Kwiat, który otwiera się tylko w dzień. Efekt? Bajkowy widok!
Lilia wodna, znana również jako grzybień biały, to wyjątkowo piękna i elegancka roślina, która może stać się doskonałym uzupełnieniem każdego ogrodu posiadającego oczko wodne lub inny zbiornik wodny. W tym artykule znajdziesz wiele praktycznych wskazówek, które pomogą Ci samodzielnie zadbać o lilię wodną. Poznasz również różnorodne odmiany tej rośliny, dzięki czemu łatwo wybierzesz odpowiedni kolor i wielkość kwiatów dopasowaną do Twoich potrzeb. Naprawdę jest z czego wybierać.
- Grzybień biały — cechy i budowa rośliny
- Uprawa lilii wodnej — praktyczne wskazówki
- Sadzenie lilii wodnych
- Zimowanie lilii wodnych
- Odmiany do małych oczek wodnych
Grzybień biały — cechy i budowa rośliny
Lilia wodna, czyli grzybień biały, jest naturalnym elementem dekoracyjnym wielu stawów i oczek wodnych. Roślina ta znakomicie sprawdzi się również w mniejszych zbiornikach wodnych, które można mieć we własnym ogrodzie.
Grzybienie białe (łac. Nymphaea alba) to byliny, które występują naturalnie na terenach niemal całej Europy. Charakteryzują się wysoką odpornością na mróz, ponieważ zimują w warstwie gruntu znajdującej się na dnie zbiornika wodnego. Ich budowa opiera się na kłączu, które jest podstawą rośliny i do którego przyczepione są korzenie. Z tego kłącza, na długich ogonkach, wyrastają zielone liście oraz kwiaty. Grzybienie to rośliny ekspansywne — ich liście tworzą na powierzchni wody gęstą warstwę, która zapobiega nadmiernemu nagrzewaniu się wody, co z kolei stanowi bezpieczne schronienie dla ryb i innych organizmów wodnych.
Kwiaty lilii wodnej mają mięsistą strukturę i mogą osiągać nawet do 25 centymetrów średnicy. Ich zapach jest delikatny i subtelny. Płatki najczęściej występują w białym kolorze, ale mogą też mieć odcienie różu, żółci, pomarańczu, a nawet czerwieni. Kwiaty otwierają się tylko w ciągu dnia, a ich okres kwitnienia jest stosunkowo krótki — trwa tylko kilka dni. Po przekwitnięciu szypułka kwiatowa wygina się i wciąga powstający owoc pod powierzchnię wody. Oprócz efektownych kwiatów, dekoracyjną rolę pełnią również liście, które dorastają do około 30 centymetrów średnicy. Mają one skórzastą strukturę i sercowaty kształt. Dzięki obecności tzw. komór powietrznych w liściach oraz długiemu ogonkowi, liście unoszą się na powierzchni wody, podczas gdy ich korzenie pozostają zakorzenione na dnie zbiornika.
Uprawa lilii wodnej — praktyczne wskazówki
Grzybienie białe najlepiej rosną na stanowiskach słonecznych. Niektóre odmiany dobrze radzą sobie również w miejscach z lekkim półcieniem. Najważniejsze jest, by miały dostęp do przynajmniej sześciu godzin światła słonecznego dziennie. Jednocześnie nie lubią zbyt wysokich temperatur, dlatego warto zapewnić im umiarkowane warunki.
Lilie wodne wymagają regularnego nawożenia, najlepiej przeprowadzanego około połowy czerwca. Warto wtedy używać nawozów zawierających azot, takich jak na przykład mączka rogowa. Należy unikać nawozów zawierających fosfor, ponieważ ten pierwiastek sprzyja rozwojowi glonów, które są niekorzystne dla oczka wodnego i mogą zaburzać równowagę biologiczną zbiornika. Specjalistyczne nawozy do lilii wodnych dostępne są w formie torebek, które umieszcza się w koszykach z korzeniami rośliny. Takie nawozy nie rozpuszczają się w wodzie, lecz ulegają rozkładowi dzięki aktywności mikroorganizmów żyjących w strefie korzeni.
Sadzenie lilii wodnych
Lilie wodne sadzi się w spokojnej wodzie, w specjalnych koszykach zapewniających przepływ powietrza do korzeni. Koniecznie z dala od dużych fontanny czy gwałtownych wypływów wody, na przykład z kaskady wodnej na oczku.
Najlepszy okres na umieszczenie ich w przydomowym oczku wodnym to druga połowa maja lub początek czerwca. Jest to czas kiedy nie wystąpią już przymrozki, a temperatura jest sprzyjająca rozwojowi tego gatunku, czyli 18-25 st. C. Sadzi się je do oczka, z reguły w pojemnikach o głębokości kilkunastu centymetrów i szerokości około 25 cm.
Podłoże dla lilii wodnej powinno być mieszanką gliniastej ziemi ogrodowej i torfu. Z przewagę tej pierwszej. Żeby zapobiec wymywaniu się gleby z pojemnika typu koszyk, a tym samym zapewnić dostęp tlenu do korzeni, pojemniki warto wyłożyć lnianym workiem. Rośliny te można także sadzić bezpośrednio do dna zbiornika wodnego, jeśli mamy taką możliwość. Lilie wodne preferują miękką wodę, o pH 5,5–7,0.
Zimowanie lilii wodnych
Ze zbiorników małych, w których uprawiamy lilie wodne, należy usuwać rozłożone liście i osady (w dużych zbiornikach, gromadzących mniej materii organicznej, nie usuwamy ich, gdyż są one źródłem związków pokarmowych dla roślin). Wszystkie zbiorniki, niezależnie od wielkości, warto natomiast wyczyścić przed nastaniem zimy.
Grzybienie są odporne na krajowe zimy, dlatego spuszczanie wody przed zimą nie jest obowiązkowe. Okazy rosnące w większych zbiornikach przezimują pod lodem. Z kolei małe oczka wodne warto okryć. Nie rób tego jednak za wcześniej, ponieważ zmniejszy to dostęp do tlenu i spowoduje gnicie. Spuszczenie wody jest obowiązkowe w sytuacji, gdy lilie rosną w bardzo małych zbiornikach np. misach, beczkach.
Odmiany miniaturowe są jednak podatne na mróz. Przechowuje się je w pojemnikach np. w piwnicy lub innym pomieszczeniu gospodarczym. Najlepiej znaleźć dla nich jasne, ale chłodne pomieszczenie.
Odmiany do małych oczek wodnych
Lilie wodne występują w wielu odmianach, różniących się wielkością i kolorem kwiatów oraz liści. Mini odmiany, takie jak ‘Aurora’ czy ‘Pygmaea Alba’, nadają się do małych oczek wodnych i pojemników, natomiast większe, jak ‘Black Princess’ czy ‘Gladstoniana’, są idealne do większych zbiorników. Można wybierać spośród kwiatów białych, czerwonych, różowych, a nawet niemal czarnych, a także liści o zróżnicowanych wzorach i barwach.