Najpiękniejszy gatunek lawendy. Dzięki tym zabiegom będzie kwitła bardzo długo
Lawenda francuska to rzadziej wybierany gatunek do uprawy w Polsce. A szkoda, bo jest uznawany za jeden z najpiękniejszych. Przede wszystkim ma wspaniałe, szarozielone liście i intensywniejszy zapach. Jej uprawa jest niestety trudna, ale może się udać! Trzeba tylko konsekwencji, odpowiedniego podłoża oraz intensywniejszej pielęgnacji.
- Lawenda francuska – jak ją uprawiać i pielęgnować?
- Stanowisko i gleba dla lawendy francuskiej
- Rozmnażanie i zbiór lawendy
- Jak przycinać i zimować lawendę?
- Odmiany lawendy francuskiej warte uwagi
- Lawenda francuska w donicach – balkonowa klasyka
- A może inne gatunki lawendy do doniczek?
Lawenda francuska – jak ją uprawiać i pielęgnować?
Lawenda francuska (Lavandula stoechas), nazywana również lawendą hiszpańską lub arabską, to efektowna bylina wywodząca się z terenów wokół Morza Śródziemnego. W naturalnym środowisku potrafi osiągać nawet metr wysokości i rośnie przez wiele lat, tworząc dekoracyjne kępy.
W Polsce spotyka się ją rzadziej niż popularną lawendę wąskolistną, ponieważ jest bardziej wrażliwa na niskie temperatury. W naszym klimacie traktowana jest zazwyczaj jako roślina sezonowa – sadzona w ogrodach, na tarasach i balkonach, a zimą przenoszona do chłodnych pomieszczeń. Jej ozdobą są kłosowate kwiatostany w odcieniach purpury, często zakończone charakterystycznymi barwnymi przylistkami, które przypominają skrzydełka motylka. Posiada również szarozielone, aromatyczne liście i kamforowy zapach, który przyciąga owady, zwłaszcza motyle. Kwitnie od czerwca do września.
Stanowisko i gleba dla lawendy francuskiej
Choć uprawa lawendy francuskiej nie należy do trudnych, roślina ma konkretne wymagania. Przede wszystkim potrzebuje pełnego słońca – to warunek nie tylko dla jej zdrowia, ale też bujnego kwitnienia. W cieniu może chorować lub w ogóle nie zakwitnąć. Warto wybrać miejsce przewiewne, ale osłonięte przed intensywnym wiatrem. Gleba powinna być lekka, przepuszczalna, piaszczysto-gliniasta i zasadowa, z dodatkiem wapnia. Najlepsze pH to od 5 do 6,5. Roślina nie toleruje nadmiaru wilgoci, dlatego podlewamy ją umiarkowanie – raz w tygodniu zazwyczaj wystarcza. Przy nadmiernym podlewaniu jej korzenie łatwo gniją.
Aby lawenda mogła rozwijać się prawidłowo, potrzebuje także odpowiedniego nawożenia. Przed posadzeniem warto zasilić glebę nawozem w dawce 20 g na metr kwadratowy. Jeśli sadzimy ją latem, ilość nawozu zmniejszamy do 10 g/m². W sezonie wegetacyjnym nawożenie przeprowadzamy dwukrotnie – w kwietniu oraz w połowie czerwca – rozsypując wokół roślin dawkę 20 g/m² i podlewając bezpośrednio po tym zabiegu. Dzięki temu roślina zakwitnie obficie i długo.
Dowiedz się także, co zrobić, gdy lawenda po zimie jest sucha.
Rozmnażanie i zbiór lawendy
Lawendę francuską można rozmnażać na kilka sposobów. Najłatwiej zrobić to przez sadzonki pędowe. Późnym latem odcinamy dziesięciocentymetrowe fragmenty zdrowych, niezdrewniałych pędów, zanurzamy je w ukorzeniaczu i sadzimy do lekkiego podłoża w pojemnikach. Doniczki przechowujemy przez zimę w chłodnym i jasnym miejscu. W gruncie sadzimy rośliny dopiero po 15 maja, kiedy minie ryzyko przymrozków.
Drugą metodą jest wysiew nasion, ale ten sposób jest trudniejszy i bardziej czasochłonny, ponieważ wymaga wcześniejszej stratyfikacji nasion, czyli ich przechłodzenia przez około dwa miesiące. Gotowe sadzonki można zakupić w centrach ogrodniczych w cenie 10–15 zł, a nasiona – za około 4 zł za 0,1 g.
Kwiatostany zbieramy w momencie, gdy pierwsze kwiaty zaczynają się otwierać. Liście natomiast możemy pozyskiwać przez cały sezon, ponieważ ich zapach i właściwości pozostają niezmienne. To nie tylko roślina ozdobna – od wieków znajduje zastosowanie w domowej apteczce i kosmetyce.
Jak przycinać i zimować lawendę?
Cięcie jest bardzo ważne w pielęgnacji lawendy francuskiej. Wiosną przycinamy roślinę, by pobudzić ją do wzrostu i zapewnić ładny, zwarty pokrój. Usuwamy również przekwitłe kwiatostany, by roślina skupiła siły na nowych pąkach. W odróżnieniu od lawendy wąskolistnej, którą można przycinać również po kwitnieniu, lawendę francuską tniemy głównie wiosną.
Roślina nie jest odporna na mróz. W cieplejszych częściach Polski może przetrwać łagodniejszą zimę, ale wymaga solidnego zabezpieczenia – np. okrycia agrowłókniną. W pozostałych rejonach zaleca się przechowywanie jej w jasnych i chłodnych pomieszczeniach o temperaturze powyżej zera. Podlewamy ją wtedy rzadko – tylko wtedy, gdy ziemia w doniczce całkowicie wyschnie. Więcej o przycinaniu lawendy przeczytasz tutaj.
Odmiany lawendy francuskiej warte uwagi
Lawenda francuska to nie tylko jedna odmiana – dostępnych jest wiele pięknych i różnorodnych form tej rośliny. Szczególną uwagę warto zwrócić na ‘Purple Ribbon’, która zachwyca purpurowym kolorem kwiatów i różowymi przylistkami. ‘Papillon’ to kolejna efektowna odmiana – osiąga 50 cm wysokości i kwitnie w czerwcu i lipcu.
‘Madrid Blue & Pink’ to dwie wersje tej samej odmiany – jedna kwitnie na ciemnoniebiesko, druga na różowo, obie mają białe podsadki. Jeśli szukamy mniejszych roślin do pojemników, idealna będzie ‘Castilliano Violet’, która osiąga jedynie 25 cm wysokości, a jej fioletowe kwiatostany są bardzo dekoracyjne. Wśród różowych odmian warto wymienić ‘With Love’ i ‘Bella Rose’ – obie mają intensywnie różowe kwiaty z jasnymi podsadkami i sprawdzą się jako ozdoba donic i rabat.
Lawenda francuska w donicach – balkonowa klasyka
Uprawa lawendy francuskiej w pojemnikach nie tylko pozwala ozdobić balkon lub taras, ale również ułatwia jej zimowanie. Doniczki powinny być duże, mieć otwory odpływowe i warstwę drenażową, np. z keramzytu lub żwiru. Wypełniamy je lekką, wapienną ziemią – może to być ziemia uniwersalna z dodatkiem piasku albo specjalne podłoże do lawendy z zawartością nawozu startowego. Sadzimy rośliny na takiej samej głębokości, na jakiej rosły wcześniej, po czym obficie je podlewamy.
Rośliny ustawiamy w miejscu słonecznym lub lekko zacienionym, osłoniętym od wiatru. Podlewanie dostosowujemy do warunków – gleba powinna przeschnąć, zanim ponownie ją nawodnimy. Nadmiar wody z podstawki należy usuwać. Jeśli podłoże osiada, dosypujemy ziemi. Cięcie pozwala na utrzymanie zwartego pokroju i regularne kwitnienie. Zimą rośliny przechowujemy w chłodnym i jasnym miejscu, podlewając je oszczędnie.
A może inne gatunki lawendy do doniczek?
Wśród mniej znanych, ale równie interesujących gatunków lawendy warto wspomnieć o lawendzie szypułkowej (Lavandula stoechas pedunculata), która tworzy efektowne przylistki uniesione nad kwiatami. Dorasta do 50 cm i uprawiana jest głównie w donicach. Wymaga chłodnego zimowania i regularnego przycinania.
Lawenda wełnista (Lavandula lanata) to z kolei roślina o białym, miękko owłosionym ulistnieniu i jaskrawopurpurowych kwiatach. Można ją uprawiać w pojemnikach, w miejscach słonecznych i osłoniętych przed wiatrem. Dorasta do metra wysokości i ma charakterystyczny zapach.
Interesującą propozycją jest także lawenda ząbkowana (Lavandula dentata), której liście mają drobno ząbkowane brzegi. Kwitnie od czerwca do września, a jej kwiaty są fioletowoniebieskie. Wymaga osłony przed mrozem i regularnego cięcia, które pomaga zachować ładny pokrój. Odmiana ‘Candicans’ ma jasnofioletowe kwiaty i szarozielone, lekko omszone liście.