Uważaj! Źle pocięte drewno nie tylko gorzej się pali – może zniszczyć piec!
Rąbanie i sezonowanie opału to klucz do ciepłego, przytulnego domu i oszczędności na ogrzewaniu. Ale uwaga — błędy przy cięciu czy układaniu drewna mogą sprawić, że płomienie zgasną szybciej, a rachunki wzrosną. Poznaj sprawdzone metody, które ułatwią pracę i zapewnią czyste, efektywne spalanie przez cały sezon!
- Charakterystyka i przygotowanie drewna opałowego
- Rodzaje pilarek łańcuchowych do cięcia drewna
- Bezpieczeństwo podczas pracy z pilarką łańcuchową
- Jak prawidłowo ułożyć drewno do sezonowania?
Charakterystyka i przygotowanie drewna opałowego
Drewno opałowe zakupione w leśnictwie zazwyczaj występuje w formie wałków o różnej średnicy. Zgodnie z obowiązującymi normami technicznymi minimalna średnica cienkiego końca wynosi 5 cm (bez kory), natomiast maksymalna średnica grubszego końca nie jest ograniczona. Standardowa długość wałków układanych w stos wynosi około 1 metra, choć dopuszczalne są długości od 1 do 3 metrów. Drewno pozyskane samodzielnie może mieć natomiast dowolną długość.
Pocięcie wałków na krótsze kawałki jest pierwszym etapem przygotowania drewna do rozłupania i suszenia. Najczęściej do kominka wybiera się gatunki liściaste, które najłatwiej łupli się na świeżo, gdy są jeszcze wilgotne. Po wyschnięciu, szczególnie fragmenty z nasady i mocno sękate, mogą sprawiać trudności podczas rąbania. Natomiast gatunki iglaste, takie jak sosna czy świerk, znacznie wygodniej rąbać dopiero wtedy, gdy są dobrze wysuszone.
Odpowiednia długość kawałków drewna ma kluczowe znaczenie dla efektywnego i czystego spalania oraz maksymalnego wykorzystania jego ciepła. Zbyt długie lub zbyt krótkie kawałki negatywnie wpływają na działanie kominka. Długość ciętego drewna powinna być dostosowana do rozmiarów paleniska, a zazwyczaj rekomenduje się długość od około 25 do 40 cm. Najwygodniej do cięcia używać specjalnego stojaka, zwanego koziołkiem.
Rodzaje pilarek łańcuchowych do cięcia drewna
Do przecinania długich wałków na wygodne do rąbania kawałki najczęściej używa się pilarki łańcuchowej. Wybór odpowiedniego napędu zależy od ilości drewna oraz miejsca pracy – czy jest to teren przy domu, czy las. Przed rozpoczęciem pracy warto upewnić się, że wszystkie elementy pilarki są dobrze dokręcone, hamulec bezpieczeństwa działa prawidłowo, a łańcuch tnący jest ostry i odpowiednio napięty na prowadnicy. Ogólnie wyróżnia się trzy rodzaje pilarek:
- Pilarka akumulatorowa
Pilarka na baterie o odpowiedniej mocy jest lekka, wydajna i dodatkowo chroni słuch przed hałasem. To świetna alternatywa dla pilarek z silnikiem spalinowym, szczególnie przy cięciu drewna w ogrodzie. Jest też ekologiczna, ponieważ nie wydziela szkodliwych spalin. Akumulatory o dużej pojemności umożliwiają długotrwałą pracę, nawet przy cięciu grubych pni.
- Pilarka spalinowa
Pilarka z silnikiem spalinowym imponuje mocą – zarówno jej silnik, jak i liczba obrotów są wyższe niż w pilarkach elektrycznych. Główną zaletą jest niezależność od dostępu do prądu, co pozwala na pracę w dowolnym miejscu. Minusem jest natomiast wysoki poziom hałasu.
- Pilarka elektryczna
W przeciwieństwie do pozostałych jest prosta w obsłudze – wystarczy podłączyć ją do gniazdka i regularnie uzupełniać olej do smarowania łańcucha. Nie emituje spalin i jest stosunkowo tania w eksploatacji. Jednak w miejscach bez łatwego dostępu do prądu jest mniej praktyczna. Dodatkowo przewód zasilający może stanowić zagrożenie potknięcia się lub przypadkowego przecięcia podczas pracy.
Bezpieczeństwo podczas pracy z pilarką łańcuchową
Obsługa pilarki łańcuchowej wymaga nie tylko sprawnego sprzętu, ale również odpowiedniego ubioru ochronnego.
- Spodnie antyprzecięciowe zabezpieczają nogi przed skaleczeniem łańcuchem, niezależnie od tego, czy używacie pilarki spalinowej czy elektrycznej.
- Buty odporne na przecięcie posiadają specjalną wkładkę chroniącą przed przecięciem, antypoślizgową podeszwę oraz membranę zabezpieczającą przed wilgocią.
Do obowiązkowego wyposażenia należą też rękawice ochronne, a przy pracy pilarką spalinową wskazane jest stosowanie ochronników słuchu. W lesie dodatkowo zaleca się noszenie kasku ochronnego, który chroni przed spadającymi gałęziami. Takie gałęzie mogą niespodziewanie opaść z dużej wysokości – dzieje się tak, ponieważ podczas ścinki drzew łamią się i zahaczają o korony sąsiednich drzew.
Jak prawidłowo ułożyć drewno do sezonowania?
Po pocięciu na krótkie kawałki i rozłupaniu za pomocą siekiery lub młota z klinami, drewno należy odpowiednio ułożyć do sezonowania. Może się wydawać, że „układanie drewna” to prosta sprawa, ale sposób jego składowania ma duże znaczenie. Nikt przecież nie chce zimą palić w kominku zmurszałym lub spleśniałym drewnem, które szkodzi nie tylko urządzeniu, ale także zdrowiu domowników.
Niezależnie od rodzaju i konstrukcji kominka, dobrze wysuszone drewno gwarantuje czyste spalanie oraz przyjemne ciepło. Drewno jest dobrze wysuszone, gdy jego wilgotność spadnie do około 15–18%, co wymaga odpowiedniego czasu sezonowania. Czas ten zależy od gatunku drewna oraz sposobu jego układania. Poprawne ułożenie chroni drewno przed wilgocią z podłoża i zapewnia swobodny przepływ powietrza między kawałkami. Błędem jest zbyt ciasne układanie polan, które ogranicza wentylację, oraz składowanie drewna w pomieszczeniach bez cyrkulacji powietrza.
Nawet jeśli drewno leży w idealnie przewiewnym miejscu, musi sezonować od dwóch do trzech, a nawet czterech lat, zanim będzie gotowe do palenia. Zmniejszenie zawartości wilgoci z około 60% do poniżej 20% wymaga odparowania setek, a nawet tysięcy litrów wody. Mając na uwadze korzyści płynące z własnego kominka, warto uzbroić się w cierpliwość i przygotowywać drewno z wyprzedzeniem, na zapas.