Wydał 100 tys. zł na pompę ciepła. Teraz grzeje dom niemal za darmo. Ale czy to się opłacało?
Inwestycja w gruntową pompę ciepła to coraz popularniejszy sposób na ekologiczne i oszczędne ogrzewanie domu. Choć cena urządzenia i instalacji może przyprawić o zawrót głowy, warto przyjrzeć się, kiedy naprawdę zaczyna się zwracać. W naszym artykule prześwietlamy koszty, zalety i pułapki tej technologii — sprawdź, czy pompa ciepła za 100 tys. zł to opłacalny wybór na lata!
- Jak działa gruntowa pompa ciepła?
- Rodzaje gruntowych pomp ciepła według wymiennika ciepła
- Zalety i wady gruntowych pomp ciepła
- Koszty instalacji gruntowej pompy ciepła
- Opłacalność i oszczędności przy gruntowej pompie ciepła
Jak działa gruntowa pompa ciepła?
Podobnie jak inne pompy ciepła, gruntowa pompa ciepła czerpie energię cieplną z otoczenia. Za pomocą kolektorów poziomych lub pionowych sond pobiera ciepło z ziemi, które następnie przekształca w energię grzewczą wykorzystywaną w domu — zarówno do ogrzewania pomieszczeń, jak i do podgrzewania wody użytkowej.
Inną nazwą tego urządzenia jest pompa solanka-woda. Solanka to specjalny niezamarzający płyn krążący w rurach ułożonych pod ziemią. Pobiera ona ciepło z gruntu (geotermia powierzchniowa), a rury mogą być ułożone na dwa sposoby: poziomo jako kolektory lub pionowo jako sondy.
Alternatywą dla gruntowej pompy ciepła są modele korzystające z powietrza lub wody jako źródła ciepła. Każdy z tych typów ma swoje plusy i minusy, a wybór odpowiedniego zależy od takich czynników jak lokalne warunki, budżet czy wielkość działki. Gruntowa pompa ciepła, choć zwykle droższa, jest jedną z najbardziej opłacalnych i efektywnych metod ogrzewania.
Rodzaje gruntowych pomp ciepła według wymiennika ciepła
Gruntowe pompy ciepła różnią się przede wszystkim typem zastosowanego wymiennika ciepła. Najczęściej spotykane są dwa rozwiązania: kolektory poziome oraz sondy pionowe:
- Gruntowa pompa ciepła z wymiennikiem poziomym
To idealne rozwiązanie dla właścicieli dużych działek. Główną zaletą jest brak konieczności wykonywania głębokich odwiertów, co znacząco obniża koszty instalacji.
Kolektor poziomy układa się w gruncie na głębokości od 20 do 50 cm poniżej poziomu zamarzania ziemi.
- Gruntowa pompa ciepła z wymiennikiem pionowym
Ten wariant sprawdzi się na mniejszych działkach. Wymaga wykonania odwiertów o głębokości do 100 m, których liczba zależy od wielkości ogrzewanej powierzchni i zazwyczaj wynosi od 4 do 6. Kolektory gruntowe cechuje długa żywotność i praktyczna bezobsługowość, choć od czasu do czasu konieczne jest sprawdzenie i wymiana płynu solankowego.
Zalety i wady gruntowych pomp ciepła
Podobnie jak inne systemy grzewcze, gruntowe pompy ciepła mają zarówno swoje mocne strony, jak i ograniczenia. Przed decyzją o zakupie i montażu warto poznać oba aspekty.
Zalety gruntowych pomp ciepła:
- Wykorzystują energię z naturalnych, odnawialnych źródeł.
- Nie emitują szkodliwych substancji do atmosfery.
- Nie wymagają regularnej, czasochłonnej obsługi, takiej jak uzupełnianie opału czy czyszczenie pieca.
- Zajmują mniej miejsca niż tradycyjne piece z magazynem paliwa.
- Można je połączyć z instalacją fotowoltaiczną, co znacznie obniża koszty ogrzewania.
- Pracują cicho, w przeciwieństwie do hałaśliwych sprężarek i wentylatorów pomp powietrznych.
Wady gruntowych pomp ciepła:
- System z wymiennikiem poziomym wymaga dużej powierzchni działki, co może ograniczać możliwości instalacji.
Koszt instalacji gruntowej pompy ciepła jest stosunkowo wysoki, szczególnie ze względu na kosztowną procedurę wykonywania odwiertów. Mimo to inwestycja zwraca się po kilku latach użytkowania.
Koszty instalacji gruntowej pompy ciepła
Znaczną część wydatków na instalację gruntowej pompy ciepła stanowią koszty wykonania odwiertów. Cena za metr odwiertu zależy od lokalizacji działki oraz warunków geologicznych i może sięgać nawet 250 zł. Dla domu o powierzchni około 150 m2 zazwyczaj wykonuje się dwa-trzy odwierty o głębokości 80-100 m każdy. Różnorodność podłoża i dostępność przestrzeni wpływają na ostateczny koszt, który może wynieść od 30 do 60 tysięcy złotych.
Podobną kwotę należy przeznaczyć na zakup samej pompy ciepła. Cena urządzenia zaczyna się od około 30 tysięcy złotych i może przekroczyć 50 tysięcy, w zależności od jego mocy i producenta. Mimo wysokich kosztów początkowych, pompa cechuje się wysoką efektywnością, co przekłada się na znaczące oszczędności podczas użytkowania.
W porównaniu z ogrzewaniem elektrycznym, gruntowa pompa ciepła zużywa nawet 4-5 razy mniej energii elektrycznej. Do kosztów inwestycji należy doliczyć także 10-25 tysięcy złotych na montaż, materiały instalacyjne oraz dokumentację i pozwolenia. Średni całkowity koszt instalacji gruntowej pompy ciepła wynosi zatem około 90-100 tysięcy złotych.
Opłacalność i oszczędności przy gruntowej pompie ciepła
Mimo że początkowe koszty instalacji systemu grzewczego opartego na gruntowej pompie ciepła są wysokie, to właśnie niskie koszty eksploatacji decydują o jej opłacalności wśród różnych rozwiązań grzewczych. Roczne oszczędności, w porównaniu do ogrzewania gazowego, mogą sięgać nawet 70%. Rentowność inwestycji zależy od cen energii elektrycznej, standardu termicznego budynku oraz wielkości powierzchni ogrzewanej. Średni czas zwrotu inwestycji to około 6-10 lat.
Dzięki programom rządowym wspierającym ekologię możliwe jest uzyskanie znaczących dofinansowań, co skraca czas zwrotu kosztów. Szczególnie korzystne jest połączenie pompy ciepła z własną instalacją fotowoltaiczną. Wykorzystanie niemal darmowej energii elektrycznej do zasilania pompy to idealne rozwiązanie dla nowoczesnych budynków o niskim zapotrzebowaniu na energię.