To drewno wygląda świetnie, ale grzeje fatalnie. Sprawdź, zanim wpakujesz się w straty!

Opublikowano: 15.06.2025Autor: Stanisław KozłowskiDrukujUdostępnij

Nie każde drewno nadaje się do palenia w kominku – choć może wyglądać idealnie, jego wartość opałowa bywa dramatycznie niska. Efekt? Więcej dymu niż ciepła, sadza w kominie i wyższe rachunki za opał. Sprawdź, które gatunki drewna grzeją nawet o 30% słabiej i dlaczego ich używanie to nie tylko strata pieniędzy, ale i realne zagrożenie dla pieca oraz zdrowia. Wybierz mądrze, zanim wrzucisz kolejne polano do ognia.

1. Wilgotne drewno – dym, zapach i straty ciepła
2. Dlaczego suche drewno jest lepsze – i bezpieczniejsze
3. Wilgotność drewna a jego wartość opałowa
4. Jak mierzyć wartość opałową drewna i co z niej wynika?
5. Sosna a inne gatunki – porównanie efektywności spalania

Wilgotne drewno – dym, zapach i straty ciepła

Jeśli nad domem unoszą się ciemne chmury dymu, a w powietrzu czuć nieprzyjemną woń – to znak, że drewno opałowe nie zostało odpowiednio wysuszone. Zawartość wody w drewnie znacząco wpływa na jego właściwości grzewcze. Aby zrozumieć ten proces, warto przyjrzeć się, jak przebiega spalanie drewna w kominku lub piecu.

Drewno to w dużej mierze celuloza, której struktura włóknista składa się głównie z węgla, wodoru, tlenu i niewielkich ilości azotu. Pod wpływem wysokiej temperatury uwalniają się gazy, które spalając się, oddają energię cieplną. Nadmiar wilgoci w drewnie hamuje ten proces – energia zamiast ogrzewać dom, jest wykorzystywana na odparowanie wody. Im więcej wilgoci, tym niższa temperatura spalania, a część substancji zawartych w gazach nie ulega zapłonowi i trafia bezpośrednio do komina.

Dlaczego suche drewno jest lepsze – i bezpieczniejsze

Podczas spalania mokrego drewna duża ilość ciepła ulatuje w postaci pary wodnej. Świeże drewno emituje też znacznie więcej zanieczyszczeń niż dobrze wysuszone polana. To szkodliwe nie tylko dla środowiska, ale również dla urządzeń grzewczych – osadza się sadza, zanieczyszczając komin i piec, co zwiększa ryzyko awarii. Badania pokazują, że wraz ze wzrostem wilgotności rośnie emisja zanieczyszczeń – nie stopniowo, ale wykładniczo. Ciemny dym i charakterystyczny zapach to wyraźne sygnały, że drewno jest zbyt świeże. W zamkniętych przestrzeniach może to być niebezpieczne dla zdrowia domowników.

Optymalne drewno do palenia powinno mieć maksymalnie 15% wilgotności – daje wtedy najwięcej ciepła i nie zanieczyszcza powietrza. Wilgotność poniżej 11% jest rzadko spotykana, ponieważ drewno naturalnie chłonie wilgoć z otoczenia. Wartości w zakresie 16–20% są również akceptowalne. Jeśli jednak wilgotność przekracza 21–24%, drewno należy dosuszyć przed sezonem grzewczym. Powyżej 25% palenie jest nieefektywne i grozi mandatem do 500 zł, a nawet grzywną sięgającą 5000 zł.

Wilgotność drewna a jego wartość opałowa

Świeżo ścięte drewno opałowe może zawierać nawet do 70% wilgoci, co oznacza, że w jego masie dominuje woda. Wilgotność ta zależy od wielu czynników – rodzaju drzewa, warunków siedliskowych oraz pory roku i dnia, które wpływają na intensywność procesów biologicznych, takich jak pobieranie wody czy rozwój liści.

Po ścięciu drewno zaczyna tracić wilgoć, a tempo tego procesu uzależnione jest od warunków przechowywania. Wyróżniamy drewno mokre – z wilgotnością powyżej 30% – oraz drewno powietrznosuche, które po kilku miesiącach składowania na świeżym powietrzu osiąga wilgotność na poziomie 13–20%. Jeszcze niższe wartości można uzyskać w suszarniach lub ogrzewanych pomieszczeniach.

Jak mierzyć wartość opałową drewna i co z niej wynika?

Wartość opałowa drewna określa ilość energii cieplnej, jaką uzyskujemy z jego spalenia. Może być wyrażana w różnych jednostkach: kcal/kg, kWh/kg, kWh/mp czy kJ/kg. Znając wartość opałową drewna całkowicie suchego, można oszacować, ile ciepła dostarczy przy różnym poziomie wilgotności. Poniżej znajduje się tabela prezentująca wartości opałowe popularnych gatunków drewna dla wilgotności 15% oraz 0%.

Sosna a inne gatunki – porównanie efektywności spalania

Najpowszechniejszym gatunkiem drewna opałowego w Polsce jest sosna pospolita, dlatego warto wiedzieć, jak wypada ona na tle innych rodzajów pod względem efektywności grzewczej. Poniższa tabela pokazuje, ile kilogramów lub metrów sześciennych innych gatunków drewna trzeba spalić, aby uzyskać tyle samo energii co z jednego kilograma lub metra sześciennego sosny.

Jak widać, aby uzyskać tyle samo ciepła, co z 10 m³ sosny, trzeba spalić aż 14 m³ topoli albo tylko ok. 8 m³ drewna liściastego, takiego jak buk, brzoza czy jesion.