Jak wykonać fundament pod ogrodzenie? Oto dostępne możliwości

Opublikowano: 22.03.2025Autor: Katarzyna BarczykDrukujUdostępnij

Jeśli decydujemy się na samodzielną budowę ogrodzenia, koniecznie musimy zastanowić się również nad sposobem wykonania fundamentu. To właśnie od niego w dużej mierze zależy trwałość całej konstrukcji, ponieważ chroni ogrodzenie przed uszkodzeniami wynikającymi z osiadania oraz przemarzania gleby. Z tego względu dobrze jest poznać różne techniki wykonania fundamentu oraz wybrać metodę, która najlepiej spełni nasze oczekiwania.

Rodzaje fundamentów pod ogrodzenie

Mogłoby się wydawać, że samodzielne przygotowanie fundamentu pod ogrodzenie jest zadaniem stosunkowo łatwym i niewymagającym dużej wiedzy. W praktyce jednak najpierw konieczne jest podjęcie decyzji dotyczącej tego, jaki typ fundamentu będzie najlepszym rozwiązaniem dla naszego konkretnego przypadku. Istotną kwestią, którą powinniśmy wziąć pod uwagę podczas podejmowania decyzji, jest dopasowanie fundamentu nie tylko do rodzaju ogrodzenia, które zamierzamy zamontować, ale także do specyfiki terenu i warunków gruntowych panujących na działce. Należy również pamiętać o tym, by przed rozpoczęciem prac fundamentowych upewnić się, czy na działce nie występują wody gruntowe, które mogłyby negatywnie wpłynąć na trwałość całej konstrukcji. Dodatkowo, ważnym etapem przygotowań jest odpowiednie wytyczenie granic działki i uzyskanie pozwolenia na budowę ogrodzenia, jeśli jest ono wymagane przez lokalne przepisy.

Biorąc to wszystko pod uwagę, możemy wyróżnić dwa podstawowe typy fundamentów, które najczęściej stosowane są przy budowie ogrodzenia:

• Fundament ciągły – stanowi idealne rozwiązanie, kiedy mamy zamiar wznieść ciężkie i solidne ogrodzenie, wykonane z takich materiałów jak cegła, kamień lub beton. Ponadto ten rodzaj fundamentu szczególnie dobrze sprawdza się na terenach, gdzie poziom przemarzania gleby jest stosunkowo głęboki. W takich sytuacjach fundament ciągły powinien zostać wykonany nawet do głębokości 140 cm, co zapewni konstrukcji odpowiednią stabilność i zapobiegnie jej przemieszczaniu się lub pękaniu.
• Fundament punktowy – wykorzystywany jest przede wszystkim na obszarach, gdzie poziom przemarzania gruntu jest niewielki lub tam, gdzie montowane jest lekkie ogrodzenie wykonane z siatki, kompozytu lub metalowych przęseł. Fundament punktowy pozwala ograniczyć ilość zużywanego betonu oraz skrócić czas realizacji inwestycji. Jest to metoda szczególnie ekonomiczna i mniej pracochłonna niż fundament ciągły, ale sprawdzi się jedynie przy lekkich i mniej wymagających konstrukcjach.

Różne sposoby wykonania fundamentu ciągłego

Decydując się na zastosowanie fundamentu ciągłego pod ogrodzenie, warto pamiętać, że do wyboru mamy kilka rozwiązań różniących się sposobem wykonania, czasochłonnością oraz kosztami. Przed rozpoczęciem prac budowlanych powinniśmy dokładnie zastanowić się, czy bardziej odpowiedni będzie dla nas fundament wylewany samodzielnie na miejscu, czy też prostsze w montażu rozwiązanie z gotowych prefabrykatów. Istotne jest także wcześniejsze oszacowanie kosztów materiałów, narzędzi oraz czasu potrzebnego na realizację każdego z tych rozwiązań. Dodatkowo warto wziąć pod uwagę własne doświadczenie oraz dostępność fachowców, którzy mogliby ewentualnie pomóc nam w realizacji wybranej metody budowy fundamentu.

Przyjrzyjmy się bliżej różnicom pomiędzy najpopularniejszymi typami fundamentu ciągłego pod ogrodzenie:

• Fundament betonowy wylewany na miejscu – jest to najbardziej tradycyjne rozwiązanie, które wymaga wykopania rowów na odpowiednią głębokość, zwykle poniżej strefy przemarzania gruntu. Następnie wykonuje się drewniany szalunek, który zabezpiecza kształt fundamentu, po czym wylewa się przygotowaną wcześniej mieszankę betonową. Metoda ta jest solidna i trwała, jednak wymaga większego nakładu pracy oraz czasu na wyschnięcie i pełne utwardzenie betonu.
• Podmurówka prefabrykowana – rozwiązanie to jest znacznie łatwiejsze i szybsze w realizacji, ponieważ nie wymaga wykonywania głębokich wykopów pod całym obrysem ogrodzenia. Fundament tego typu składa się z gotowych elementów prefabrykowanych, które są układane bezpośrednio na powierzchni gruntu lub na niewielkiej warstwie podsypki. Mimo prostoty montażu, fundament prefabrykowany charakteryzuje się dużą wytrzymałością oraz odpornością na warunki atmosferyczne. Co ważne, na rynku dostępne są różne rodzaje podmurówek prefabrykowanych, różniące się materiałem wykonania, np. betonowe, kamienne, z polistyrenu lub elementy betonowe wzmacniane prętami stalowymi.

Strefy przemarzania gruntu w Polsce

Zanim dowiemy się, jak prawidłowo wykonać fundament betonowy pod ogrodzenie, powinniśmy najpierw upewnić się, jaka jest głębokość przemarzania gruntu w miejscu naszej inwestycji. Jest to niezwykle istotne, ponieważ właśnie na poziomie przemarzania gruntu zbierają się cząsteczki wody, które po zamarznięciu zwiększają swoją objętość. W rezultacie napierają na konstrukcje fundamentowe, prowadząc do ich pękania, przemieszczania się oraz innych poważnych uszkodzeń. Dokładna znajomość lokalnego poziomu przemarzania pozwala więc uniknąć problemów z trwałością i stabilnością fundamentów. Dodatkowo warto wziąć pod uwagę specyfikę gleby – im bardziej gliniasty grunt, tym większe ryzyko przemarzania. Pomocne może być również zastosowanie odpowiedniej izolacji fundamentu, co zwiększy jego odporność na negatywne działanie niskich temperatur.

Polska pod względem głębokości przemarzania gruntu została podzielona na cztery wyraźne strefy:

• Strefa I – obejmuje zachodnie regiony Polski. Jest to najłagodniejsza klimatycznie strefa, gdzie głębokość przemarzania gruntu jest najmniejsza i wynosi około 80 cm.
• Strefa II – obejmuje centralną część kraju, Pomorze Środkowe oraz ciągnący się na południe i południowy-wschód pas, w tym Przedgórze Karpackie i Lubelszczyznę. W tej strefie głębokość przemarzania gruntu osiąga około 100 cm.
• Strefa III – dotyczy głównie wschodnich regionów Polski, takich jak Warmia i Mazury, Podlasie, Kielecczyzna oraz część Przedgórza Karpackiego. Poziom przemarzania gruntu wynosi tutaj około 120 cm.
• Strefa IV – obejmuje północno-wschodni region Polski, przede wszystkim Suwalszczyznę. Jest to strefa o najtrudniejszych warunkach klimatycznych, gdzie głębokość przemarzania gruntu dochodzi nawet do 140 cm.

Wykonanie ciągłego fundamentu pod ogrodzenie

Wiemy już, że głębokość wykopu pod fundamenty zależy od lokalnej strefy przemarzania gruntu. Jeżeli chodzi o szerokość ławy fundamentowej, powinna być ona dopasowana do planowanej grubości przyszłego ogrodzenia, szczególnie jeśli będzie wykonane z cegły, kamienia lub betonu. Przy ustalaniu szerokości ławy trzeba również pamiętać o wykonaniu szalunku, czyli deskowania. Deskowanie zabezpiecza fundament przed osypującym się gruntem, zapewniając betonowi właściwy kształt. Warto, aby górna krawędź szalunku wystawała przynajmniej 5-10 cm ponad poziom terenu, co ułatwi późniejsze prace wykończeniowe oraz chroni fundament przed zabrudzeniem podczas wylewania betonu. Dodatkowo, jeszcze przed wylaniem betonu warto wykonać odpowiednie zbrojenie ławy fundamentowej, co zapewni fundamentowi lepszą wytrzymałość na naprężenia oraz ochronę przed pęknięciami.

Kolejnym etapem prac jest wykonanie samej wylewki betonowej. Najbardziej zalecanym rodzajem betonu do tego celu jest beton klasy C20/25, który gwarantuje optymalną trwałość i odporność na obciążenia. Jednak po wykonaniu wylewki nie można pozostawić jej bez dalszej opieki. Aby beton dobrze związał i zachował swoje właściwości wytrzymałościowe, konieczne jest regularne nawilżanie powierzchni fundamentu, najlepiej poprzez polewanie wodą nawet trzy razy dziennie przez okres około siedmiu dni. Dzięki temu unikniemy powstawania mikropęknięć spowodowanych zbyt szybkim wysychaniem betonu. Po całkowitym związaniu wylewki następuje kolejny ważny etap – ułożenie izolacji przeciwwilgociowej, co zabezpieczy fundament przed wilgocią i wydłuży jego trwałość. Dopiero po wykonaniu tych czynności można przystąpić do budowy właściwego ogrodzenia.

Wykonanie fundamentu punktowego

Budowa fundamentu punktowego pod ogrodzenie przebiega w sposób podobny do fundamentu ciągłego, jednak jest znacznie mniej pracochłonna. W tym przypadku nie wylewamy betonu wzdłuż całego ogrodzenia, lecz jedynie w specjalnie przygotowanych, pojedynczych otworach w gruncie. Takie otwory wykonujemy w regularnych odstępach – około 1 metra dla ogrodzeń z siatki lub zgodnie z szerokością paneli ogrodzeniowych, które zamierzamy zamontować. Dzięki temu fundament punktowy pozwala na znaczną oszczędność betonu, skraca czas budowy oraz zmniejsza koszty całego przedsięwzięcia. Przed betonowaniem warto dodatkowo wzmocnić stabilność fundamentu, wysypując na dno wykopanych dołków warstwę żwiru lub piasku o grubości około 10 cm.

Poza samą wylewką betonową, w każdym z przygotowanych dołków montuje się słupki ogrodzeniowe, które stanowią podporę przyszłego ogrodzenia. Alternatywnie, zamiast samodzielnego betonowania, możemy zdecydować się na wygodniejsze w użyciu fundamenty prefabrykowane. Gotowe elementy fundamentowe wkłada się do wykopanych wcześniej otworów, a następnie obsypuje i stabilizuje gruntem. W ten sposób montaż samego ogrodzenia przebiega szybko i bezpośrednio nad powierzchnią ziemi. Trzeba jednak pamiętać, że fundament punktowy często nie uwzględnia wykonania podmurówki, co powoduje, że przestrzeń między ogrodzeniem a gruntem pozostaje otwarta. Brak takiej bariery może ułatwić przemieszczanie się zwierząt między sąsiadującymi działkami, a także prowadzić do szybszego zarastania ogrodzenia przez roślinność. Jeśli zależy nam na ograniczeniu migracji zwierząt, warto rozważyć montaż dodatkowej podmurówki lub dolnego pasa zabezpieczającego.