Te prace powinieneś wykonać w marcu w ogrodzie - szczegółowa lista

Opublikowano: 15.03.2025Autor: Michał ModzelewskiDrukujUdostępnij

Marzec to czas, gdy zima powoli ustępuje miejsca wiośnie. Dni stają się coraz dłuższe, temperatury stopniowo rosną, a ogród zaczyna budzić się do życia po zimowym uśpieniu. To wyjątkowy miesiąc, w którym śpiew ptaków nabiera intensywności, promienie słońca ogrzewają coraz mocniej, a na rabatach pojawiają się pierwsze barwne kwiaty – krokusy, przebiśniegi i ranniki. W powietrzu czuć wiosenną atmosferę, jednak warto zachować ostrożność. Chłodne noce wciąż mogą przypomnieć, że zima nie powiedziała jeszcze ostatniego słowa.

Ogólne prace ogrodnicze w marcu

Marzec to miesiąc, w którym dni stają się zauważalnie dłuższe – od początku do końca miesiąca przybywa niemal dwie godziny światła dziennego. To sygnał dla roślin do rozpoczęcia wegetacji, a dla ogrodników do intensyfikacji prac przygotowawczych.

• Usuwanie zimowych osłon – W cieplejsze dni można stopniowo usuwać zimowe osłony z roślin, takich jak róże, byliny czy krzewy ozdobne. Jednak rośliny zimujące w donicach nadal wymagają ochrony przed nocnymi przymrozkami.
• Przygotowanie gleby – Przed przystąpieniem do nowych nasadzeń należy dokładnie przygotować rabaty i grządki. Gleba powinna być głęboko przekopana i spulchniona, a stare korzenie chwastów usunięte.
• Uzupełnianie rabat – Warto uzupełnić poziom ziemi w podwyższonych rabatach, ponieważ naturalne procesy rozkładu powodują jego stopniowe obniżanie. Przed sadzeniem usuńcie wierzchnią warstwę, dodajcie świeży kompost i ponownie przykryjcie ziemią ogrodową.
• Siew i sadzenie – Marzec to idealny moment na pierwsze siewy i sadzenie roślin ogrodowych – zarówno drzew, krzewów, jak i bylin czy ziół.
• Sadzenie sadzonek – Sadzonki z odkrytym systemem korzeniowym, choć tańsze, wymagają większej troski. Przed sadzeniem warto zanurzyć ich korzenie w specjalnej zawiesinie z ziemi, gliny, nawozu i wody.
• Nawożenie – Nowe nasadzenia warto od razu zasilić nawozem organicznym, np. mączką lub wiórami rogowymi.
• Sprawdzenie podpór – Nie zapomnijcie o sprawdzeniu podpór dla roślin pnących – drewniane elementy mogą być siedliskiem zarodników grzybów.
• Obsadzanie pergoli – Warto już teraz obsadzić pergole i kratki pnączami – bluszczem, wiciokrzewem, powojnikiem czy winobluszczem.
• Ochrona owadów zapylających – Pomyślcie także o owadach zapylających, które zaczynają swoją aktywność. Trzmiele poszukują miejsc do gniazdowania – idealne może być zakopanie do połowy doniczki wypełnionej wełną drzewną. Dla pszczół i innych pożytecznych owadów warto przygotować domki lub specjalne hotele.
• Skrzynki lęgowe – To także ostatnia okazja, by powiesić nowe skrzynki lęgowe dla ptaków lub oczyścić te, które już wiszą. Przed czyszczeniem warto przez kilka dni obserwować, czy nie są już zasiedlone przez ptaki rozpoczynające okres lęgowy.
• Oczyszczanie oczka wodnego – Dodatkowo, jeśli macie oczko wodne, warto teraz oczyścić jego dno z nagromadzonych liści i osadów, by zapobiec gniciu i poprawić warunki dla ryb oraz roślin wodnych.
• Przycinanie drzew owocowych – W marcu warto także rozpocząć przycinanie drzew owocowych, jeśli nie zostało to zrobione zimą. Regularne cięcie poprawia zdrowie roślin i zwiększa plony.
• Konserwacja narzędzi – Pamiętajcie o konserwacji narzędzi ogrodniczych – ostrzenie sekatorów, czyszczenie szpadli i grabienia pozwoli na sprawniejszą i bardziej efektywną pracę w sezonie.

Prace ogrodnicze przy kwiatach

Marzec to miesiąc, w którym ogród kwiatowy zaczyna budzić się do życia. Rośliny cebulowe i bulwowe zaczynają wyrastać z ziemi, a dłuższe dni i wyższe temperatury zachęcają do pierwszych prac pielęgnacyjnych. To także odpowiedni moment na nawożenie, przycinanie i przygotowanie rozsad roślin jednorocznych. Chociaż wiosna jest już blisko, warto pamiętać, że przymrozki mogą jeszcze występować, dlatego niektóre rośliny nadal wymagają ochrony.

• Wiosenne kwiaty – Tulipany, narcyzy, hiacynty i krokusy, pędzone w doniczkach, są teraz dostępne w różnych kolorach. Jeśli chcecie posadzić je w ogrodzie, warto zapewnić im osłonę przed przymrozkami. Pierwiosnki można sadzić bez obaw, ponieważ są odporne na niskie temperatury.
• Nawożenie kwiatów cebulowych – Na początku marca należy zasilić nawozem posadzone jesienią kwiaty cebulowe i bulwowe – tulipany botaniczne, ranniki, przebiśniegi, cebulice i śnieżniki wystarczy przykryć cienką warstwą dojrzałego kompostu.
• Nawożenie tulipanów i narcyzów – Tulipany, narcyzy i hiacynty mają duże zapotrzebowanie na składniki odżywcze, dlatego warto je zasilić wieloskładnikowym nawozem mineralnym, gdy tylko pojawią się pierwsze liście. Granulki nawozu nie powinny jednak wpadać do wnętrza liści, ponieważ może to osłabić rozwój rośliny.
• Pobudzanie cebul do kwitnienia – Aby pobudzić starsze cebule narcyzów do kwitnienia, warto wykopać je, rozdzielić cebulki przybyszowe i posadzić w nowym miejscu.
• Przycinanie pelargonii – Pelargonie przechowywane zimą w chłodnym miejscu należy teraz skrócić, pozostawiając 2-4 oczka na każdym pędzie. Rośliny te dobrze reagują na przesadzenie do większych doniczek z nową ziemią.
• Uprawa roślin jednorocznych – W marcu można rozpocząć uprawę ciepłolubnych roślin jednorocznych na rozsadę w pomieszczeniach. Rośliny te w marcu rozsadzamy w pomieszczeniu, a do gruntu przenosimy dopiero w maju Należą do nich:

• Wysiew pod osłonami – W drugiej połowie marca można wysiewać pod osłonami foliowymi m.in.: łubin, chaber, kocanki, ostróżkę, smagliczkę, słonecznik i nemezję.
• Bezpośredni wysiew do gruntu – Niektóre rośliny odporne na niskie temperatury można wysiewać bezpośrednio do gruntu już w marcu.

Kwitnące latem mieczyki, dalie czy pacioreczniki można rozpocząć pędzić w doniczkach wypełnionych ziemią, aby przyspieszyć ich kwitnienie w sezonie.

Marcowe prace w ogrodzie warzywnym

Marzec to kluczowy miesiąc dla ogrodników warzywnych. Wraz z topnieniem śniegu i rozmarzaniem gleby nadchodzi czas na przygotowanie grządek, pierwsze wysiewy oraz pielęgnację siewek. Warto również pamiętać o płodozmianie i odpowiednim przygotowaniu rozsad, aby uzyskać zdrowe i obfite plony w sezonie. Dobrze zaplanowane prace w marcu ułatwią późniejszy rozwój roślin i przyczynią się do wysokiej jakości zbiorów.

• Usuwanie zimowych warzyw – Por, jarmuż i inne zimoodporne warzywa trzeba najpóźniej w marcu uprzątnąć, aby zrobić miejsce na nowe uprawy.
• Przygotowanie rabat warzywnych – Kiedy tylko w marcu zginie śnieg i rozmarznie zupełnie ziemia, trzeba przygotować rabaty warzywne – przekopać i dodać kompost, aby poprawić glebę.
• Rozpoczęcie wysiewu – Rozpoczyna się główny sezon wysiewu nasion na rozsadę. Wyraźnie dłuższy dzień sprzyja rozwojowi siewek warzyw i kwiatów. W marcu wysiewa się m.in.:

• Ważne jest, aby siewki popikować w odpowiednim czasie do pojedynczych doniczek z żyzną ziemią; to zapewni ich zdrowy i mocny wzrost.
• Młode warzywa trzeba przed posadzeniem do gruntu zahartować. Dotyczy to zwłaszcza warzyw uprawianych na rozsadę w domu. W tym celu wystawiajcie młode rośliny w ciepłe wiosenne dni na osłonięty taras albo do otwartego inspektu. Na noc przenoście je z powrotem do domu.
• W marcu możliwe są pierwsze siewy nasion do gruntu. Zwracajcie przy tym uwagę na korzystną uprawę mieszaną oraz na zachowanie płodozmianu; rośliny należące do tej samej rodziny nie powinny rosnąć na jednym stanowisku rok po roku.
• Zamiast siać sałatę dębolistną w równych rzędach, możecie rozrzucić nasiona na rabacie, a potem lekko je przykryć. Ciekawy efekt może dać pomieszanie nasion odmian sałaty o różnych kolorach liści – zielonym, ciemnoczerwonym, fioletowym.
• Czosnek uważa się za naturalny środek przeciwko szarej pleśni truskawek. Poza tym ma on też zapewniać bardziej aromatyczne jagody i bogatsze zbiory. W tym celu sadzi się ząbki czosnku w ziemi obok każdej rośliny. Do lata czosnek wyrośnie i od sierpnia będzie można go również zbierać, podczas gdy truskawki dawno już zakończą sezon. Jeśli planujesz zlecić prace w ogrodzie, sprawdź także ten artykuł z cennikiem usług ogrodniczych.

Pielęgnacja drzew i krzewów w marcu

Marzec to czas intensywnych prac pielęgnacyjnych w ogrodzie. Warto zadbać o drzewa i krzewy ozdobne, które wymagają odpowiedniego przycinania oraz przesadzania. To także okres rozmnażania niektórych gatunków i przygotowania ich na nowy sezon. Odpowiednie cięcie oraz dbałość o zdrowie roślin pozwolą cieszyć się ich pięknem przez cały rok.

• Przycinanie krzewów ozdobnych – Krzewy ozdobne, które zostały posadzone jesienią, trzeba teraz przyciąć, aby zyskały mocny i zwarty pokrój. Krzewy kwitnące wiosną, jak forsycje, przycina się dopiero po kwitnieniu.
• Rozmnażanie krzewów – Kwiatowe krzewy jak forsycja, tawuła i budleja dają się teraz rozmnażać z sadzonek pędowych.
• Przycinanie lawendy – Lawenda z natury ma tendencję do tworzenia dużego krzewu z przerzedzonym, zdrewniałym środkiem. Aby utrzymać zwarty pokrój, pędy lawendy należy skrócić o jedną trzecią.
• Kontrola podpór dla krzewów jagodowych – Dopóki krzewy jagodowe nie rozwinęły jeszcze liści, możecie swobodnie sprawdzić i ewentualnie poprawić wszystkie podpory.
• Cięcie zimowe drzew i krzewów – Drzewa i krzewy znoszą dobrze cięcie zimowe, dopóki pozostają w stanie spoczynku; kiedy ruszą soki, czas na cięcie już minął.
• Cięcie drzew owocowych i krzewów kwitnących latem – Drzewa owocowe oraz kwitnące latem i jesienią krzewy można prześwietlić i w razie potrzeby przyciąć. Większe zabiegi, jak usuwanie grubych gałęzi, powinno się już raczej odłożyć. W każdym razie należy usunąć przemarznięte pędy. Wcześniej dobrze jest zarysować korę i sprawdzić kolor: jeśli widać odcienie zieleni – pęd jeszcze żyje, jeśli widać żółtawe albo brązowe drewno – ta część rośliny obumarła.

Marzec jest okresem sadzenia drzew i krzewów; o tej porze do ogrodu mogą z powodzeniem trafić:

• orzech włoski,
• leszczyna,
• bez czarny,
• bez lilak,
• winorośl,
• morele,
• brzoskwinie,
• maliny,
• agrest,
• jeżyny,
• porzeczki.

• Unikanie przycinania żywopłotów – Ze względu na możliwość gnieżdżenia się w nich ptaków, przycinania żywopłotów nie powinno się już wykonywać.
• Ostatnia szansa na przesadzanie – W marcu jest ostatnia okazja na przesadzenie drzew i krzewów. Kto będzie z tym zwlekał, ryzykuje, że rośliny nie ukorzenią się do lata. Możliwie duża wycięta bryła korzeniowa przesadzanego drzewa lub krzewu zwiększa szanse na powodzenie zabiegu.
• Problemy z bukszpanem – Bukszpanowe obrzeża rabat przerzedzają się lekko na dole, jeśli rosną w cieniu. To samo dotyczy bukszpanów w pojemnikach.
• Walka ze szkodnikami – Wiele szkodników roślin zimuje w formie jaja albo larwy na drzewach i krzewach ozdobnych i owocowych. Ukryte w spękaniach kory potrafią przetrwać nawet długie okresy mrozu. Zapobiec ich wylęganiu można poprzez opryski od końca lutego do połowy marca środkami nieszkodliwymi dla pszczół, biegaczy i innych owadów.

Pielęgnacja trawnika po zimie

Marzec to kluczowy moment na rozpoczęcie prac pielęgnacyjnych na trawniku po zimie. Wczesna wiosna to czas regeneracji murawy, poprawy jej kondycji oraz przygotowania do intensywnego wzrostu. Regularne zabiegi, takie jak oczyszczanie, napowietrzanie czy nawożenie, pozwolą uzyskać zdrową i gęstą trawę przez cały sezon.

• Usuwanie zanieczyszczeń z trawnika – Kiedy minie już mróz, powinniście usunąć z trawnika stare liście i opadłe zimą gałęzie. Ważne jest, aby zielony dywan dostał teraz dużo światła, co pozwoli mu na zregenerowanie zimowych uszkodzeń.
• Wertykulacja i napowietrzanie – Dostarczcie swojemu trawnikowi powietrza: przeprowadźcie wertykulację i usuńcie mech oraz sfilcowaną darninę, zanim ruszy wzrost trawy. Na koniec dosiejcie trawę i podlejcie obficie całość murawy.
• Poprawa drenażu – Zastoje wody na trawniku są oznaką zbitej, nieprzepuszczalnej gleby. Takie miejsca trzeba ponakłuwać i w głębokie na ok. 30 cm kanały wypełnić piaskiem, co poprawi odprowadzanie wody.
• Test pH gleby i wapnowanie – Przeprowadzenie testu gleby pozwoli na określenie wartości pH. W razie potrzeby należy zmniejszyć kwasowość podłoża poprzez wapnowanie trawnika. Po wapnowaniu trzeba wstrzymać się z nawożeniem przez co najmniej cztery tygodnie.
• Zakładanie nowego trawnika – Marzec jest idealną porą do założenia nowej powierzchni trawnika.

Prace przy oczku wodnym

Wraz z nadejściem wiosny warto poświęcić uwagę oczku wodnemu i sadzawce ogrodowej. Po zimie woda wymaga oczyszczenia, a rośliny i ryby odpowiedniego przygotowania do nowego sezonu. Marzec to najlepszy moment na usunięcie obumarłych części roślin, sprawdzenie szczelności folii i zadbanie o parametry wody.

• Usuwanie obumarłych roślin – Usuńcie obumarłe części roślin i przytnijcie nisko trawy na brzegu sadzawki.
• Naprawa uszczelnienia – Jeśli folia uszczelniająca oczko wodne została uszkodzona, na przykład przez lód, należy ją teraz naprawić.
• Obsadzanie sadzawki – Uzupełnijcie obsadzenie sadzawki ogrodowej roślinami. Co najmniej jedna trzecia tafli wody powinna jednak pozostać odsłonięta. Możliwie najprędzej trzeba usunąć warstwę mułu z dna wody. Dajcie swojej sadzawce czas około dwóch tygodni na uspokojenie, zanim zaczniecie dalsze prace.
• Przygotowanie systemu filtracyjnego – Kiedy temperatura wody wzrośnie na stałe powyżej 12°C, można rozpocząć przygotowania do sezonu. Pod koniec miesiąca można zainstalować na nowo pompę wody z filtrem.
• Przenoszenie roślin i ryb – Jak tylko woda odpowiednio się nagrzeje, możecie przenieść z domu zimujące rośliny wodne i ryby na powrót do stawu. Różnica temperatur wody i powietrza nie powinna być zbyt duża.
• Testowanie jakości wody – Przetestujcie wodę w stawie pod kątem odczynu pH oraz zawartości związków azotu. W razie potrzeby trzeba przeprowadzić wymianę wody; można zastosować wodę deszczową, która zawiera mało składników mineralnych i hamuje rozwój glonów.
• Rozpoczęcie karmienia ryb – Powyżej 12°C temperatury wody można powoli zacząć dokarmianie ryb.
• Przycinanie traw ozdobnych – Na krawędzi stawu trzeba nisko przyciąć trawy ozdobne, zanim zaczną rozwijać nowe pędy.
• Sadzenie bambusa – Można teraz sadzić bambus. W przypadku odmian tworzących rozłogi, trzeba koniecznie zastosować barierę dla rozprzestrzeniających się korzeni.