Słońce świeci jak szalone, za oknem 30 stopni, a fotowoltaika mało co produkuje? To lipcowa pułapka PV
Lipiec i sierpień to miesiące, które intuicyjnie kojarzymy z najlepszą porą na produkcję prądu z fotowoltaiki. Pełne słońce, długie dni i minimalna liczba pochmurnych godzin – to powinien być czas żniw dla właścicieli paneli słonecznych. Tymczasem wielu użytkowników zauważa coś zupełnie przeciwnego: spadek dziennej produkcji i niższe wykresy w aplikacjach. Co się dzieje?
- Mity o fotowoltaice latem – „Im cieplej, tym lepiej”? Nieprawda!
- Pułapka numer 1: Wysoka temperatura
- Pułapka numer 2: Zabrudzenia i kurz – lipcowy wróg numer dwa
- Pułapka numer 3: Niewłaściwe nasłonecznienie w skrajnych godzinach
- Jak sprawdzić, czy Twoja instalacja traci moc?
- Letnie porządki – przygotuj swoją fotowoltaikę na sierpień!
Mity o fotowoltaice latem – „Im cieplej, tym lepiej”? Nieprawda!
Wielu właścicieli fotowoltaiki sądzi, że wysokie temperatury i mocne słońce to gwarancja najlepszych wyników energetycznych. Tymczasem rzeczywistość jest bardziej złożona. Choć nasłonecznienie jest bardzo ważne, równie istotna jest temperatura pracy modułów – a ta latem może być zdecydowanie zbyt wysoka.
Wbrew intuicji, ogniwa fotowoltaiczne osiągają najwyższą sprawność w umiarkowanych warunkach pogodowych – np. wczesną wiosną czy jesienią, gdy promienie słoneczne są silne, ale powietrze chłodne. Latem, gdy temperatura powietrza sięga 30–35°C, a na powierzchni paneli bywa znacznie więcej, sprawność instalacji może spadać nawet o kilkanaście procent. Dlatego sama obecność słońca nie gwarantuje wysokiej produkcji prądu. Liczy się to, jakie są warunki pracy paneli – a te w lipcu i sierpniu bywają trudne.
Pułapka numer 1: Wysoka temperatura
Ogniwa fotowoltaiczne są urządzeniami elektronicznymi – i jak większość tego typu technologii, nie lubią wysokich temperatur. Wzrost temperatury panelu o każdy kolejny stopień powyżej 25°C powoduje stopniowy spadek napięcia wyjściowego, co przekłada się na mniejszą produkcję energii. Współczynnik temperaturowy Pmax, który określa ten spadek, wynosi zazwyczaj od -0,35% do -0,45% na stopień Celsjusza.
Oznacza to, że w upalne dni, gdy panele osiągają temperaturę powierzchni nawet 65°C, możemy stracić ponad 15% wydajności w porównaniu do chłodniejszych warunków. W praktyce – mimo pełnego nasłonecznienia – falownik rejestruje niższe napięcia i mniejszą produkcję.
Co więcej, problem pogłębia się, jeśli panele są zainstalowane zbyt blisko powierzchni dachu, bez odpowiedniej wentylacji. Brak swobodnej cyrkulacji powietrza ogranicza możliwość naturalnego chłodzenia, przez co panele dosłownie się „gotują”. Dlatego tak ważne są odpowiednie odstępy montażowe i jakość samej konstrukcji wsporczej.
Pułapka numer 2: Zabrudzenia i kurz – lipcowy wróg numer dwa
Latem rzadko pada, a długie okresy bez deszczu sprzyjają osadzaniu się brudu na powierzchni paneli. Kurz z pobliskich pól, pyłki roślin, smog miejski, a także ptasie odchody i drobne zanieczyszczenia z powietrza mogą skutecznie ograniczyć ilość światła docierającego do ogniw. W słoneczne dni panele nagrzewają się szybko, a zabrudzenia dosłownie „przyklejają się” do ich powierzchni.
Z czasem brud tworzy cienką warstwę, która działa jak filtr – ograniczając ilość promieniowania słonecznego padającego na ogniwa. W skrajnych przypadkach może to obniżyć produkcję nawet o 20–25%, zwłaszcza jeśli zabrudzenia są nierównomierne i prowadzą do tzw. mikrocieniowania.
Wielu właścicieli fotowoltaiki nie zdaje sobie sprawy, jak duży wpływ mają zabrudzenia na efektywność systemu. Czyste panele to nie tylko estetyka, ale realna różnica w wysokości rachunków i stopniu zwrotu z inwestycji. Dlatego regularna konserwacja jest kluczowa, zwłaszcza w okresie letnim.
Pułapka numer 3: Niewłaściwe nasłonecznienie w skrajnych godzinach
Paradoksalnie, największe nasłonecznienie w ciągu dnia – czyli okolice południa – nie zawsze jest najlepszym momentem dla produkcji energii. Dzieje się tak właśnie przez zbyt wysoką temperaturę i zbyt intensywne, pionowe promieniowanie. Zbyt ostre światło w połączeniu z przegrzaniem nie daje optymalnych warunków pracy paneli.
Dodatkowo latem zmienia się kąt padania promieni słonecznych. Dłuższe dni i wyższe położenie słońca oznaczają, że promienie padają bardziej pionowo, co może nie być idealne przy niektórych ustawieniach instalacji. Jeśli kąt nachylenia paneli nie jest odpowiednio dobrany, część energii może się po prostu marnować.
Warto też pamiętać o roślinności – latem drzewa wypuszczają gęste korony liści, które mogą rzucać cień na część instalacji. Podobnie dzieje się z elementami otoczenia, które latem mogą bardziej oddziaływać na PV – anteny, klimatyzatory, barierki, a nawet letnie markizy. Cień, nawet niewielki, potrafi obniżyć wydajność.
Jak sprawdzić, czy Twoja instalacja traci moc?
Najłatwiejszym sposobem na weryfikację wydajności fotowoltaiki jest porównanie produkcji do danych z poprzedniego roku – najlepiej miesiąc do miesiąca, np. lipiec 2025 vs. lipiec 2024. Większość falowników i aplikacji do monitorowania systemów PV oferuje takie zestawienia w formie wykresów i raportów.
Warto również regularnie sprawdzać dzienne wartości produkcji i porównywać je z prognozami opartymi na warunkach pogodowych. Jeśli przez kilka słonecznych dni produkcja była wyraźnie niższa niż oczekiwano, może to być sygnał, że coś zakłóca pracę instalacji – np. zabrudzenia lub przegrzanie.
W przypadku długotrwałych spadków lub braku pewności warto skontaktować się z firmą serwisującą fotowoltaikę. Profesjonalny przegląd termowizyjny lub diagnostyka falownika może wykryć przyczyny strat i zapobiec dalszym problemom.
Letnie porządki – przygotuj swoją fotowoltaikę na sierpień!
Czyszczenie paneli to prosty, ale bardzo skuteczny sposób na odzyskanie utraconej wydajności. Najlepiej przeprowadzać je wczesnym rankiem lub wieczorem, gdy powierzchnia paneli jest chłodna. W przeciwnym razie nagła zmiana temperatury może uszkodzić szkło lub elementy ogniw.
Do czyszczenia warto użyć wody demineralizowanej (lub deszczówki) oraz miękkiej szczotki teleskopowej. Unikaj detergentów, które mogą zostawić smugi, i nigdy nie używaj myjek ciśnieniowych – zbyt silny strumień może naruszyć strukturę modułów lub uszkodzić uszczelki.
Czyszczenie warto przeprowadzać przynajmniej raz do roku, a latem – w okresach długotrwałych upałów i braku deszczu – można to zrobić nawet częściej. Jeśli nie masz możliwości bezpiecznego dotarcia do paneli, zleć usługę wyspecjalizowanej firmie. Koszt jest niewielki w porównaniu do korzyści.