Zaskakujące przepisy: Co musisz wiedzieć, zanim zetniesz drzewo w swoim lesie!

Jeśli masz własny las i kominek, zanim zdecydujesz się na wycinkę drzew, powinieneś zapoznać się z obowiązującymi przepisami. Nawet jeśli drewno pochodzi z twojej działki, nie daje ci to pełnej swobody – bez odpowiednich zezwoleń możesz narazić się na grzywnę lub utratę drewna. W artykule wyjaśniamy krok po kroku, jak legalnie pozyskać opał z własnego lasu, jaka jest rola leśniczego oraz co zrobić, gdy nie masz planu urządzenia lasu.
- Obowiązki właścicieli prywatnych lasów
- Zasady legalnej wycinki drewna w lasach prywatnych
- Legalne pozyskanie drewna z prywatnych lasów
Obowiązki właścicieli prywatnych lasów
Mimo że posiadanie własnego lasu może kojarzyć się z niezależnością, w rzeczywistości wiąże się z określonymi ograniczeniami. Prawo chroni własność prywatną, ale równocześnie nakłada na właścicieli lasów konkretne obowiązki. Ponieważ lasy prywatne stanowią prawie 20% całkowitej powierzchni około 9,3 miliona hektarów polskich lasów, ich użytkowanie nie może być przypadkowe ani niekontrolowane.
Właściciel lasu musi troszczyć się o jego trwałość i odpowiednie użytkowanie, w szczególności poprzez:
- pozyskiwanie drewna zgodnie z określonymi możliwościami produkcyjnymi lasu,
- ochronę i utrzymanie leśnej roślinności,
- odnowienie drzewostanu po wycince poprzez sadzenie właściwych gatunków,
- regularną pielęgnację i ochronę lasu,
- przeprowadzanie działań zapobiegających pożarom i szkodom wyrządzanym przez owady.
Zgodnie z przepisami, nadzór nad gospodarką leśną w lasach prywatnych sprawuje starosta. W praktyce zadania te zazwyczaj realizują nadleśnictwa, więc po szczegółowe informacje najlepiej zgłosić się do odpowiedniego starostwa powiatowego.
Zasady legalnej wycinki drewna w lasach prywatnych
Zarządzanie lasami na prywatnych ziemiach opiera się na uproszczonych planach urządzania lasu (UPUL). Podobnie jak w przypadku lasów państwowych, te programy obowiązują przez 10 lat, po czym opracowuje się nowy dokument. UPUL obejmuje m.in. opis drzewostanów, wykaz gatunków drzew, planowane prace pielęgnacyjne oraz ilość drewna, którą można uzyskać w danym dziesięcioleciu. Roczny limit wycinki należy zestawić z zapotrzebowaniem na zimę.
Jeżeli posiadasz kominek i swój własny las, przed przetransportowaniem drewna do składu, powinieneś wykonać kilka istotnych czynności:
- Przeanalizuj w UPUL, ile drewna możesz legalnie pozyskać w aktualnym okresie 10-letnim. Przy większych terenach warto rozłożyć wycinkę na kilka sezonów.
- Wycinkę przeprowadź zgodnie z zasadami gospodarki leśnej – pozostaw ścięte drzewa przy pniu, usuń gałęzie i zorganizuj teren. W razie wątpliwości skonsultuj się z pracownikiem Służby Leśnej.
- W nadleśnictwie złóż „Zawiadomienie o pozyskaniu drewna” – to prosty formularz, który rozpoczyna proces legalizacji.
- Leśniczy przeprowadza legalizację drewna w miejscu jego uzyskania. Nie każde drewno musi trafić do kominka – mocniejsze kawałki mogą posłużyć jako materiał budowlany. Na każdej kłodzie lub stosie umieszczana jest niebieska tabliczka z numerem identyfikacyjnym.
- Na zakończenie leśniczy wystawia „Świadectwo legalności pozyskania drewna”, w którym znajdują się informacje dotyczące pochodzenia, gatunku, wymiarów i masy drewna. Warto wiedzieć, na ile wystarczy metr sześcienny drewna.

Legalne pozyskanie drewna z prywatnych lasów
Nie wszystkie prywatne lasy w Polsce mają przygotowany uproszczony plan urządzenia lasu (UPUL). To jednak nie wyklucza możliwości legalnego pozyskania drewna. Właściciel takiego terenu musi spełnić kilka wymagań formalnych:
- Złożyć w nadleśnictwie wniosek o wydanie decyzji zezwalającej na pozyskanie drewna przed planowaną wycinką.
- Po sprawdzeniu zgłoszenia, pracownik Służby Leśnej wskaże konkretne drzewa do wycinki, a nadleśnictwo wyda decyzję administracyjną na wyrąb.
- Po upływie 14 dni od otrzymania decyzji można przystąpić do wycinki, okrzesania drewna i uporządkowania terenu.
- Po zakończeniu prac należy zgłosić pozyskanie drewna leśniczemu, który przeprowadzi jego pomiar, oznakowanie i wystawi świadectwo legalności.
Co grozi za pominięcie tej procedury? Wycinka bez UPUL lub bez decyzji nadleśnictwa jest nielegalna. Taki czyn traktowany jest jako wykroczenie przeciwko środowisku i może prowadzić do grzywny. Ponadto, zgodnie z art. 158 § 2 kodeksu wykroczeń, sąd może orzec przepadek nielegalnie pozyskanego drewna.
