Tanie drewno z lasu? Ten jeden trik u leśniczego może obniżyć cenę nawet o 50%
Chciałbyś kupić drewno opałowe, nie wydając za dużo? Drzewo z lasów kusi niską ceną, ale czy zawsze zapewnia dobrą jakość? Przed zakupem warto poznać kilka istotnych informacji i zagrożeń, które mogą Cię zaskoczyć. Sprawdzimy, jak rozpoznać dobry opał, czego unikać oraz jakie pytania warto zadać leśnikowi, aby Twój wybór był trafny, a zimowe wieczory naprawdę przyjemne.
- Jak kupić opał drzewny bezpośrednio z lasu?
- Proces klasyfikacji i wykorzystania drewna
- Jak ocenić jakość drewna opałowego?
Jak kupić opał drzewny bezpośrednio z lasu?
Kiedy chcemy kupić drewno opałowe w postaci grubizny (S4) lub drobnicy (M2), najrozsądniej jest skontaktować się bezpośrednio z najbliższym leśnictwem. Warto wyjaśnić, że nadleśnictwo to główna jednostka strukturalna Lasów Państwowych, a leśnictwo to jedna z mniejszych jednostek w jego ramach. Leśniczy, który kieruje leśnictwem i jego pracą, dokładnie zna dostępne zasoby drewna oraz planowane prace związane z jego pozyskaniem.
Za drewno gotowe do odbioru, przygotowane przy drodze wywozowej, leśniczy wydaje asygnatę i drukuje paragon o odpowiedniej wartości. Nabyte drewno można odebrać z lasu w ustalonych terminach. Przy wywozie drewna obecny jest leśniczy lub podleśniczy, którzy potwierdzają odbiór na asygnacie.
Dla osób, które mają czas i chcą samodzielnie pracować, leśniczy może wskazać właściwe miejsce do pozyskania drewna na własny koszt. Trzeba jednak podkreślić, że chodzi o uprzątanie terenów po zrębach, trzebieżach lub powierzchniach po użytkach przygodnych z pozostałości po eksploatacji, a nie o ścinanie nowych drzew. Drewno zdobyte w ten sposób jest bardzo tanie, ale jego jakość spełnia obowiązujące normy techniczne.
Proces klasyfikacji i wykorzystania drewna
Po ścięciu drzewa, leśnik klasyfikuje je, zaczynając od sortymentów o najwyższej wartości i jakości, a następnie przechodząc do tych mniej wartościowych. W przypadku dużych, cennych drzew, z jednej sztuki można wyodrębnić fragmenty przeznaczone na okleinę, sklejkę, kantówki, deski, palety czy celulozę.
Każdy sortyment musi spełniać określony zestaw rygorystycznych wymagań technicznych dotyczących wymiarów (długości, średnicy w cieńszym, środkowym i grubszym końcu) oraz dopuszczalnych wad na pniu, takich jak sęki, pęknięcia, przebarwienia, zgnilizna czy krzywizna. Oceniane wady porównuje się z normami dopuszczalnymi dla danego rodzaju drewna.
Z czasem tworzą się coraz mniej wymagające sortymenty, aż do momentu, gdy pozostają jedynie kawałki pnia i gałęzie nieodpowiadające normom drewna użytkowego. Z takich resztek powstaje sortyment S4, czyli opał. Warto wspomnieć, że drewno opałowe także musi spełniać określone wymagania techniczne i nie oznacza jedynie drobnych odpadów — czasem nawet całe grube pnie, które mają wady eliminujące je z cenniejszych zastosowań, trafiają na opał.
Jak ocenić jakość drewna opałowego?
Ocena wad drewna, ich identyfikacja oraz pomiar to umiejętności, które kształtuje się przez wiele lat praktyki. Jedynie leśnik z przynajmniej dwudziestoletnim doświadczeniem jest w stanie fachowo i precyzyjnie ocenić każdy fragment drewna, mimo że młodsze osoby mogą mieć odmienne zdania na ten temat. Niemniej jednak, każdy właściciel kominka może zdobyć podstawową, praktyczną wiedzę, która pomoże w zakupie drewna. Kupując kilka metrów sześciennych w leśnictwie, warto zwrócić uwagę na:
- Wiek drzewostanu
Najlepsze właściwości opałowe ma właściwie sezonowane drewno, a nie sama kora. Normy techniczne dotyczące drewna opałowego określają minimalną górną średnicę na 5 cm, nie ograniczając maksymalnej. Oznacza to, że im grubsze wałki opałowe, tym więcej „drewna w drewnie”.
W leśnictwie określa się klasy wiekowe drzewostanu, gdzie każda klasa obejmuje 20 lat. I klasa to drzewostany do 20 lat, II klasa – 21-40 lat, III klasa – 41-60 lat, IV klasa – 61-80 lat i tak dalej.
Nie wahaj się pytać leśniczego, czy posiada opał zrębowy lub z trzebieży starszych klas wiekowych.
- Miejsce pozyskania drewna
W lasach gospodarczych drewno pozyskuje się z cięć zrębowych, trzebieżowych oraz z późnych czyszczeń. Drzewa nawet z I klasy wieku mogą spełniać wymogi wymiarowe dla opału, lecz ich wartość dla właściciela kominka jest niewielka. Jeśli ktoś chce uniknąć rąbania drobnego drewna, może otrzymać cienkie, bielaste kawałki pokryte korą, które jednak po spaleniu dadzą więcej popiołu niż ciepła.
Jeśli nie ma opału na powierzchniach zrębowych lub po trzebieży w IV klasie wieku, warto zapytać o opał pochodzący z użytków przygodnych – czyli z uprzątania posuszu, złomów i wywrotów na terenach nie objętych planem cięć. Drewno z wywrotów i złomów bywa bardzo dobrej jakości, gdyż uszkodzenia takie jak złamania czy skręcenia dyskwalifikują je jako drewno użytkowe, ale nadają się idealnie na opał.
- Powód sklasyfikowania drewna jako opałowego
Warto zapytać leśniczego, dlaczego dane drewno zakwalifikowano na opał. Drewno opałowe (S4) może mieć różnorodne wady, jak duża krzywizna, przebarwienia, głębokie chodniki owadzie, zwęglenia czy nawet ciała obce (np. metalowe odłamki). Jedynym ograniczeniem jest miękka zgnilizna, która może zajmować do 50% powierzchni czoła wałka.
Idealny stos opału to krzywe, ale grube wałki – w końcu drewno do kominka i tak trzeba drobno porąbać. Chodniki owadzie dotyczą głównie drewna posuszowego, a obecność zwęgleń czy odłamków zdarza się rzadko. Z kolei miękka zgnilizna obniża wartość opału – jej obecność na czołach jest łatwa do zauważenia nawet dla laika.
Nie warto kupować opału z maksymalną zawartością zgnilizny miękkiej, bo to jakby kupować pół metra sześciennego drewna w cenie całego metra.
Podczas odbioru drewna mierzy się zgniliznę na czołach wałków, porównując powierzchnię uszkodzeń do całkowitej powierzchni czoła (licząc ją jak powierzchnię koła). W przypadku zgnilizny rozproszonej, ocena jest szacunkowa.
Podsumowując: opał opałowi nierówny. W leśnictwie produkowanych jest rocznie kilkaset metrów sześciennych opału, więc kupując stos, mamy prawo wybierać jakość.
