Tanie drewno? Ten trik z leśnictwem obniży cenę drewna nawet o połowę!
Czy chcesz nabyć drewno opałowe bez nadmiernych wydatków? Drzewo z lasów przyciąga niską ceną, lecz czy zawsze gwarantuje wysoką jakość? Przed podjęciem decyzji o zakupie, warto zaznajomić się z kilkoma ważnymi informacjami i pułapkami, które mogą Cię zaskoczyć. Przyjrzymy się, jak zidentyfikować wartościowy opał, czego należy unikać oraz jakie pytania warto zadać leśniczemu, by Twój wybór był właściwy, a zimowe wieczory rzeczywiście przytulne.
- Jak kupić drewno opałowe z leśnictwa?
- Proces selekcji i klasyfikacji drewna
- Jak ocenić jakość drewna opałowego?
Jak kupić drewno opałowe z leśnictwa?
Gdy planujemy nabycie opału drzewnego w formie grubizny (S4) lub drobnicy (M2), najlepiej skontaktować się bezpośrednio z najbliższym leśnictwem. Warto doprecyzować, że nadleśnictwo to główna jednostka organizacyjna Lasów Państwowych, a leśnictwo to jedna z mniejszych jednostek działających w jego ramach. Leśniczy, zarządzający leśnictwem i jego działalnością, dokładnie zna dostępne drewno oraz planowane pozyskanie.
Za drewno gotowe do zabrania, przygotowane przy drodze wywozowej, leśniczy wystawia asygnatę i drukuje paragon na odpowiednią kwotę. Zakupione drewno można odebrać z lasu w określonych terminach. Podczas wywozu drewna obecny jest leśniczy lub podleśniczy, którzy potwierdzają odbiór na asygnacie.
Dla osób, które dysponują czasem i chcą samodzielnie pracować, leśniczy może wskazać odpowiednie miejsce do pozyskania drewna na własny koszt. Należy jednak zaznaczyć, że chodzi tu o uprzątanie terenów zrębowych, trzebieżowych lub powierzchni po użytkach przygodnych z pozostałości po eksploatacji, a nie o ścinanie nowych drzew. Drewno uzyskane w ten sposób jest bardzo tanie, ale jego jakość spełnia obowiązujące normy techniczne.
Proces selekcji i klasyfikacji drewna
Po wycince drzewa, leśnik dokonuje jego klasyfikacji, zaczynając od sortymentów o najwyższej wartości i jakości, a potem przechodząc do tych mniej wartościowych. W przypadku dużych, cennych drzew, z jednej sztuki można wydzielić fragmenty przeznaczone na okleinę, sklejkę, kantówki, deski, palety czy celulozę.
Każdy sortyment musi spełniać zbiór surowych wymagań technicznych dotyczących wymiarów (długości, średnicy w cieńszym, środkowym i grubszym końcu) oraz dopuszczalnych wad na pniu, takich jak sęki, pęknięcia, przebarwienia, zgnilizna czy krzywizna. Oceniane wady porównuje się z normami dopuszczalnymi dla danego typu drewna.
Z biegiem czasu powstają coraz mniej wymagające sortymenty, aż do momentu, gdy pozostają jedynie kawałki pnia i gałęzi niespełniające norm drewna użytkowego. Z takich resztek tworzy się sortyment S4, czyli opał. Warto zaznaczyć, że drewno opałowe również musi spełniać określone wymagania techniczne i nie musi oznaczać drobnych odpadów — czasem nawet całe grube pnie, które mają wady dyskwalifikujące je z cenniejszych zastosowań, trafiają na opał.
Jak ocenić jakość drewna opałowego?
Ocenianie usterek drewna, ich rozpoznawanie oraz mierzenie to zdolności, które rozwija się przez wiele lat doświadczeń. Tylko leśniczy z przynajmniej dwudziestoletnim stażem jest w stanie kompetentnie i dokładnie ocenić każdy kawałek drewna, mimo że młodsi mogą mieć na ten temat inne opinie. Niemniej jednak, każdy posiadacz kominka może zdobyć podstawową, praktyczną wiedzę, która pomoże przy zakupie drewna. Kupując kilka metrów sześciennych w leśnictwie, warto zwrócić uwagę na:
- Wiek drzewostanu
Najlepsze właściwości opałowe ma właściwie sezonowane drewno, a nie sama kora. Normy techniczne dotyczące drewna opałowego określają minimalną górną średnicę na 5 cm, nie ograniczając maksymalnej. Oznacza to, że im grubsze wałki opałowe, tym więcej „drewna w drewnie”.
W leśnictwie określa się klasy wiekowe drzewostanu, gdzie każda klasa ma rozpiętość 20 lat. I klasa obejmuje drzewostany do 20 lat, II klasę – 21-40 lat, III klasę – 41-60 lat, IV klasę – 61-80 lat i tak dalej.
Nie wahaj się pytać leśniczego, czy posiada opał zrębowy lub z trzebieży starszych klas wiekowych.
- Miejsce pozyskania drewna
W lasach gospodarczych drewno pozyskuje się z cięć zrębowych, trzebieżowych oraz z późnych czyszczeń. Drzewa nawet z I klasy wieku mogą spełniać wymogi wymiarowe dla opału, lecz ich wartość dla posiadacza kominka jest niewielka. Jeśli ktoś chce uniknąć rąbania drobnego drewna, może otrzymać cienkie, bielaste kawałki pokryte korą, które jednak po spaleniu dadzą więcej popiołu niż ciepła.
Jeśli nie ma opału na powierzchniach zrębowych lub po trzebieży w IV klasie wieku, warto zapytać o opał pochodzący z użytków przygodnych – czyli z uprzątania posuszu, złomów i wywrotów na terenach nie objętych planem cięć. Drewno z wywrotów i złomów bywa bardzo dobrej jakości, gdyż uszkodzenia takie jak złamania czy skręcenia dyskwalifikują je jako drewno użytkowe, ale nadają się idealnie na opał.
- Powód sklasyfikowania drewna jako opałowego
Warto zapytać leśniczego, dlaczego dane drewno zakwalifikowano na opał. Drewno opałowe (S4) może mieć różnorodne wady, jak duża krzywizna, przebarwienia, głębokie chodniki owadzie, zwęglenia czy nawet ciała obce (np. metalowe odłamki). Jedynym ograniczeniem jest miękka zgnilizna, która może zajmować do 50% powierzchni czoła wałka.
Idealny stos opału to krzywe, ale grube wałki – w końcu drewno do kominka i tak trzeba drobno porąbać. Chodniki owadzie dotyczą głównie drewna posuszowego, a obecność zwęgleń czy odłamków zdarza się rzadko. Z kolei miękka zgnilizna obniża wartość opału – jej obecność na czołach jest łatwa do zauważenia nawet dla laika.
Nie warto kupować opału z maksymalną zawartością zgnilizny miękkiej, bo to jakby kupować pół metra sześciennego drewna w cenie całego metra.
Podczas odbioru drewna mierzy się zgniliznę na czołach wałków, porównując powierzchnię uszkodzeń do całkowitej powierzchni czoła (licząc ją jak powierzchnię koła). W przypadku zgnilizny rozproszonej, ocena jest szacunkowa.
Podsumowując: opał opałowi nierówny. W leśnictwie produkowanych jest rocznie kilkaset metrów sześciennych opału, więc kupując stos, mamy prawo wybierać jakość.
