Ile gazu potrzeba na jedną tonę węgla do ogrzania domu? Proporcje są porażające

Węgiel i gaz to zupełnie inne paliwa, ale oba wciąż są popularnym źródłem ciepła w polskich domach. Mało kto jednak zdaje sobie sprawę, ile gazu potrzeba, aby wytworzyć tyle samo energii, co przy spaleniu jednej tony węgla. Różnice w zużyciu są ogromne i dla wielu właścicieli domów mogą być sporym zaskoczeniem. Sprawdź, co bardziej się opłaca — węgiel czy gaz — i ile naprawdę kosztuje ogrzanie domu każdym z tych surowców.
Z tego artykułu dowiesz się:
Jakie są różnice w wartości opałowej węgla oraz gazu?
Węgiel i gaz to dwa zupełnie inne surowce, które są wykorzystywane w tym samym celu – by dostarczać nam ciepła. Jeszcze niedawno Polacy masowo odchodzili od palenia węglem i decydowali się na instalację kotłów gazowych. Dzisiaj wiemy, że błękitne paliwo będzie stanowiło jedynie rozwiązanie tymczasowe, ponieważ wszystkie kraje członkowskie UE dążą do pozyskiwania energii z zielonych źródeł. Ogrzewanie domu węglem i gazem wciąż jest dość popularną praktyką, która pozostanie z nami jeszcze przez kilka lat. Czy wiesz, jaka jest wartość opałowa wspomnianych surowców? Ich przybliżona kaloryczność przedstawia się następująco:
- 1 kg węgla kamiennego: ok. 24–29 MJ,
- 1 kg ekogroszku: ok. 25–28 MJ,
- 1 kg węgla brunatnego: ok. 14 MJ,
- 1 m3 gazu ziemnego (wysokometanowego): ok. 34–39 MJ (średnio 36 MJ),
- 1 kg gazu płynnego LPG: ok. 45–46 MJ.
Wartość opałowa określa ilość ciepła, jaką otrzymuje się przy spalaniu całkowitym i zupełnym jednostki ilości paliwa. Na podstawie tego wskaźnika możemy ustalić, ile surowca potrzeba do ogrzania naszego domu. Należy pamiętać o tym, że zaprezentowane wartości nie zawsze będą identyczne. Przykładowo, wartość opałowa węgla kamiennego jest uzależniona od jego jakości – na rynku znajdziemy zarówno towar o wartości opałowej 17 MJ/kg, jak i droższe paliwo, którego kaloryczność przekracza 29 MJ/kg.
Warto też wspomnieć, że różne piece i kotły mają różną sprawność, przez co "ilość ciepła" które dostarczają jest inna. Na przykład kotły gazowe mają sprawność nawet powyżej 95%, a piece na węgiel w okolicach 85%.
Ile gazu potrzeba, aby uzyskać tyle samo ciepła, co przy tonie węgla?
Nie da się jednoznacznie wskazać, ile gazu potrzeba, aby uzyskać dokładnie tyle samo ciepła, co przy jednej tonie węgla. Posługując się przybliżoną wartością opałową, możemy jednak dokonać orientacyjnych, ale znacznie bardziej precyzyjnych obliczeń. Załóżmy, że średnia wartość opałowa węgla kamiennego wynosi 26 MJ/kg, ekogroszku 27 MJ/kg, a węgla brunatnego 14 MJ/kg. Z kolei gaz ziemny dostarcza średnio 36 MJ/m³, a LPG – 46 MJ/kg. W takim przypadku, aby uzyskać równoważną ilość energii cieplnej, potrzeba:
- Węgiel kamienny: 1000 kg × 26 MJ = 26 000 MJ → ok. 722 m3 gazu ziemnego lub ok. 565 kg LPG,
- Ekogroszek: 1000 kg × 27 MJ = 27 000 MJ → ok. 750 m3 gazu ziemnego lub ok. 587 kg LPG,
- Węgiel brunatny: 1000 kg × 14 MJ = 14 000 MJ → ok. 389 m3 gazu ziemnego lub ok. 304 kg LPG.
Na podstawie powyższych obliczeń można łatwiej ocenić, ile gazu będziemy potrzebować, aby wytworzyć taką samą ilość ciepła, jak przy spalaniu jednej tony węgla. Choć wartości mogą się różnić w zależności od jakości paliwa czy sprawności urządzenia grzewczego, te szacunki pozwalają na bardziej świadome porównanie kosztów eksploatacji.
Jeżeli jest to możliwe, właściciele domów lub mieszkań częściej decydują się na ogrzewanie pomieszczeń przy pomocy urządzeń na gaz ziemny. Można wykorzystywać go także do zasilania ogrzewaczy wody. Dzięki czystemu spalaniu utrzymanie ciepła w budynku jest stosunkowo łatwe. Tam, gdzie nie sięga sieć gazowa, mieszkańcy mają do wyboru tylko ogrzewanie przy pomocy alternatywnego źródła ciepła, jakim może być gaz płynny.
Paliwo stałe | Wartość opałowa (MJ/kg) | Energia z 1 tony (MJ) | Gaz ziemny potrzebna ilość (m³) | Koszt gazu ziemnego (2,00 zł/m³) | LPG potrzebna ilość (kg) | Koszt LPG (4,50 zł/kg) |
---|---|---|---|---|---|---|
Węgiel kamienny | 26 | 26 000 | 722 | 1 444 zł | 565 | 2 542,50 zł |
Ekogroszek | 27 | 27 000 | 750 | 1 500 zł | 587 | 2 641,50 zł |
Węgiel brunatny | 14 | 14 000 | 389 | 778 zł | 304 | 1 368,00 zł |

Co jest bardziej opłacalne – ogrzewanie domu węglem czy gazem?
Jaki surowiec jest dziś najbardziej opłacalny, jeżeli weźmiemy pod uwagę jego przeciętną cenę oraz wartość opałową? Sprawdźmy, ile w przybliżeniu trzeba zapłacić za różne rodzaje węgla oraz gazu:
- Średnia cena węgla kamiennego: 1300 zł/t,
- Średnia cena ekogroszku: 1600 zł/t,
- Średnia cena gazu ziemnego: 4,50 zł/m3,
- Średnia cena gazu płynnego LPG: 3,10 zł/l.
Posiadacz pieca na węgiel kamienny zapłaci około 1300 zł, aby wyprodukować 26 GJ energii cieplnej (tyle ciepła dostarcza tona węgla o wartości opałowej 26 MJ/kg). W przypadku ekogroszku, którego kaloryczność wynosi ok. 27 MJ/kg, koszt uzyskania tej samej ilości energii wyniesie około 1541 zł.
Gaz ziemny o wartości opałowej 36 MJ/m³ wymaga spalenia około 722 m³, aby dostarczyć 26 GJ energii. Przy cenie 4,50 zł/m³, koszt ogrzewania wynosi około 3249 zł. Natomiast LPG o wartości opałowej 26 MJ/l wymaga około 1000 litrów, co przy cenie 3,10 zł/l daje koszt na poziomie 3100 zł.
Biorąc pod uwagę wyłącznie aspekt finansowy, można stwierdzić, że ogrzewanie węglem kamiennym i ekogroszkiem jest obecnie najtańsze. Różnice cenowe względem gazu są wyraźne – zarówno gaz ziemny, jak i LPG wiążą się z ponad dwukrotnie wyższymi kosztami ogrzewania. Z drugiej strony należy pamiętać, że paliwa stałe są bardziej uciążliwe w użytkowaniu i mniej ekologiczne. W dodatku ich przyszłość stoi pod znakiem zapytania. Zarówno kotły na węgiel, jak i gazowe są stopniowo eliminowane z rynku. W tym artykule przeczytasz więcej na temat planowanej likwidacji kotłów gazowych.