Są połowe tańsze niż klasyczna fotowoltaika i nie wymagają podpisywania umów. Czy te panele wrócą do łask?

Fotowoltaika zdominowała rynek zielonej energii w Polsce – panele słoneczne są stałym elementem krajobrazu, symbolem ekologicznego życia i sposobem, by obniżyć rachunki za prąd. Kilka lat temu podobną popularnością cieszyły się panele słoneczne grzejące wodę użytkową. Czy wciąż warto w nie inwestować, czy może słusznie zostały wyparte przez nowocześniejsze rozwiązania? A może istnieją jeszcze dotacje na panele solarne?
Z tego artykułu dowiesz się:
Solary do grzania wody i fotowoltaika – czym się różnią?
Podstawową i najważniejszą różnicą między instalacją fotowoltaiczną a kolektorami solarnymi do wody jest sposób wykorzystania energii słonecznej. Energia elektryczna uzyskana z fotowoltaiki może zostać przeznaczone na różne cele, w tym również na ogrzewanie wody. Kolektory słoneczne służą tylko do ogrzewania wody użytkowej.
Fotowoltaika działa na zasadzie przekształcania promieni słonecznych w energię elektryczną. Wytworzony w taki sposób prąd można wykorzystać do zasilania urządzeń w domu. Natomiast panele solarne przetwarzają energię słoneczną na ciepło, które za pomocą specjalnego roztworu glikolu propylenowego przekazywane jest do podgrzewacza wody użytkowej w budynku. Roztwór glikolu, nazywany również medium roboczym, nieustannie krąży w systemie rur i po oddaniu ciepła wraca do kolektora przy panelach solarnych, gdzie znów akumuluje energię cieplną i cały proces się powtarza.
Jak wybrać kolektory solarne? Podpowiadamy tutaj.

Fotowoltaika czy kolektory solarne – co bardziej się opłaca?
Elastyczność
Fotowoltaika wygrywa z solarami do wody użytkowej pod względem elastyczności. Dzięki niej można produkować energię na własne potrzeby, magazynować ją lub sprzedawać nadwyżki. Panele solarne służą jedynie do ogrzewania wody użytkowej.
Wydajność i ograniczenia
Kolektory solarne nie pracują prawidłowo, gdy temperatura na zewnątrz spada poniżej 0°C. Największą wydajność osiągają w gorące dni, ale zbyt wysoka temperatura może prowadzić do ich przegrzania i zagotowania medium roboczego, czyli glikolu. W sezonie jesienno-zimowym ich efektywność znacznie spada. Natomiast fotowoltaika działa równie wydajnie w bezchmurne dni latem, jak i podczas mrozu.
Koszt początkowy
Koszty związane z zakupem i instalacją kolektorów solarnych do grzania wody mogą być aż o połowę mniejsze od wydatków na przydomową instalacją fotowoltaiczną.
Serwis i konserwacja
System paneli solarnym do ogrzewania wody użytkowej składa się z wielu elementów, które nie tylko wymagają dodatkowego zasilania energią elektryczną, ale również częstej konserwacji i serwisu. Instalacja fotowoltaiczna zazwyczaj składa się z dwóch elementów, które charakteryzują się bezawaryjnością i w znacznej części przypadków nie generują dodatkowych kosztów.
Umowy, dokumenty i papierkowa robota
By korzystać z solarów do grzania wody nie potrzeba umów z zakładem energetycznym ani skomplikowanego systemu rozliczeń – jak np. w przypadku fotowoltaiki z net-billingiem.

Czy solary wciąż mają sens?
Panele solarne grzejące wodne wciąż mogą być opłacalnym wyborem. Wszystko zależy od potrzeb domowników, budżetu i specyfiki domu – nie każdy szuka kompleksowego systemu produkującego energię elektryczną.
Kolektory solarne są optymalnym wyborem wszędzie tam, gdzie zapotrzebowanie na ciepłą wodę użytkową stanowi priorytet. Mogą to być pensjonaty, domki letniskowe czy obiekty sezonowe, których użytkowanie zazwyczaj zbiega się z sezonem letnim, czyli czasem największej wydajności solarów. Panele solarne w domach jednorodzinnych, gdzie latem zużywa się sporo wody do kąpieli i mycia naczyń, mogą pokryć nawet 100% zapotrzebowania na wodę użytkową w słoneczne dni.
Ciekawym trendem zdobywającym popularność jest także łączenie obu tych technologii. Można dołożyć kolektory do fotowoltaiki, by odciążyć system w sezonie letnim.

Dotacje na kolektory słoneczne w 2025 roku
- Program Czyste Powietrze
Kolektory słoneczne są elementem, który może zostać dofinansowany w ramach zakupu i montażu nowego źródła ciepła. Należy pamiętać jednak, że nie ma możliwości, by solary zostały dofinansowane samodzielnie, bez modernizacji instalacji c.o. i/lub c.w.u. Wysokość przyznawanej dotacji zależy od dochodów i dzieli się na trzy poziomy:
- poziom podstawowy: do 40% kosztów – do 8100 zł;
- poziom podwyższony: do 70% – do 14300 zł;
- poziom najwyższy: do 100% – do 20400 zł.
- Program Stop Smog
Solary do grzania wody mogą zostać dofinansowane w ramach programu Stop Smog, który koncentruje się na poprawie jakości powietrza. Dotacja na panele solarne zazwyczaj musi być powiązana z większą inwestycją termomodernizacyjną. Beneficjenci mogą uzyskać nawet 100% dofinansowania, a maksymalny limit wynosi 53 tys. zł.
- Ulga termomodernizacyjna
Koszty związane z zakupem i instalacją kolektorów solarnych do grzania wody można odliczyć od podatku dochodowego w ramach ulgi termomodernizacyjnej. Maksymalna kwota odliczenia to 53 tys. zł.

Źródła
- https://czystepowietrze.gov.pl/wez-dofinansowanie/pytania-i-odpowiedzi/co-mozna-. dofinansowa-oraz-wysokosc-dotacji/instalacja-pv/3
- https://www.gov.pl/web/arimr/stop-smog-20---nowe-lepsze-zasady-od-31-marca2
- https://www.podatki.gov.pl/pit/ulgi-odliczenia-i-zwolnienia/ulga-termomodernizacyjna/