To rozwiązanie solarne bije konkurencję o 30% sprawności. Sprzedawcy o tym nie mówią

Opublikowano: 11.08.2025Autor: Stanisław KozłowskiDrukujUdostępnij

W ramach odchodzenia od energii z paliw kopalnych, systemy solarne zyskują coraz większą popularność. Zarówno kolektory płaskie, jak i zbudowane z próżniowych rur, wykorzystują słońce do wytwarzania energii cieplnej. Różnią się od siebie znacznie pod względem optycznym i technicznym, ale zasada ich działania jest jednakowa. Który z nich jest bardziej odpowiedni dla Twojego dachu?

1. Kolektory płaskie – jak są zbudowane i jak działają?
2. Właściwości kolektora płaskiego
3. Kolektor rurowy – wydajniejszy, ale droższy
4. Właściwości kolektora próżniowego
5. Kolektor próżniowy, czy płaski?

Kolektory płaskie – jak są zbudowane i jak działają?

Kolektor płaski składa się z absorbera i umieszczonych pod nim w płaskiej, izolowanej obudowie rur z czynnikiem grzewczym. Dwa przyłącza do rur zapewniają dopływ i odprowadzenie płynu grzewczego. Kolektory płaskie różnią się od rurowych nie tylko optycznie, ale przede wszystkim sposobem izolacji: zamiast wysoce skutecznej pod tym względem próżni, stosowane są materiały izolacyjne odporne na wysoką temperaturę, jak wełna mineralna i szkło piankowe.

Kolektory płaskie nadają się idealnie do podgrzewania wody użytkowej. Cieszą się szczególną popularnością wśród właścicieli basenów. Kolektory płaskie mogą być montowane na dachu również jako wsparcie systemów grzewczych, zapewniając zarówno podgrzewanie wody użytkowej, jak i domu. Forma tego kolektora uniemożliwia, z przyczyn technicznych, zastosowanie próżni i z tego względu wykazuje on większe straty ciepła niż rurowy.

Właściwości kolektora płaskiego

• stopień sprawności od 60 do 80%,
• izolowana obudowa zwykle z metalu albo tworzywa sztucznego,
• płaska forma,
• szklana osłona,
• zapotrzebowanie na miejsce: ok. 1,5 m² kolektora na osobę w przypadku tylko c.w.u.,
• zapotrzebowanie na miejsce w przypadku c.w.u. oraz wspomagania ogrzewania: ok. 1 m² kolektora na 10 m² ogrzewanej powierzchni domu.

Do zalet kolektora płaskiego można zaliczyć:

• stosunkowo niska cena zakupu,
• idealny do przygotowywania ciepłej wody użytkowej,
• łatwy montaż na dachu,
• mocny i trwały przez długi okres,
• łatwy do czyszczenia.

Wadami kolektora płaskiego są:

• potrzebują więcej powierzchni na dachu dla tej samej mocy co rurowe,
• przy awarii konieczna zwykle wymiana całego urządzenia,
• znaczne straty ciepła.

Kolektor rurowy – wydajniejszy, ale droższy

Zasadniczo wszystkie urządzenia solarne działają podobnie. Kolektory rurowe różnią się jednak od kolektorów płaskich pod pewnymi względami: w ich wypadku absorber znajduje się w rurach szklanych o podwójnych ścianach, z których zostało wypompowane powietrze. Próżnia poprawia izolację termiczną i zapobiega utracie ciepła przez czynnik grzewczy. Działa niczym termos i dzięki tej konstrukcji kolektor rurowy osiąga lepszą wydajność w miesiącach o mniejszym promieniowaniu słonecznym. Sprawność kolektora rurowego może być o 20 do 30% wyższa niż kolektora płaskiego.

Kolektory próżniowe osiągają wyższe temperatury niż płaskie, przez co lepiej nadają się do wspomagania systemu grzewczego. Temperatura absorbera może osiągnąć 120 °C, podczas gdy szklana obudowa pozostaje chłodna. System solarny z kolektorami rurowymi w pełni wykorzystuje swoje możliwości zwłaszcza jesienią i wiosną.

Rurowy kolektor próżniowy jest droższy od płaskiego. Przy letnich temperaturach może wystąpić problem z przegrzewaniem. Zimą warstwa śniegu lub szronu topi się na rurach wolniej niż na powierzchni płaskiej, przez co zaczynają one generować ciepło nieco później niż płaskie, co jednak rekompensuje wyższa sprawność ogólna.

Właściwości kolektora próżniowego

• wysoka sprawność do 90%,
• zasada działania termosu,
• niskie straty ciepła dzięki izolacji próżniowej,
• mała zapotrzebowanie na miejsce do montażu,
• zapotrzebowanie na miejsce: ok. 1,0 m² kolektora na osobę w przypadku tylko c.w.u.,
• zapotrzebowanie na miejsce w przypadku c.w.u. oraz wspomagania ogrzewania: ok. 0,8 m² kolektora na 10 m² ogrzewanej powierzchni domu.

Do zalet rurowego kolektora próżniowego należą:

• możliwość zastosowania do podgrzewania wody oraz wspomagania ogzrewania domu,
• poszczególne rury dają się szybko wymieniać,
• optymalne ustawienie poprzez elastyczny montaż,
• zajmuje mało miejsca,
• wysoka wydajność przy niskich temperaturach powietrza,
• działa nawet w przypadku awarii niektórych rur.

Podstawową wadą kolektorów próżniowych jest ich stosunkowo wysoka cena.

Kolektor próżniowy, czy płaski?

Solarne urządzenia grzewcze są dzisiaj bardzo popularne ze względu na rosnącą świadomość zagrożeń naturalnego środowiska. Każdy, kto chce skorzystać z odnawialnego źródła energii słonecznej, musi wybierać między kolektorami płaskimi i rurowymi. Oba typy mają swoje zalety i na indywidualny wybór może wpłynąć na przykład aktualna zdolność finansowa właściciela domu albo dostępność miejsca do montażu.