Pellet z Ukrainy pod lupą. Eksperci ujawniają, co naprawdę trafia do Polski
Równie dobrze można by zapytać, czy pellet z Białorusi, Estonii, Austrii albo Stanów Zjednoczonych jest dobry? Jeśli pytającego interesuje zmienność jakości technicznej drewna w zależności od położenia geograficznego, to potwierdzają ten fakt obserwacje praktyków i badania naukowe. Natomiast traktowanie kraju producenta jako kryterium jakości pelletu jest wyraźnym nieporozumieniem: o wartości opału decydują inne czynniki.
- Czy jakość drewna zależy od położenia geograficznego lasu?
- Od czego zależy wysoka jakość pelletu i jak ją rozpoznać?
- Który pellet jest najlepszy bez względu na kraj pochodzenia?
Czy jakość drewna zależy od położenia geograficznego lasu?
Nie ulega wątpliwości, że niektóre właściwości drewna zależą od warunków wzrostu i rozwoju i są powiązane z siedliskiem. Już pod koniec XIX wieku profesor Adam Schwappach udowodnił w swoich badaniach, że drewno z wyższych bonitacji siedliska ma lepsze właściwości mechaniczne niż drewno z bonitacji niższych. Ciekawe wnioski wynikają też z późniejszych badań sosny pospolitej.
Sosna pospolita jest podstawowym gatunkiem lasotwórczym w Polsce, a charakteryzuje się bardzo dużym obszarem występowania w Europie i Azji. Jej obszar zasięgu rozciąga się od południowej Francji po Morze Ochockie. Tak ogromna powierzchnia posiada z natury rzeczy ekstremalne warunki klimatyczne i siedliskowe. Sprawiają one, że zróżnicowanie jakości technicznej i właściwości drewna sosny jest bardzo duże. W mniejszej skali, ale dla wyników badań zauważalne, występują też różnice w granicach Polski.
Okazuje się, że właściwości drewna sosny wzrastają w kierunku z południa na północ, a w miarę przesuwania się w kierunku z zachodu na wschód wytrzymałość drewna nieznacznie rośnie. Od dawna utrwalony jest pogląd, że sosna mazurska i z Puszczy Augustowskiej ma najwyższe właściwości mechaniczne i jest najbardziej ceniona. Biorąc pod uwagę powyższe ustalenia, można dojść do wniosku, że sosny rosnące w lasach Ukrainy, na wschód od Polski, mogą mieć lepszą jakość techniczną od naszych.
Od czego zależy wysoka jakość pelletu i jak ją rozpoznać?
Producenci pelletu prześcigają się z ofertami swoich wyrobów, zachwalając ich jakość, od której zależy efektywna i niezawodna praca każdego systemu grzewczego. Tylko jak rozpoznać dobry pellet? Czy kraj pochodzenia surowca albo gotowego pelletu ma znaczenie? Czy pellet z Ukrainy albo Rumunii jest z założenia podejrzany?
- Normy i certyfikaty
Aby chronić interesy użytkowników pieców na pellet i zagwarantować wysoką sprawność energetyczną opału, zostały opracowane normy na pellet. Są to krajowe i międzynarodowe ustalenia, reguły i właściwości, które mają uregulować handel tym drzewnym granulatem. Producenci mogą ubiegać się o certyfikaty dla swoich wyrobów, pod warunkiem, że spełniają one surowe wymagania jakościowe.
- Co regulują normy?
Dla zapewnienia wysokiej jakości i bezpieczeństwa kupowanego pelletu, zostały ustalone dopuszczalne wartości takich właściwości jak gęstość, wilgotność, wartość opałowa, zawartość popiołu i substancji chemicznych. Aktualnie norma europejska rozróżnia trzy klasy jakości pelletu: A1, A2 i B, przy czym klasa B jest przeznaczona tylko do użytku przemysłowego, a nie na potrzeby odbiorców indywidualnych.
- Certyfikaty DINplus i ENplus
Większość dostępnego na naszym rynku pelletu posiada certyfikat DINplus lub ENplus. Aby uzyskać prawo umieszczania znaku certyfikatu na swoich wyrobach, producenci muszą spełnić określone wymagania dotyczące produkcji, magazynowania i transportu pelletu do odbiorcy. Certyfikat jest przyznawany na określony czas i producent musi swój towar poddawać okresowym badaniom. Na dodatek, specjalne kontrole sprawdzają proces wytwarzania pelletu w trosce o jego niezmiennie wysoką jakość.
Który pellet jest najlepszy bez względu na kraj pochodzenia?
Na rynku możliwy jest zakup tańszego pelletu bez certyfikatu, jednak wiąże się on z niebezpieczeństwem opalania domu opałem słabej jakości. Taka sytuacja zdarza się nierzadko w przypadku pelletu sprowadzanego zza wschodniej granicy, a jego niedostatki widać często gołym okiem: Kruszące się granulki i luźne drobinki trocin w worku świadczą o słabej gęstości produktu, wynikającej z błędów produkcyjnych. Z kolei napęczniała warstwa zewnętrzna w opakowaniu jest wyraźną oznaką wilgotnego magazynowania. A jak wygląda pellet wysokiej jakości?
- Gładka powierzchnia pelletu
Powierzchnia walcowych granulek wiele mówi o jakości pelletu drzewnego. Powinna być gładka, z połyskiem i bez długich pęknięć. Pellet o takim wyglądzie z dużym prawdopodobieństwem powstał w procesie produkcyjnym wysokiej jakości. Naturalny składnik drewna, lignina, stała się w wysokiej temperaturze lepiszczem łączącym poszczególne włókna.
- Wysoka gęstość
Wysokiej jakości pellet jest silnie sprasowany. Jeśli postawicie obok siebie dwa worki pelletu o tej samej masie i różnej objętości, na pewno mniejszy worek będzie zawierał lepszy pellet. Mocno sprasowane drobiny drewna zapewniają efektywne spalanie i małą ilość popiołu. Nie powstaje też pył, który świadczy o słabej jakości pelletu.
- Średnica pelletu również świadczy o jego jakości. Producenci systemów grzewczych często projektują swoje urządzenia przystosowane do średnicy 6 mm, aby zapewnić optymalną wydajność i niezawodność ogrzewania pelletowego. Producenci pelletu, dostarczający najlepszy towar, biorą to pod uwagę.
Długość pelletu do 40 mm została pomyślana o nowoczesnych kotłach z automatycznym podajnikiem, praktycznie bezobsługowych. Ta cecha ujawnia coś ważnego: w miarę jednakowa długość granulatu świadczy nie tyle o szczególnie wydajnym spalaniu, co o rzetelnej produkcji i magazynowaniu. W ten sposób długość pelletu staje jego cechą jakościową.