Drzewo jak parasol. Jak uprawiać surmię w ogrodzie
Wybierając ciekawe rośliny ozdobne do ogrodu, warto zwrócić uwagę na surmię, znaną również jako katalpa. To wyjątkowe drzewo lub krzew przyciąga uwagę dużymi, intensywnie zielonymi liśćmi, a w odpowiednich warunkach zachwyca także okazałymi kwiatostanami. Aby roślina prawidłowo rosła i prezentowała się efektownie przez cały sezon, warto zapoznać się z jej wymaganiami, sposobem pielęgnacji i zasadami przycinania.
- Jak wygląda katalpa
- Gatunki katalpy
- Wymagania surmii w ogrodzie
- Sadzenie katalpy na pniu
- Cięcie i nawożenie
- Choroby katalpy
Jak wygląda katalpa
Surmia, czyli katalpa (łac. Catalpa), należy do rodziny bignoniowatych i naturalnie występuje zarówno w Ameryce Północnej, jak i na kontynencie azjatyckim. Roślina w formie krzewu lub niewielkiego drzewa zwykle osiąga do 3 metrów wysokości, chociaż niektóre odmiany mogą dorastać znacznie wyżej – przykładem jest surmia bignoniowa, która może osiągnąć nawet 10 metrów. Katalpa rozpoznawalna jest dzięki swojej szerokiej, rozłożystej koronie, co czyni ją doskonałą ozdobą ogrodu.
Katalpa szczepiona posiada duże liście, których długość może przekraczać 20 cm. Choć nie każda odmiana zakwita, wiele z nich tworzy latem duże, białe kwiatostany złożone z dzwonkowatych kwiatów, niekiedy ozdobionych delikatnym, fioletowym wzorem. Kwiaty zebrane są w wiechy, które mogą mieć długość nawet powyżej 30 cm. Po przekwitnięciu roślina wydaje podłużne owoce przypominające strąki.
Sprawdź także: Miłorząb dwuklapowy - odmiany, uprawa w Polsce, porady, właściwości
Gatunki katalpy
Jeśli rozważamy wprowadzenie katalpy do swojego ogrodu, warto wcześniej przyjrzeć się dostępnym gatunkom i odmianom tej rośliny. Poszczególne odmiany różnią się między sobą wysokością, kształtem korony oraz obecnością (lub brakiem) kwitnienia. Dobór odpowiedniej sadzonki warto poprzedzić zapoznaniem się z cechami konkretnych gatunków, by najlepiej dopasować roślinę do warunków panujących w ogrodzie.
Do najczęściej spotykanych należą:
Surmia bignoniowa (Catalpa bignonioides) – to najbardziej rozpowszechniony gatunek, który w odpowiednich warunkach dorasta do 10 metrów. Naturalnie występuje na południu USA. Wyróżnia się efektownymi, białymi kwiatami w kształcie dzwonków z charakterystycznymi fioletowymi plamkami. Kwitnie od czerwca do sierpnia. Popularne odmiany to m.in. ‘Nana’ oraz ‘Aurea’, ta druga znana z żółtozielonych liści.
Surmia wielkokwiatowa (Catalpa speciosa) – wyrasta na drzewo osiągające nawet 20 metrów wysokości. Kwiaty przypominają te spotykane u surmii bignoniowej, ale jej głównym atutem są niezwykle okazałe liście, osiągające długość do 40 cm.
Surmia żółtokwiatowa (Catalpa ovata) – także pochodząca z Ameryki Północnej, ale różni się kolorem kwiatów, które mają żółty odcień. Drzewo dorasta do 15–20 metrów. Jej okres kwitnienia przypada na przełom czerwca i lipca.
Wymagania surmii w ogrodzie
Chociaż katalpa wygląda bardzo efektownie, jej uprawa nie należy do szczególnie trudnych. Najlepiej rośnie w miejscach dobrze nasłonecznionych, ale jednocześnie osłoniętych od silnych podmuchów wiatru. Pod względem podłoża katalpa jest dość tolerancyjna, choć najlepiej czuje się w glebie żyznej i dobrze przepuszczalnej. Optymalny jest odczyn obojętny, choć roślina poradzi sobie również w lekko zasadowym lub lekko kwaśnym środowisku.
Ziemia, w której rośnie surmia, powinna być umiarkowanie wilgotna. Należy unikać zarówno przesuszenia, jak i nadmiaru wilgoci – oba skrajne warunki mogą negatywnie wpłynąć na zdrowie i rozwój drzewa. Warto więc dbać o odpowiednie nawodnienie, szczególnie w okresach suszy, ale nie dopuszczać do zalania bryły korzeniowej. Przeczytaj, ile kosztuje przycinanie drzew i krzewów przez ogrodnika tutaj.
Sadzenie katalpy na pniu
Surmię można sadzić zarówno wczesną wiosną, jak i jesienią – ważne, by podłoże nie było zamarznięte. Najlepszy czas przypada od marca do kwietnia oraz od września do listopada. Sadzenie w pozostałych miesiącach wymaga szczególnej troski o regularne podlewanie.
Katalpa szczepiona na pniu świetnie prezentuje się w roli solitera – posadzona w centralnej części ogrodu lub na trawniku. W przypadku większych ogrodów, dobrze wygląda również w grupowych nasadzeniach lub szpalerach. Wokół pnia można komponować rabaty z niższymi bylinami, takimi jak liliowce czy tawułki, a także zestawiać drzewko z zimozielonymi krzewami ozdobnymi.
Cięcie i nawożenie
Wysokie odmiany katalpy wymagają regularnych zabiegów pielęgnacyjnych. Jednym z ważniejszych jest przycinanie, które w przypadku tego gatunku powinno odbywać się późną wiosną, na przełomie maja i czerwca. W tym czasie usuwamy przemarznięte, uszkodzone lub chore gałęzie. Dzięki temu drzewo zyskuje lepszy pokrój, a jednocześnie ograniczamy ryzyko rozwoju chorób i występowania szkodników. Cięcie sanitarne można połączyć z formowaniem korony.
Chociaż katalpa radzi sobie dobrze bez częstego nawożenia, warto je rozważyć, gdy zauważymy słabsze kwitnienie lub drobniejsze liście. Najlepsze są nawozy organiczne, takie jak obornik stosowany jesienią. Tworzy on nie tylko warstwę odżywczą, ale także izolacyjną, chroniącą korzenie przed zimowymi spadkami temperatur.
Choroby katalpy
Surmia może być podatna na niektóre choroby grzybowe i ataki szkodników. Jedną z groźniejszych infekcji jest werticilioza – choroba grzybowa, która objawia się więdnięciem i żółknięciem liści oraz pędów. Niestety, gdy roślina zostanie porażona, nie da się jej uratować, dlatego konieczne jest szybkie usunięcie chorego egzemplarza z ogrodu, by zapobiec rozprzestrzenieniu się infekcji.
Inną powszechną chorobą jest plamistość liści katalpy. Objawia się pojawianiem się brunatnych plam na liściach, które w efekcie zaczynają opadać. W walce z tą chorobą pomocne są odpowiednie opryski, ale najważniejsza jest profilaktyka – grabienie opadłych liści i odpowiednie cięcie przewietrzające koronę.
Katalpa może być również atakowana przez szkodniki, z których najczęściej spotykaną jest mszyca brzoskwiniowa. Zmiany w wyglądzie liści – ich zwijanie się, deformacja – mogą świadczyć o obecności tych drobnych, zielonych owadów. W razie ich wykrycia, należy jak najszybciej zastosować odpowiednie środki ochrony roślin.