Jak prawidłowo mierzyć zakupione drewno? Oto proste przeliczniki

Opublikowano: 22.06.2025Autor: Stanisław KozłowskiDrukujUdostępnij

Kupując drewno kominkowe, łatwo można dać się wprowadzić w błąd – zwłaszcza jeśli nie do końca wiemy, jak wygląda prawidłowy pomiar. Sprzedawcy często podają objętość w metrach przestrzennych, które mogą zawierać nie tylko drewno, ale też korę i sporo powietrza między szczapami. W tym artykule wyjaśnię Ci, jak dokładnie mierzyć drewno opałowe, na co zwrócić uwagę przy jego układaniu i odbiorze, a także jak unikać typowych pułapek, które mogą prowadzić do przepłacenia. Dzięki tym wskazówkom zyskasz pewność, że kupujesz dokładnie tyle drewna, za ile płacisz.

1. Ocena objętości drewna i przygotowanie do transportu
2. Pomiar stosów drewna i przeliczanie objętości
3. Zmiana klasyfikacji drewna i jego zastosowanie
4. Pomiar objętości drewna i uwzględnienie kory

Ocena objętości drewna i przygotowanie do transportu

Ilość drewna, którą można uzyskać z konkretnego drzewa, da się precyzyjnie oszacować jeszcze zanim zostanie ścięte. Po ścince oraz podzieleniu pnia na sortymenty według wymiarów i jakości, możliwy jest dokładny pomiar jego objętości. Najczęściej używanymi jednostkami są metr sześcienny oraz metr przestrzenny. Najbardziej precyzyjnym sposobem porównania gatunków drewna jest korzystanie z metra sześciennego, zwanego kubikiem. Pomiar jest szczególnie trudny w przypadku drewna kominkowego, ponieważ zmierzenie i zsumowanie objętości licznych, niewielkich kawałków drewna jest skomplikowane.

Fragmenty pnia, które nie spełniają wymagań technicznych dla dużych sortymentów, są cięte na wałki o długości zwykle od 1 do 2,5 metra. Wałki te, po segregacji według gatunku, długości i przeznaczenia, układa się w stosy przy drodze wywozowej. Ręczny załadunek na wóz lub sanie oraz żmudne układanie drewna zastąpiły dziś ciągniki leśne wyposażone w hydrauliczne dźwigi. Stosy drewna przygotowane do transportu często mają długość przekraczającą 10, a niekiedy nawet 20 metrów.

Pomiar stosów drewna i przeliczanie objętości

Nawet najbardziej doświadczony zrywkarz nie jest w stanie utrzymać jednakowej wysokości stosu na całej jego długości. Dlatego, aby jak najdokładniej oszacować objętość, wysokość stosu mierzy się wielokrotnie — co 1 metr dla stosów do 10 m długości oraz co 2 metry dla stosów dłuższych. Do wyliczeń używa się średniej wysokości, długości stosu oraz długości wałka. Za wysokość stosu przyjmuje się średnią pomiarów pomniejszoną o 5% dla drewna z grup S2 i S4. Ta korekta jest istotna, bo 5 cm na metrze wysokości ma duże znaczenie na długim stosie. W ten sposób można obliczyć objętość drewna w metrach przestrzennych, ponieważ stos oprócz samego drewna zawiera także korę i powietrzne przestrzenie między wałkami.

Wielkość objętości zajmowanej przez korę i powietrze zależy przede wszystkim od gatunku drewna oraz długości wałków — krótsze wałki dają się układać gęściej. Aby precyzyjnie przeliczyć metry przestrzenne drewna średniowymiarowego i drobnicy na metry sześcienne, czyli faktyczną objętość drewna, stosuje się doświadczalne współczynniki przeliczeniowe. Zamiana tych jednostek jest przydatna przy zamawianiu transportu, ponieważ przewoźnicy często podają pojemność ładunków w metrach przestrzennych. Przykładowo, jeśli mamy do odebrania 10 m³ opału brzozowego i zamawiamy pojazd o ładowności 10 mp, trzeba wziąć pod uwagę współczynnik 1,54 dla brzozy, co może skutkować znacznym wzrostem kosztów transportu.

Zmiana klasyfikacji drewna i jego zastosowanie

Czasy, gdy drewno z lasu było z góry przypisane do konkretnych zastosowań, już minęły. Wcześniej na zrębie mogliśmy spotkać drewno okleinowe, sklejkowe, tartaczne, kopalniakowe, stemple budowlane, papierówkę czy opałowe. Obecnie drewno dzieli się przede wszystkim według wymiarów i jakości. Najdroższe są sortymenty wielkowymiarowe o wysokich parametrach. Choć mało kto wykorzysta drogie, wysokiej jakości drewno do spalania w kominku, to drewno średniowymiarowe z grupy S2 jest już dobrą opcją opałową. Drewno stosowe nie może zawierać miękkiej zgnilizny, która nie nadaje się do spalania, natomiast opałowe (S4) dopuszcza jej obecność do 50% powierzchni końców.

Pomiar objętości drewna i uwzględnienie kory

Czasem właściciel kominka kupuje pojedyncze długie kawałki drewna np. od prywatnego właściciela lasu. Dla osób nieznających się na leśnictwie obliczenie objętości takich sztuk może być trudne. Najczęściej mierzy się długość i średnicę w środku kawałka, a objętość oblicza się jako objętość walca o tych wymiarach.

To praktyczne uproszczenie, ponieważ pień drzewa nie jest bryłą o regularnym kształcie — zależy on od gatunku, wieku i miejsca w drzewostanie. Dokładniejsze wyniki daje podzielenie pnia na więcej fragmentów i zsumowanie ich objętości, korzystając z modeli geometrycznych takich jak stożek, paraboloida czy neiloida. Kupujący chce drewna w całej długości, a sprzedający woli je pociąć na krótsze kawałki do pomiaru. W przypadku drewna wielkowymiarowego stosuje się nadmiar długości 1%, czyli do obliczeń bierze się długość pomniejszoną o 1 cm na każdy metr. Ważne jest też odjęcie kory, chyba że średnica jest mierzona po jej zdjęciu. Wysokość potrącenia kory zależy od gatunku i średnicy drewna.