Jedno drzewo i gigantyczna kara. Tego błędu w ogrodzie lepiej nie popełniać
Mimo że posiadanie własnego ogrodu daje uczucie całkowitej swobody, przepisy nie umożliwiają dowolnego podejmowania decyzji dotyczących jego roślinności. Usuwanie drzew jest regulowane prawem mającym na celu ochronę środowiska, dlatego nie każde drzewo można wyciąć według własnej woli. Właściciele działek często uświadamiają sobie to dopiero w momencie, gdy otrzymują mandat lub wysoką karę administracyjną. Dlatego warto wiedzieć, które drzewa można usunąć bez konieczności załatwiania formalności, a kiedy trzeba przejść przez procedury urzędowe. Ta wiedza nie tylko chroni przed karami, ale także umożliwia odpowiedzialne działanie wobec przyrody.
- Kiedy można usunąć drzewo bez zgody?
- Zasady uzyskiwania zgody na wycinkę drzew
- Jak zgłosić zamiar usunięcia drzewa?
- Konsekwencje nielegalnej wycinki drzew
- Ochrona prawna drzew w Polsce
- Ocena drzewa przed wycinką: wskazówki i porady
Kiedy można usunąć drzewo bez zgody?
Są okoliczności, w których właściciel terenu ma całkowite prawo usunąć drzewo bez potrzeby uzyskiwania zgody. Odnosi się to głównie do młodych drzew, których obwód pnia nie przekracza określonych w regulacjach granic. Na przykład, jeżeli pień drzewa ma mniej niż 80 cm obwodu (mierzonego na wysokości 5 cm od podłoża), zazwyczaj nie ma konieczności składania wniosku do urzędu.
Zgoda nie jest także potrzebna w przypadku drzew owocowych, które rosną w przydomowych ogródkach. Właściciel może je usunąć bez zbędnych formalności, chyba że znajdują się one na obszarze wpisanym do rejestru zabytków lub podlegającym ochronie konserwatorskiej. Ponadto wycinka nie wymaga zgody, jeśli drzewo jest martwe, uschnięte lub stanowi realne zagrożenie dla bezpieczeństwa ludzi czy mienia.
Warto jednak pamiętać, że nawet jeśli usunięcie drzewa nie wymaga zgody, dobrze jest udokumentować stan drzewa, np. fotografią, aby w przypadku wątpliwości móc wykazać zasadność decyzji. Takie dowody często chronią właściciela przed ewentualnymi zarzutami o nielegalne działania.
Zasady uzyskiwania zgody na wycinkę drzew
Zezwolenie jest wymagane, gdy drzewo przekracza określone limity obwodu pnia lub należy do gatunków podlegających ochronie. W takim przypadku nie można przeprowadzać wycinki bez uprzedniego uzyskania zgody odpowiedniego organu – zazwyczaj wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. Procedura ta ma za zadanie ocenić, czy usunięcie drzewa nie spowoduje szkód dla środowiska czy krajobrazu.
Pozwolenie może być również potrzebne, jeśli drzewo rośnie na terenie wspólnoty mieszkaniowej, przedsiębiorstwa, lub w strefie ochronnej wokół zabytku. W takiej sytuacji decyzja jest wydawana po przeprowadzeniu oględzin przez urzędnika lub specjalistę ds. ochrony środowiska.
We wniosku o wycinkę należy uwzględnić m.in. gatunek drzewa, jego obwód, lokalizację, w której rośnie, oraz uzasadnienie decyzji. Właściciel może wskazać powód, taki jak zagrożenie bezpieczeństwa, uszkodzenie korzeni przez infrastrukturę czy zły stan zdrowia drzewa.
Jak zgłosić zamiar usunięcia drzewa?
Zgłoszenie planu usunięcia drzewa jest łatwiejsze, niż można by przypuszczać. Wystarczy dostarczyć pisemne zawiadomienie do urzędu gminy lub miasta, podając niezbędne informacje dotyczące drzewa. Urząd ma 21 dni od odbioru zgłoszenia na wysłanie przedstawiciela, który przeprowadzi inspekcję na miejscu i oceni, czy wycinka jest uzasadniona.
Jeśli organ nie zgłosi sprzeciwu w ciągu 14 dni od przeprowadzenia inspekcji, właściciel ma prawo przystąpić do usunięcia drzewa – to tzw. milcząca zgoda. Taki mechanizm znacząco upraszcza proces i skraca czas oczekiwania na decyzję administracyjną.
W przypadku, gdy urząd odmówi wycinki, można złożyć odwołanie od decyzji lub zasugerować alternatywne rozwiązanie, np. przesadzenie drzewa w inne miejsce. Dobrze przygotowany wniosek z argumentacją popartą dokumentacją fotograficzną znacząco zwiększa szanse na uzyskanie pozytywnej decyzji.
Konsekwencje nielegalnej wycinki drzew
Nielegalne usunięcie drzewa stanowi poważne naruszenie, które może prowadzić do nałożenia wysokich kar finansowych. Organy administracyjne mogą nałożyć opłaty sięgające nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych, w zależności od rodzaju drzewa i jego średnicy. Ważne jest, że sankcja dotyczy nie tylko właściciela, ale także osoby, która faktycznie przeprowadziła wycinkę.
Oprócz grzywny, urząd może również zlecić nasadzenia zastępcze – czyli posadzenie nowych drzew w miejsce usuniętych. Jest to forma zadośćuczynienia za utratę zieleni. W niektórych sytuacjach właściciel jest zobowiązany do pielęgnacji nowych drzew przez kilka lat.
Wielu posiadaczy działek myli się, myśląc, że „na własnej posesji można wszystko”. Tymczasem prawo uznaje przyrodę za dobro wspólne, a drzewa – za element środowiska, który wymaga ochrony. Przed przystąpieniem do wycinki upewnij się, że działasz w zgodzie z przepisami.
Ochrona prawna drzew w Polsce
W Polsce istnieje wykaz gatunków drzew podlegających ochronie prawnej. Zalicza się do nich m.in. cis pospolity, jarząb brekinia, wierzba lapońska oraz brzoza karłowata. Wycinanie takich drzew bez odpowiedniego zezwolenia jest zabronione, nawet jeśli znajdują się na prywatnej działce. Ta ochrona wynika z ich rzadkości, powolnego wzrostu lub znaczenia przyrodniczego.
Niektóre władze lokalne dodatkowo tworzą własne listy drzew pomnikowych, które wyróżniają się wiekiem, rozmiarem lub wartością historyczną. Usunięcie takiego drzewa bez zgody wiąże się z bardzo surowymi karami, a czasem nawet odpowiedzialnością karną.
Aby dowiedzieć się, czy drzewo w ogrodzie jest chronione, warto skonsultować się z urzędem gminy, leśniczym lub sprawdzić aktualne rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska. Dzięki temu unikniesz nieświadomego łamania prawa.
Ocena drzewa przed wycinką: wskazówki i porady
Zanim podejmiesz decyzję o usunięciu drzewa, dokładnie sprawdź jego kondycję. Może się okazać, że wystarczy jedynie przyciąć gałęzie lub wykonać zabiegi pielęgnacyjne, zamiast całkowicie usuwać drzewo. Często samo przycięcie martwych gałęzi rozwiązuje problem związany z bezpieczeństwem, bez potrzeby uzyskiwania zgody.
Jeżeli nie posiadasz doświadczenia w ocenie stanu drzew, skorzystaj z usług arborysty. To profesjonalista, który potrafi ocenić, czy drzewo rzeczywiście jest zagrożeniem lub choruje. Może także doradzić, jak przeprowadzić zabiegi pielęgnacyjne zgodnie z prawem i w trosce o przyrodę.
Przed przystąpieniem do wycinki upewnij się, że masz odpowiednie wyposażenie oraz przestrzegasz reguł bezpieczeństwa. W przypadku większych drzew lepiej zlecić te prace firmie posiadającej odpowiednie uprawnienia – to zapewnienie, że cała operacja zostanie przeprowadzona bezpiecznie i zgodnie z obowiązującymi przepisami.