Nowy cennik dla prosumentów. Czy fotowoltaika w Polsce to wciąż dobry interes?
Montaż instalacji fotowoltaicznej może przynieść odczuwalne oszczędności. Większość instalacji posiada przyłącze do sieci energetycznej, a niezużyta w budynku energia zostaje przekazana do sieci. Rozliczenie sprzedaży energii do sieci obecnie podlega nowym zasadom, zwanym net-billingiem. Na czym to polega? Czy sprzedaż energii do sieci jest jeszcze opłacalna?
- Rynkowa miesięczna cena energii elektrycznej – co to jest?
- Jak działa rozliczenie net-billing?
- Depozyt prosumencki – zasady rozliczeń
- Wartość rynkowa energii elektrycznej, a koszt zakupu prądu przez prosumentów
Rynkowa miesięczna cena energii elektrycznej – co to jest?
Aby w pełni opisać zasady rozliczeń net-billing, musimy przybliżyć pojęcie miesięcznej rynkowej ceny energii elektrycznej. Jest to cena, po której prosumenci rozliczani w systemie net-billing, sprzedają wyprodukowaną nadwyżkę energii elektrycznej do sieci.
Rynkowa cena energii elektrycznej służy do obliczenia wartości depozytu prosumenckiego w net-billingu. System rozliczeń obejmuje wszystkich prosumentów, którzy podłączyli swoją instalację do sieci w od 1 kwietnia 2022.
Prosumenci (którzy przyłączyli swoją instalację do sieci przed 1 kwietnia 2022 roku nadal mogą rozliczać się na starych zasadach. W ich przypadku obowiązuje system upustów zwany net-metering. Stare rozliczenie całkowicie odbiega od nowego systemu net-billing i według wielu ekspertów, jest znacznie łatwiejsze do rozliczenia. Systemy rozliczeniowe są stosowane dla instalacji on-grid. Tutaj sprawdzisz, czym różni się fotowoltaika on-grid od instalacji off-grid
Jak działa rozliczenie net-billing?
W teorii, zasada rozliczenia prosumentów net-billing wydaje się dość prosta. Jeśli system fotowoltaiki wyprodukuje więcej energii elektrycznej niż wynosi bieżące zapotrzebowanie budynku, nadwyżka trafi do sieci. Owa nadwyżka energii (liczona w kilowatogodzinach) zostanie przeliczona na złotówki.
Przeliczona na złotówki nadwyżka energii elektrycznej trafi do depozytu prosumenta. Jest to wartość, o którą pomniejszy się rachunek za energię elektryczną (czyli energię pobraną w czasie, gdy instalacja fotowoltaiczna nie będzie pracowała lub będzie pracowała ze zbyt małą wydajnością).
W tym miejscu pojawia się wspomniana na samym początku rynkowa, miesięczna cena energii elektrycznej. Polscy dostawcy energii elektrycznej każdego miesiąca publikują cenę energii elektrycznej za miesiąc poprzedni (tak zwane RCEm). Jest to stawka, po której następuje odkup energii wprowadzonej przez prosumenta do sieci.
Depozyt prosumencki – zasady rozliczeń
Depozyt prosumencki, czyli przeliczona na złotówki ilość kWh, które prosument wprowadził do sieci, zostaje zapisany na koncie rozliczeniowym. Od grudnia 2024 roku, depozyt prosumencki jest zwiększony o współczynnik 1,23. Ma to na celu wyrównanie różnicy pomiędzy kosztami zakupu i sprzedaży. Współczynnik 1,23 ma odpowiadać stawce podatku VAT.
Warto pamiętać, że prosument kupuje energię z sieci po cenie ustalonej w umowie. W rozliczeniu opłaca też standardowy podatek VAT, akcyzę i opłaty dystrybucyjne. Energia dostarczona do sieci z nadprodukcji paneli fotowoltaicznej nie może być wykorzystana bezpośrednio do uregulowania opłat dystrybucyjnych.
Co więcej, stawki kWh z RCEm nie odpowiadają kosztom zakupu kWh u operatora. Rynkowa miesięczna cena energii elektrycznej (RCEm) zostaje ustalona w oparciu o cenę giełdową z rynku, ważoną wolumenem energii oddanej do sieci przez prosumentów. Im więcej energii wyprodukowanej przez prosumentów, tym na ogół niższy RCEm.
Środki zgromadzone na depozycie prosumenckim nie zawsze są wykorzystane. Jeśli prosument nie wykorzysta ich w ciągu 12 miesięcy, powinien otrzymać przelew na rachunek bankowy. Maksymalny limit wynosi 20% wartości energii wprowadzonej do sieci z RCEm (rozliczenie miesięczne) lub 30% z RCE (zwanej rozliczeniem godzinowym). Ponad limitowe rozliczenie energii przepada.
Wartość rynkowa energii elektrycznej, a koszt zakupu prądu przez prosumentów
Na stronie Polskich Sieci Energetycznych możemy sprawdzać aktualną wartość rynkową energii elektrycznej. Według zawartych wskaźników RCEm w ostatnich miesiącach wynosiła:
- Kwiecień – 163,19 zł/MWh. Wartość została opublikowana w 11-05-2025 r. i oznaczała stawkę 0,16319 zł/kWh.
- Maj – 216,97 zł/MWh. Stawka opublikowana 11-06-2025 r. Wartość rynkowa energii elektrycznej w maju wyniosła 0,21697 zł/kWh.
Dla porównania, średnia cena 1 kWh energii elektrycznej pobranej z sieci PGE wynosi 1,38 zł. Wartość ta została zaprezentowana w wyliczeniach Akademii Fotowoltaiki i dotyczy taryfy G11, przy wykorzystaniu do 1 000 kWh energii rocznie. Różnica pomiędzy wartością rynkową energii elektrycznej, a ceną opłat za kWh z sieci jest dość znacząca.
Wszystko to sprawia, że inwestycja w fotowoltaikę najbardziej opłaca się grupie prosumentów, którzy są w stanie spożytkować możliwie dużą część energii elektrycznej z własnej instalacji. Innym rozwiązaniem będzie fotowoltaika z magazynem energii. Tutaj podpowiadamy, jakich błędów unikać przy wyborze magazynu energii.
Bez względu na to, który system fotowoltaiki wybierzesz, pamiętaj o prawidłowym montażu. Instalacja będzie działa z pełną wydajnością, jeśli zostanie zamontowana z zachowaniem odpowiedniej orientacji względem stron świata i przy dobrym kącie nachylenia. Inwestor może wybierać pomiędzy instalacjami na dachu, a tymi, które montuje się na gruncie. Zaletą tych drugich jest możliwość pełnej regulacji i łatwej kontroli paneli.