Miał być tani prąd z balkonu. Spółdzielnia zgotowała mu piekło. W Niemczech nie ma takich problemów
Balkonowe instalacje fotowoltaiczne charakteryzują się znacznie mniejszą mocą niż standardowe, przydomowe panele, ale mogą pokryć nawet połowę zapotrzebowania przeciętnego mieszkania. Na drodze do oszczędności uzyskanych dzięki energii pozyskanej ze słońca stają jednak kwestie prawne i administracyjne. Spółdzielnie mieszkaniowe blokują takie inwestycje, niejasne procedury przyczyniają się do eskalacji konfliktów. Niektóre z nich kończą w sądzie – mieszkaniec Siedlec doświadczył tego na własnej skórze.
- Fotowoltaika balkonowa – czym jest?
- Czy warto inwestować w balkonową fotowoltaikę?
- Fotowoltaika balkonowa a kwestie administracyjne i prawne
- Proces sądowy z powodu balkonowej fotowoltaiki
- Odmowa widmo – konfrontacja ze spółdzielnią i nieścisłości
- Fotowoltaika balkonowa – konieczne są zmiany w przepisach
Fotowoltaika balkonowa – czym jest?
Fotowoltaika balkonowa od lat stanowi popularne rozwiązanie w Niemczech, gdzie w 2024 roku odnotowano ponad milion mikroinstalacji balkonowych. W Polsce panele również zaczynają coraz częściej pojawiać się na balkonach, ponieważ są jedyną opcję produkowania własnego prądu dla osób mieszkających w blokach lub innych budynkach wielorodzinnych. Niestety niejasne przepisy oraz procesy administracyjne często stają na drodze fotowoltaiki balkonowej.
Panele fotowoltaiczne dedykowane dla balkonów na ogół nie różnią się znacznie od tych przeznaczonych na grunt lub dach. Działają na takiej samej zasadzie, a w skład całej instalacji wchodzą takie lub zbliżone elementy – istotą różnicą jest jedynie rozmiar i moc modułów. Są to zazwyczaj niewielkie zestawy paneli słonecznych o mocy do 800 W, które pozwalają na zasilanie podstawowych urządzeń domowych.
Czy warto inwestować w balkonową fotowoltaikę?
Szacuje się, że balkonowa fotowoltaika może obniżyć rachunki za prąd w standardowym, niewielkim mieszkaniu o 10-30%, a instalacja optymalnie dobrana i odpowiednio usytuowana nawet o 50%. Natomiast koszt początkowy mikroinstalacji balkonowej wynosi około 2-4 tys. złotych.
Ustawienie paneli pod odpowiednim kątem i w stronę słońca w przypadku mikroinstalacji pozostaje bardzo istotne. Nie zawsze jest jednak tak proste do osiągnięcia, jak w przypadku montażu klasycznego systemu fotowoltaicznego na dachu lub działce. W przypadku balkonów skierowanych ku północy inwestycja w panele fotowoltaiczne może okazać się nieopłacalna.
Fotowoltaika balkonowa a kwestie administracyjne i prawne
Kwestią znacznie utrudniającą instalację fotowoltaiki balkonowej jest niejasny status własności balkonu. Może być on traktowany jako dekoracyjny element elewacji, własność wspólna wszystkich mieszkańców lub wyłączna własność posiadacza mieszkania. Moduły fotowoltaiczne zainstalowane na balustradzie mogą zostać uznane za ingerencję w elewację budynku. Interpretacja przepisów w dużej mierze zależy od statutu spółdzielni, zarządcy lub wspólnoty mieszkaniowej.
W związku z powyższym właściciel mieszkania nie może samodzielnie podjąć decyzji o montażu fotowoltaiki balkonowej na balustradzie. Taka inwestycja wymaga zgody spółdzielni mieszkaniowej, wspólnoty lub zarządcy nieruchomości – a jak się często okazuje, te organy administracyjne niechętnie podchodzą do tego tematu. W wielu przypadkach konieczna jest również zgoda wszystkich sąsiadów.
Proces sądowy z powodu balkonowej fotowoltaiki
W Polsce zdarzają się przypadki, w których mieszkańcy, ignorując konieczność uzyskania odpowiedniej zgody i dopełnienia formalności, montują panele na własną rękę. W efekcie spółdzielnie żądają demontażu instalacji, a w skrajnych przypadkach sprawa trafia do sądu.
Serwis Globenergia.pl zrelacjonował sytuację, która miała miejsce w Siedlcach. Mieszkaniec spółdzielni mieszkaniowej postanowił zainwestować w mikroinstalację balkonową. W maju 2024 roku złożył odpowiednie dokumenty oraz potrzebne załączniki, które zostały przez administrację przyjęte. Oznaczało to, że spółdzielnia zobowiązała się do rozpatrzenia złożonego wniosku.
Odpowiedź od spółdzielni jednak nigdy nie nadeszła, dlatego po upływie trzech miesięcy mieszkaniec zdecydował się na montaż fotowoltaiki. To właśnie ten ruch stał się przyczyną problemów i eskalacji konfliktu.
Odmowa widmo – konfrontacja ze spółdzielnią i nieścisłości
Pierwsze pismo spółdzielni mieszkaniowej dotyczyło przepisów pożarowych. Padło pytanie, czy fotowoltaika została uruchomiona i czy działa. Okazało się, że działać nie powinna. Niejednoznaczne zapisy w zakresie przepisów pożarowych miały stać się przyczyną braku zgody na uruchomienie mikroinstalacji.
Co więcej, w piśmie tym spółdzielnia utrzymywała, że odmowa na wniosek została przekazana telefonicznie w tym samym dniu, w którym został on złożony. W rozmowie z redakcją serwisu Globenergia.pl mieszkaniec oświadczył, że żadnej odmowy nigdy nie usłyszał, a fotowoltaiki demontować nie zamierza.
Kolejne pismo zdawało się zawierać nieścisłości związane z rozmowami telefonicznymi, które nigdy się nie odbyły – relacjonuje Globenergia.pl. Ostatecznie sprawa została skierowana do sądu. Pozew związany z demontażem fotowoltaiki wydano w czerwcu 2025 roku. Mieszkaniec nie poddaje się i będzie czekał na wyrok sądu.
Fotowoltaika balkonowa – konieczne są zmiany w przepisach
Fotowoltaika balkonowa ma ogromny potencjał w polskich miastach, szczególnie w kontekście transformacji energetycznej, jednak by ten potencjał miał szansę się rozwinąć, konieczne są zmiany w przepisach i wprowadzenie jasnych regulacji.
W Niemczech podobne wątpliwości i ograniczenia związane z mikroinstalacjami na balkon rozwiązał Solarpaket I – pakiet regulacji i zachęt, którego celem było uproszczenie i obniżenie kosztów instalacji systemów fotowoltaicznych, w szczególności tych przeznaczonych na balkony.
Nad rozwiązaniem w Polsce pracował powołany w marcu 2025 roku Rządowy Zespół ds. Deregulacji. Ministerstwo Klimatu i Środowiska również zapowiadało, że wprowadzone zostaną uproszczone procedury m.in. w zakresie odnawialnych źródeł energii, zwłaszcza w odniesieniu do instalacji przydomowych. Pytanie brzmi, czy będą one dotyczyły również tych dedykowanych na balkon?
Źródła
- https://globenergia.pl/
- https://www.gov.pl/web/klimat/