Masz średnie dochody? To najgorszy scenariusz – wyjaśniamy, dlaczego jesteś w luce czynszowej
Rosnąca liczba Polaków zmaga się z poważnymi trudnościami. Obywatele nie mogą sobie pozwolić ani na kupno, ani na wynajem lokum, a równocześnie nie mają wsparcia od państwa. Problem z dostępnością mieszkań dotyczy zarówno młodzieży, jak i osób, których zarobki nie pokrywają wzrastających wydatków na życie.
- Luka czynszowa: pułapka finansowa Polaków
- Wysokie koszty najmu i problem z zakupem
- Wyzwania mieszkaniowe młodych Polaków
- Zrównoważona polityka mieszkaniowa potrzebna
Luka czynszowa: pułapka finansowa Polaków
Luka czynszowa jest swego rodzaju finansową pułapką. Trafiają w nią osoby o średnich dochodach – takie, które nie mogą sobie pozwolić na kupno własnego lokum ani na jego wynajem na otwartym rynku, a jednocześnie nie spełniają warunków do uzyskania pomocy od państwa, na przykład w postaci mieszkania komunalnego. To grupa obywateli, która znajduje się na rozdrożu — zarabia zbyt wiele, by kwalifikować się do wsparcia socjalnego, ale też zbyt mało, by nabyć mieszkanie na kredyt lub znaleźć lokum na wynajem, które rzeczywiście odpowiada ich potrzebom.
Niestety, ten problem nie dotyczy wyłącznie studentów czy osób rozpoczynających swoją karierę zawodową. Luka czynszowa jest znacznie bardziej rozległa i obejmuje także tych, którzy mają stałe zatrudnienie, ale ich zarobki są niewystarczające, by pokryć rosnące koszty wynajmu lub kredytu hipotecznego. Do tej grupy zaliczyć można osoby, które wydają na cele mieszkaniowe więcej niż 30% swojego wynagrodzenia, co ogranicza możliwość komfortowego życia i swobodnego planowania przyszłości.
Wysokie koszty najmu i problem z zakupem
Serwis WP relacjonuje opowieść pani Julii, która od dłuższego czasu wynajmuje niewielkie lokum w Warszawie. Choć właściciele są wyrozumiali i rzadko zwiększają czynsz, Julia oraz jej narzeczony żyją w nieustannym stresie, gdyż ewentualne zwiększenie opłat może ich zmusić do zmiany miejsca zamieszkania. Ceny najmu w stolicy zaczynają się od około 3500 zł za kawalerkę, a zakup własnego mieszkania jest poza ich możliwościami finansowymi — nawet najmniejsze lokum kosztuje około pół miliona złotych. Wysokie raty kredytu oraz wymagany wkład własny stanowią dla nich przeszkodę nie do przejścia.
Podobne trudności mają Basia i jej narzeczony. Para nabyła mieszkanie na kredyt, co jest dla nich dużym obciążeniem finansowym. Ich rata jest ponad dwukrotnie wyższa niż koszt wynajmu, a codzienne wydatki i rachunki znacznie nadwyrężają budżet. Wiele osób, zwłaszcza młodych, nadal mieszka z rodzicami, odkładając decyzję o zakupie własnego mieszkania na później. Niestety, część z nich odkłada inwestycję w czasie, ponieważ ceny nieruchomości w ostatnich latach rosły tak szybko, że nawet zgromadzenie środków na wkład własny okazuje się dużym wyzwaniem.
Wyzwania mieszkaniowe młodych Polaków
Problemy z mieszkalnictwem oddziałują również na inne aspekty życia Polaków. Zdaniem specjalistów, trudności z nabyciem własnego lokum sprawiają, że młodzi Polacy odkładają decyzję o założeniu lub powiększeniu rodziny. Prawie jedna trzecia ankietowanych przyznaje, że sytuacja mieszkaniowa zmienia ich plany rodzinne, co bezpośrednio wpływa na spadek liczby urodzeń w kraju.
Osoby, które decydują się na pozostanie z rodzicami, aby zaoszczędzić na wkład własny, napotykają kolejne trudności. Ceny mieszkań rosną szybciej niż ich oszczędności, co wydłuża czas oczekiwania na możliwość uzyskania kredytu. Banki mają różne wymagania dotyczące wkładu własnego, co jeszcze bardziej komplikuje sytuację. W rezultacie młode pokolenie traci nadzieję na posiadanie własnego mieszkania, a zakładanie rodziny odsuwa się na dalszy plan.
Zrównoważona polityka mieszkaniowa potrzebna
Specjaliści zwracają uwagę, że konieczna jest spójna i trwała strategia mieszkaniowa, która uwzględni inwestowanie w lokale społeczne i wynajem komunalny, dostarczając alternatywę dla kosztownego sektora prywatnego. Przepisy powinny objąć również firmy deweloperskie. Działania państwa mogą sprawić, że koszty wynajmu i kredytów staną się bardziej dostępne i przewidywalne. Jednakże, wynajmowanie lokalu nie jest łatwe i niesie ze sobą znaczne ryzyko. O trudnościach inwestorów pisaliśmy w tym artykule.
Trzeba mieć na uwadze, że wynajem lokalu musi być korzystny zarówno dla właścicieli, jak i dla lokatorów. Nie powinno się zmuszać inwestorów do redukcji cen poprzez środki prawne, lecz stworzyć konkurencję w postaci lokali komunalnych. Zwiększenie dostępności mieszkań na wynajem powinno skutkować obniżeniem i stabilizacją stawek czynszowych. Dopóki państwo nie zajmie się tym zagadnieniem, problem luki czynszowej będzie niweczyć plany i aspiracje obywateli.