Nie każde drewno grzeje. Te popularne gatunki tracą nawet 30% energii

Nie każde drewno nadaje się do spalania w kominku – choć może wydawać się idealne, jego wartość energetyczna może być niska. Co to oznacza? Więcej dymu niż ciepła, osad w przewodzie kominowym i wyższe koszty ogrzewania. Sprawdź, które gatunki drewna grzeją nawet o 30% mniej efektywnie i dlaczego ich używanie to nie tylko marnowanie pieniędzy, ale również realne zagrożenie dla pieca i zdrowia. Dokonaj mądrego wyboru, zanim dorzucisz kolejną kłodę do ognia.
- Wpływ wilgoci na efektywność spalania drewna
- Wpływ wilgotności drewna na ogrzewanie
- Wilgotność drewna opałowego: kluczowe fakty
- Kaloryczność drewna a zawartość wilgoci
- Porównanie efektywności spalania drewna opałowego
Wpływ wilgoci na efektywność spalania drewna
Jeśli nad budynkiem unosi się ciemny dym, a w powietrzu czuć nieprzyjemny zapach – oznacza to, że drewno opałowe nie zostało wystarczająco wysuszone. Zawartość wody w drewnie znacząco wpływa na jego właściwości cieplne. Aby lepiej zrozumieć ten proces, warto spojrzeć, jak przebiega spalanie drewna w kominku lub piecu.
Drewno zawiera głównie celulozę, której włóknista budowa składa się z węgla, wodoru, tlenu oraz niewielkich ilości azotu. Pod wpływem wysokiej temperatury uwalniane są gazy, które spalając się, generują energię cieplną. Zbyt duża ilość wilgoci w drewnie komplikuje ten proces – energia zamiast ogrzewać wnętrze, zużywana jest na odparowanie wody. Im więcej wilgoci, tym niższa temperatura spalania, a część gazów nie ulega spaleniu i jest wydalana bezpośrednio do komina.

Wpływ wilgotności drewna na ogrzewanie
Podczas palenia mokrego drewna duża ilość energii jest tracona w formie pary wodnej. Świeżo ścięte drewno emituje także znacznie więcej zanieczyszczeń niż dobrze wysuszone kłody. To jest szkodliwe nie tylko dla środowiska, ale i dla systemów grzewczych – powstaje sadza, która brudzi komin i piec, zwiększając możliwość awarii. Badania pokazują, że wraz ze zwiększaniem się wilgotności rośnie emisja zanieczyszczeń – nie w sposób liniowy, ale wykładniczy. Ciemny dym i charakterystyczna woń to wyraźne sygnały, że drewno jest zbyt świeże. W zamkniętych pomieszczeniach może to stwarzać zagrożenie dla zdrowia mieszkańców.
Najbardziej odpowiednie drewno do palenia nie powinno mieć więcej niż 15% wilgotności – wtedy generuje najwięcej ciepła i nie zanieczyszcza powietrza. Wilgotność poniżej 11% jest rzadko spotykana, gdyż drewno naturalnie absorbuje wilgoć z otoczenia. Zakres 16–20% jest również akceptowalny. Jednakże jeśli wilgotność przekracza 21–24%, drewno powinno być dosuszone przed sezonem ogrzewczym. Przy wilgotności powyżej 25% spalanie jest nieefektywne i grozi karą do 500 zł, a nawet mandatem do 5000 zł.

Wilgotność drewna opałowego: kluczowe fakty
Świeżo ścięte drewno opałowe może zawierać do 70% wilgoci, co oznacza, że większość jego masy to woda. Zawartość wilgoci zależy od wielu elementów – rodzaju drzewa, warunków środowiskowych oraz pory roku i dnia, które wpływają na intensywność procesów biologicznych, takich jak wchłanianie wody czy rozwój liści.
Po ścięciu drewno zaczyna schodzić z wilgocią, a tempo tego procesu jest zależne od warunków składowania. Możemy wyróżnić drewno mokre – z wilgotnością powyżej 30% – oraz drewno powietrznosuche, które po kilku miesiącach składowania na świeżym powietrzu uzyskuje poziom wilgotności w zakresie 13–20%. Jeszcze niższe wartości można osiągnąć w suszarniach lub ogrzewanych pomieszczeniach.
Kaloryczność drewna a zawartość wilgoci
Wartość energetyczna drewna określa, jaką ilość energii można otrzymać podczas jego spalania. Może być wyrażona w różnych jednostkach: kcal/kg, kWh/kg, kWh/mp lub kJ/kg. Znając wartość energetyczną drewna zupełnie suchego, można oszacować, ile ciepła dostarczy przy różnym poziomie wilgoci. Poniżej znajduje się tabela pokazująca wartość energetyczną popularnych gatunków drewna przy wilgotności wynoszącej 15% i 0%.
| gatunek drewna | wartość energetyczna [kcal/kg] | |
|---|---|---|
| wilgotność = 15% | wilgotność = 0% | |
| brzoza | 3870 | 4655 |
| buk | 3705 | 4480 |
| dąb | 3740 | 4330 |
| jawor | 3520 | 4245 |
| jesion | 3595 | 4330 |
| jodła | 3785 | 4560 |
| lipa | 3715 | 4475 |
| modrzew | 3820 | 4595 |
| olcha | 3555 | 4290 |
| robinia | 3760 | 4525 |
| sosna | 3870 | 4660 |
| świerk | 3590 | 4620 |
| topola | 3485 | 4205 |
| wiąz | 3810 | 4420 |
Porównanie efektywności spalania drewna opałowego
W Polsce najczęściej wybieranym drewnem opałowym jest sosna zwyczajna, dlatego dobrze jest znać jej wydajność energetyczną w zestawieniu z innymi rodzajami drewna. Poniżej znajduje się tabela pokazująca, ile kilogramów lub metrów sześciennych innych gatunków drewna trzeba spalić, aby uzyskać taką samą ilość energii jak z jednego kilograma czy metra sześciennego sosny.
| rodzaj drewna | równoważna ilość | |
|---|---|---|
| kilogram | metr sześcienny | |
| sosna | 1,00 | 1,00 |
| brzoza | 1,00 | 0,84 |
| buk | 1,04 | 0,77 |
| dąb | 1,08 | 0,86 |
| jawor | 1,10 | 0,95 |
| jesion | 1,08 | 0,81 |
| jodła | 1,02 | 1,26 |
| lipa | 1,04 | 1,09 |
| modrzew | 1,01 | 0,94 |
| olcha | 1,09 | 1,13 |
| robinia | 1,03 | 0,72 |
| świerk | 1,01 | 1,20 |
| topola | 1,11 | 1,39 |
| wiąz | 1,05 | 0,85 |
Jak można zauważyć, aby uzyskać taką samą ilość ciepła, co z 10 m3 sosny, trzeba spalić aż 14 m3 topoli lub jedynie około 8 m3 drewna liściastego, takiego jak buk, brzoza czy jesion.