W ten sposób możesz kupić drewno nawet o połowę taniej. Ale są haczyki
Chcesz kupić drewno opałowe bez przepłacania? Drewno z leśnictwa kusi niską ceną, ale czy zawsze oznacza dobrą jakość? Zanim zdecydujesz się na zakup, warto poznać kilka istotnych faktów i pułapek, które mogą Cię spotkać. Sprawdzimy, jak rozpoznać wartościowy opał, czego unikać i jakie pytania zadać leśniczemu, by Twój wybór był trafiony, a zimowe wieczory naprawdę ciepłe.
- Gdzie i jak kupić drewno opałowe z leśnictwa?
- Jak leśniczy sortuje i ocenia drewno opałowe?
- Co warto wiedzieć przed zakupem drewna opałowego?
Gdzie i jak kupić drewno opałowe z leśnictwa?
Jeśli interesuje nas zakup drewna opałowego w postaci grubizny (S4) lub drobnicy (M2), najlepiej zwrócić się bezpośrednio do najbliższego leśnictwa. Dla jasności warto wyjaśnić, że nadleśnictwo to podstawowa jednostka organizacyjna Lasów Państwowych, a leśnictwo jest jedną z mniejszych jednostek, działających w ramach nadleśnictwa. Za zarządzanie powierzchnią leśnictwa oraz całą jego działalność odpowiada leśniczy, który zna dokładnie dostępne drewno i planowane pozyskanie.
Za drewno gotowe do odbioru, przygotowane na drogę wywozową, leśniczy wydaje asygnatę oraz drukuje paragon na odpowiadającą kwotę. Zakupione drewno można odebrać z lasu w wyznaczonych terminach. Przy wywozie drewna obecny jest leśniczy lub podleśniczy, którzy potwierdzają odbiór na asygnacie.
Dla osób dysponujących czasem i chętnych do samodzielnej pracy, leśniczy może wskazać odpowiednią powierzchnię do pozyskania drewna na własny koszt. Należy jednak podkreślić, że chodzi tu o uprzątnięcie terenów zrębowych, trzebieżowych lub powierzchni po użytkach przygodnych z resztek pozostałych po eksploatacji, a nie o ścinkę nowych drzew. Drewno pozyskane w ten sposób jest bardzo tanie, lecz jego jakość odpowiada obowiązującym normom technicznym.
Jak leśniczy sortuje i ocenia drewno opałowe?
Po ścięciu drzewa, leśniczy dokonuje jego selekcji, zaczynając od sortymentów o najwyższej wartości i jakości, a następnie przechodząc do tych mniej cennych. W przypadku grubych, wartościowych drzew, z jednej sztuki można wydzielić części przeznaczone na okleinę, sklejkę, kantówki, deski, palety czy celulozę.
Każdy sortyment musi spełniać zestaw rygorystycznych wymagań technicznych dotyczących wymiarów (długości, średnicy w cieńszym, środkowym i grubszym końcu) oraz dopuszczalnych wad na pniu, takich jak sęki, pęknięcia, przebarwienia, zgnilizna czy krzywizna. Oceniane wady porównuje się z normami dopuszczalnymi dla danego rodzaju drewna.
Z czasem powstają coraz mniej wymagające sortymenty, aż do momentu, gdy pozostają jedynie fragmenty pnia i gałęzi niespełniające norm drewna użytkowego. Z takich pozostałości powstaje sortyment S4, czyli opał. Warto podkreślić, że drewno opałowe także musi spełniać określone wymogi techniczne i nie musi oznaczać drobnych odpadów — czasem nawet całe grube pnie, które mają wady dyskwalifikujące je z cenniejszych zastosowań, trafiają na opał.
Co warto wiedzieć przed zakupem drewna opałowego?
Ocenianie wad drewna, ich identyfikacja i pomiar to umiejętności wymagające wieloletniego doświadczenia. Dopiero leśniczy z minimum dwudziestoletnim stażem potrafi sprawnie i prawidłowo ocenić każdą sztukę drewna, choć młodsi mogą mieć na ten temat inne zdanie. Jednak każdy właściciel kominka może zdobyć podstawową, praktyczną wiedzę, która ułatwi zakup drewna. Kupując kilka metrów sześciennych w leśnictwie, warto zwrócić uwagę na:
- Wiek drzewostanu
Najlepszą wartość opałową ma odpowiednio sezonowane drewno, a nie sama kora. Normy techniczne dla drewna opałowego określają minimalną górną średnicę na 5 cm, nie limitując maksymalnej. To oznacza, że im grubsze wałki opałowe, tym więcej „drewna w drewnie”.
W leśnictwie wyróżnia się klasy wiekowe drzewostanu, z rozpiętością każdej klasy wynoszącą 20 lat. I klasa obejmuje drzewostany do 20 lat, II klasę – 21-40 lat, III klasę – 41-60 lat, IV klasę – 61-80 lat i tak dalej.
Nie wahaj się zapytać leśniczego, czy posiada opał zrębowy lub z trzebieży starszych klas wiekowych.
- Miejsce pozyskania drewna
W lasach gospodarczych drewno pozyskuje się z cięć zrębowych, trzebieżowych oraz z późnych czyszczeń. Drzewa nawet z I klasy wieku mogą spełniać wymogi wymiarowe dla opału, jednak ich wartość dla właściciela kominka jest niewielka. Jeśli ktoś chce uniknąć rąbania drobnego drewna, może otrzymać cienkie, bielaste kawałki pokryte korą, które jednak po spaleniu dadzą więcej popiołu niż ciepła.
Jeśli nie ma opału na powierzchniach zrębowych lub po trzebieży w IV klasie wieku, warto zapytać o opał pochodzący z użytków przygodnych – czyli z uprzątania posuszu, złomów i wywrotów na terenach nie objętych planem cięć. Drewno z wywrotów i złomów bywa bardzo dobrej jakości, gdyż uszkodzenia takie jak złamania czy skręcenia dyskwalifikują je jako drewno użytkowe, ale nadają się idealnie na opał.
- Powód sklasyfikowania drewna jako opałowego
Warto zapytać leśniczego, dlaczego dane drewno zakwalifikowano na opał. Drewno opałowe (S4) może mieć różnorodne wady, jak duża krzywizna, przebarwienia, głębokie chodniki owadzie, zwęglenia czy nawet ciała obce (np. metalowe odłamki). Jedynym ograniczeniem jest miękka zgnilizna, która może zajmować do 50% powierzchni czoła wałka.
Idealny stos opału to krzywe, ale grube wałki – w końcu drewno do kominka i tak trzeba drobno porąbać. Chodniki owadzie dotyczą głównie drewna posuszowego, a obecność zwęgleń czy odłamków zdarza się rzadko. Z kolei miękka zgnilizna obniża wartość opału – jej obecność na czołach jest łatwa do zauważenia nawet dla laika.
Nie warto kupować opału z maksymalną zawartością zgnilizny miękkiej, bo to jakby kupować pół metra sześciennego drewna w cenie całego metra.
Podczas odbioru drewna mierzy się zgniliznę na czołach wałków, porównując powierzchnię uszkodzeń do całkowitej powierzchni czoła (licząc ją jak powierzchnię koła). W przypadku zgnilizny rozproszonej, ocena jest szacunkowa.
Podsumowując: opał opałowi nierówny. W leśnictwie produkowanych jest rocznie kilkaset metrów sześciennych opału, więc kupując stos, mamy prawo wybierać jakość.
