Zmieniają się zasady wywłaszczeń. Dadzą ci tylko 120 dni na wyprowadzkę
Rząd wprowadził nowe regulacje dotyczące wywłaszczeń pod inwestycje związane z Centralnym Portem Komunikacyjnym. Po raz pierwszy ustawowo zagwarantowano właścicielom co najmniej 120 dni na wydanie nieruchomości oraz łatwiejszy dostęp do odszkodowań. Państwo zyska jednak szybszą ścieżkę przejmowania gruntów.
- Zmiany w ustawie o CPK. Państwo chce przyspieszyć inwestycję
- 120 dni na wyprowadzkę. Koniec z natychmiastowym przejęciem
- Szybsze odszkodowania i zaliczki do 85 proc. wartości
- CPK rośnie w harmonogramach. Inwestycja na lata i miliardy złotych
Zmiany w ustawie o CPK. Państwo chce przyspieszyć inwestycję
Zaktualizowane przepisy dotyczące Centralnego Portu Komunikacyjnego weszły w życie w listopadzie i od razu objęły tereny planowane pod budowę lotniska i Kolei Dużych Prędkości. Nowelizacja ma ujednolicić proces wywłaszczeń i umożliwić rządowi sprawniejsze przygotowanie terenu pod inwestycję strategiczną.
Oprócz usprawnienia procedur, wprowadzono także rozwiązania, które — według deklaracji ustawodawców — mają zwiększyć bezpieczeństwo i przewidywalność dla właścicieli przejmowanych nieruchomości. Dotyczy to zarówno domów i zabudowań, jak i działek niezabudowanych, które do tej pory były często poza głównym obszarem ochrony.
Zmiany obejmą przede wszystkim gminy Baranów, Wiskitki i Teresin, gdzie już od 2026 r. mają ruszyć pierwsze prace przygotowawcze pod lotnisko oraz infrastrukturę kolejową o znaczeniu ogólnokrajowym.
120 dni na wyprowadzkę. Koniec z natychmiastowym przejęciem
Najbardziej odczuwalną zmianą dla właścicieli jest wprowadzenie minimalnego terminu na wydanie nieruchomości. Dotąd przepisy nie regulowały tej kwestii — co w praktyce oznaczało możliwość żądania opuszczenia domu w bardzo krótkim czasie.
Nowe prawo gwarantuje co najmniej 120 dni na wyprowadzkę. Termin ten jest liczony od momentu, gdy decyzja lokalizacyjna staje się ostateczna, lub — przy nadaniu jej rygoru natychmiastowej wykonalności — od dnia wydania decyzji odszkodowawczej w pierwszej instancji.
Dla wielu rodzin i przedsiębiorców oznacza to cztery miesiące na zorganizowanie przeprowadzki, znalezienie nowego lokum czy przeniesienie działalności. Podkreśla się, że to pierwszy tak jednoznaczny zapis zabezpieczający interes wywłaszczanych.
Szybsze odszkodowania i zaliczki do 85 proc. wartości
Nowelizacja wprowadza również jasne terminy dla wojewody na ustalenie wysokości odszkodowania. Samorząd ma na to:
- 30 dni od uprawomocnienia decyzji lokalizacyjnej,
- 60 dni, jeśli zastosowano rygor natychmiastowej wykonalności.
Istotną nowością jest także możliwość otrzymania zaliczki na poczet odszkodowania w wysokości 85 proc. kwoty ustalonej przez organ pierwszej instancji. Środki mają być wypłacane w ciągu 30 dni od złożenia wniosku.
Zaliczka przysługuje teraz nie tylko właścicielom budynków, lecz także osobom posiadającym działki niezabudowane. To rozszerzenie ma — według rządu — zwiększyć sprawiedliwość systemu i zapobiec sytuacjom, w których właściciel zostaje bez pieniędzy, czekając na długotrwałe decyzje administracyjne.
CPK rośnie w harmonogramach. Inwestycja na lata i miliardy złotych
Budowa portu lotniczego oraz pierwszego odcinka Kolei Dużych Prędkości ma ruszyć w 2026 roku. W 2031 r. planowane jest uzyskanie kluczowych certyfikacji, a rok później — uruchomienie lotniska oraz trasy Warszawa – CPK – Łódź.
Cała inwestycja, której koszt oszacowano na 131,7 mld zł, ma zostać ukończona w 2032 roku. Jak podkreślają przedstawiciele spółki CPK, nowe przepisy mają pomóc w dotrzymaniu harmonogramu i uporządkowaniu procesu przejmowania terenów.