Pozyskanie drewna z własnego lasu to prawna droga przez mękę. A kary ogromne

Masz własny las i kominek? Zanim chwycisz za piłę, lepiej przeczytaj, co mówi prawo. Choć drewno rośnie na twojej działce, nie oznacza to pełnej swobody – bez odpowiednich formalności możesz narazić się na grzywnę, a nawet przepadek drewna. W artykule wyjaśniamy krok po kroku, jak legalnie pozyskać opał z własnego lasu, na czym polega rola leśniczego i co zrobić, gdy nie masz planu urządzenia lasu.
- Obowiązki właściciela prywatnego lasu – co musisz wiedzieć
- Jak legalnie pozyskać drewno z własnego lasu?
- Brak planu zagospodarowania? Nadal możesz legalnie pozyskać drewno
Obowiązki właściciela prywatnego lasu – co musisz wiedzieć
Choć posiadanie własnego lasu może wydawać się pełnią swobody, w rzeczywistości wiąże się z jasno określonymi ograniczeniami. Prawo chroni własność prywatną, ale jednocześnie nakłada na właścicieli lasów konkretne obowiązki. Ponieważ lasy prywatne zajmują niemal 20% z całkowitej powierzchni ok. 9,3 mln hektarów polskich lasów, ich użytkowanie nie może być przypadkowe ani niekontrolowane.
Właściciel lasu musi dbać o jego trwałość i prawidłowe użytkowanie, w szczególności poprzez:
- pozyskiwanie drewna w ramach ustalonych możliwości produkcyjnych lasu,
- ochronę i utrzymanie leśnej roślinności,
- odnowienie drzewostanu po wycince, poprzez nasadzenia odpowiednich gatunków,
- regularną pielęgnację i ochronę lasu,
- wykonywanie zabiegów zapobiegających pożarom i szkodom powodowanym przez owady.
Zgodnie z przepisami, nadzór nad gospodarką leśną w lasach prywatnych sprawuje starosta. W praktyce zadania te zazwyczaj realizują nadleśnictwa, dlatego po szczegółowe informacje najlepiej zgłosić się do odpowiedniego starostwa powiatowego.
Jak legalnie pozyskać drewno z własnego lasu?
Gospodarka leśna na terenach prywatnych opiera się na uproszczonych planach urządzania lasu (UPUL). Podobnie jak w przypadku lasów państwowych, plany te obowiązują przez 10 lat, po czym sporządzany jest nowy dokument. UPUL zawiera m.in. opis drzewostanów, zestawienie gatunków drzew, planowane działania pielęgnacyjne oraz ilość drewna, którą można pozyskać w danym dziesięcioleciu. Roczny limit wycinki należy porównać z zapotrzebowaniem na zimę.
Jeśli posiadasz kominek i własny las, zanim przetransportujesz drewno do składu, powinieneś wykonać kilka istotnych kroków:
- Sprawdź w UPUL, ile drewna możesz legalnie pozyskać w trwającym okresie 10-letnim. Przy większych areałach warto rozłożyć wycinkę na kilka sezonów.
- Wycinkę przeprowadź zgodnie z zasadami hodowli lasu – zostaw ścięte drzewa przy pniu, usuń gałęzie i uporządkuj teren. W razie wątpliwości skonsultuj się z pracownikiem Służby Leśnej.
- W nadleśnictwie złóż „Zawiadomienie o pozyskaniu drewna” – to prosty formularz, który uruchamia procedurę legalizacji.
- Leśniczy dokonuje legalizacji drewna w miejscu jego pozyskania. Nie każde drewno musi trafić do kominka – solidniejsze fragmenty mogą posłużyć jako materiał budowlany. Na każdej kłodzie lub stosie umieszczana jest niebieska płytka z numerem identyfikacyjnym.
- Na zakończenie leśniczy wystawia „Świadectwo legalności pozyskania drewna”, w którym znajdują się dane dotyczące pochodzenia, gatunku, wymiarów i masy drewna. Warto wiedzieć, na ile wystarczy metr sześcienny drewna.

Brak planu zagospodarowania? Nadal możesz legalnie pozyskać drewno
Nie wszystkie lasy prywatne w Polsce mają sporządzony uproszczony plan urządzania lasu (UPUL). To jednak nie przekreśla możliwości legalnego pozyskania drewna. Właściciel takiego terenu musi spełnić kilka formalności:
- Złożyć w nadleśnictwie wniosek o wydanie decyzji zezwalającej na pozyskanie drewna jeszcze przed planowaną wycinką.
- Po weryfikacji zgłoszenia, pracownik Służby Leśnej wskaże konkretne drzewa do wycięcia, a nadleśnictwo wyda decyzję administracyjną na wyrąb.
- Po upływie 14 dni od otrzymania decyzji można przystąpić do wycinki, okrzesania drewna i uprzątnięcia terenu.
- Po zakończeniu prac należy zgłosić pozyskanie drewna leśniczemu, który przeprowadzi jego pomiar, oznaczenie i wystawi świadectwo legalności.
Co grozi za pominięcie tej procedury? Wycinka bez UPUL lub bez decyzji nadleśnictwa jest nielegalna. Taki czyn uznawany jest za wykroczenie przeciwko środowisku i może skutkować grzywną. Co więcej, zgodnie z art. 158 § 2 kodeksu wykroczeń, sąd może orzec przepadek nielegalnie pozyskanego drewna.
