogowej" do stworzenia lasów społecznych w największych aglomeracjach Polski: Warszawie, Łodzi, Poznaniu, Wrocławiu, Katowicach, Krakowie, Trójmieście, Szczecinie oraz Toruniu. Ograniczenie wycinki na tych terenach ma sprawić, że podstawową funkcją wskazanych lasów stanie się funkcja społeczna.
Trudna sytuacja branży drzewnej w Polsce
Ponad rok po wprowadzeniu krytykowanego moratorium Protest Branży Drzewnej poinformował, że aktualna sytuacja polskich firm z branży drzewnej jest dramatyczna. Branża drzewna w Polsce obejmuje około 20 tysięcy firm, które łącznie zatrudniają niemal 350 tysięcy osób.
Przedstawiciele z sektora drzewnego wyrażają obawy, że rezultatem decyzji Ministerstwa Klimatu i Środowiska będą niedobory surowca drzewnego, znaczny wzrost cen oraz fala upadłości polskich tartaków i firm meblarskich. Wiele przedsiębiorstw już zostało zmuszonych do zawieszenia działalności lub całkowitej zbankrutowało, ponieważ nie mogło sobie pozwolić na sprowadzanie drewna z odległych rejonów Polski lub zza granicy.
Przemysł drzewny w Polsce jest, zaraz po niemieckim, drugim co do wielkości w Europie. Pod względem produkcji i eksportu podłóg oraz mebli Polska jest liderem. W sektorze stolarki otworowej Polska plasuje się na trzecim miejscu w Europie. Ograniczenie dostępu do surowca może jednak zagrozić tej pozycji.
Branża drzewna apeluje do rządu
Branża drzewna apeluje do rządu o zrezygnowanie z podjętych decyzji, czyli wprowadzenia moratorium, oraz o przedstawienie uzasadnienia swoich działach, w formie kalkulacji kosztów i źródeł finansowania. Postuluje także o wprowadzenie zrównoważonej wielofunkcyjnej gospodarski leśnej, która wspierałaby cele klimatyczne oraz zapewniała ochronę przyrody i funkcje społeczne, ale także stabilną sytuację i podaż w sektorze drzewnym.
Według Ogólnopolskiej Izby Gospodarczej Producentów Mebli, znaczne ograniczenie pozyskiwania drewna z polskich lasów może skutkować spadkiem dochodów z eksportu o 11 miliardów złotych, z czego niemal 8 miliardów złotych dotyczyłoby sektora meblarskiego.
Moratorium a stan lasów w Polsce
Protest Branży Drzewnej wskazuje, że moratorium wprowadzono, by chronić lasy najcenniejsze przyrodniczo, lecz nie określono, co dokładnie miałoby to oznaczać ani nie określono precyzyjnych kryteriów tej ochrony. Zdaniem protestujących może to nie tylko nie wspierać ochrony przyrody w Polsce, ale wręcz jej zagrażać.
Moratorium wstrzymuje nie tylko wycinkę drzew, ale także czyszczenie lasów, trzebieże, czyli cięcie pielęgnacyjne wykonywane co kilka lat w starszych drzewostanach, oraz przebudowę drzewostanu, która ma na celu zwiększenie potencjału produkcyjnego drzewostanu za pomocą stosowania cięć pielęgnacyjnych, przekształceniowych, wprowadzania drugiego piętra i dolesiania luk. Brak tych działań może prowadzić do pogorszenia stanu lasów i ich bioróżnorodności oraz do wzrostu ryzyka pożarów.
Źródła:
- https://www.gov.pl/web/klimat/moratorium-na-wycinke-lasow-przedluzone
- https://www.gov.pl/web/klimat/mkis-oglasza-kontynuacje-moratorium-na-wycinke-drzew-i-plan-ochrony-lasow-waznych-spolecznie-wokol-polskich-metropolii
- https://www.oigpm.org.pl/