Nie daj się oszukać! Jak prawidłowo obliczyć objętość drewna

Opublikowano: 20.09.2025Autor: Stanisław KozłowskiDrukujUdostępnij

Kupując drewno do kominka, łatwo można się pomylić, zwłaszcza jeśli nie jesteśmy pewni, jak prawidłowo je mierzyć. Sprzedawcy często podają objętość w metrach przestrzennych, które mogą obejmować nie tylko drewno, ale także korę i dużo powietrza między kawałkami. W tym artykule wyjaśnię, jak precyzyjnie mierzyć drewno opałowe, na co zwrócić uwagę przy jego układaniu i odbiorze oraz jak unikać typowych pułapek, które mogą prowadzić do przepłacania. Dzięki tym wskazówkom będziesz pewny, że kupujesz dokładnie tyle drewna, za ile płacisz.

1. Pomiar i transport drewna w praktyce
2. Precyzyjne obliczenia objętości drewna opałowego
3. Nowoczesne kryteria podziału drewna
4. Jak obliczyć objętość drewna opałowego?

Pomiar i transport drewna w praktyce

Ilość drewna, jaką da się uzyskać z danego drzewa, można dokładnie oszacować jeszcze przed jego ścięciem. Po wycince oraz podzieleniu pnia na sortymenty zależnie od wymiarów i jakości, możliwy jest dokładny pomiar jego objętości. Najczęściej stosowanymi jednostkami są metr sześcienny oraz metr przestrzenny. Najbardziej dokładnym sposobem porównania różnych rodzajów drewna jest użycie metra sześciennego, zwanego kubikiem. Pomiar jest wyjątkowo trudny w przypadku drewna kominkowego, ponieważ mierzenie i zsumowanie objętości wielu małych kawałków drewna jest skomplikowane.

Fragmenty pnia, które nie spełniają wymagań technicznych dla większych sortymentów, tnie się na wałki o długości zazwyczaj od 1 do 2,5 metra. Wałki te, po podziale według gatunku, długości i przeznaczenia, układa się w stosy przy drodze wywozowej. Ręczne ładowanie na wóz lub sanie oraz żmudne układanie drewna zostały zastąpione przez ciągniki leśne wyposażone w dźwigi hydrauliczne. Stosy drewna gotowe do transportu często mają długość przekraczającą 10, a czasem nawet 20 metrów.

Precyzyjne obliczenia objętości drewna opałowego

Nawet najbardziej wprawiony zrywkarz nie potrafi utrzymać równej wysokości stosu na całej jego długości. Dlatego, aby jak najdokładniej określić objętość, wysokość stosu mierzy się kilkakrotnie — co metr dla stosów do 10 m długości oraz co 2 metry dla dłuższych stosów. Do obliczeń używa się średniej wysokości, długości stosu oraz długości wałka. Za wysokość stosu przyjmuje się średnią z pomiarów zmniejszoną o 5% dla drewna z grup S2 i S4. Ta poprawka jest istotna, ponieważ 5 cm na metrze wysokości ma duże znaczenie na długim stosie. W ten sposób można obliczyć objętość drewna w metrach przestrzennych, ponieważ stos oprócz samego drewna zawiera także korę i powietrzne przestrzenie między wałkami.

Wielkość objętości zajmowanej przez korę i powietrze zależy głównie od rodzaju drewna oraz długości wałków — krótsze wałki można układać gęściej. Aby dokładnie przeliczyć metry przestrzenne drewna średniowymiarowego i drobnicy na metry sześcienne, czyli rzeczywistą objętość drewna, stosuje się doświadczalne współczynniki przeliczeniowe. Zamiana tych jednostek jest przydatna przy zamawianiu transportu, ponieważ przewoźnicy często podają pojemność ładunków w metrach przestrzennych. Dla przykładu, jeśli mamy do odebrania 10 m³ opału brzozowego i zamawiamy pojazd o ładowności 10 mp, trzeba uwzględnić współczynnik 1,54 dla brzozy, co może prowadzić do znacznego wzrostu kosztów transportu.

Nowoczesne kryteria podziału drewna

Okres, w którym drewno z lasu było przypisane do określonych zastosowań, jest już za nami. W przeszłości na zrębie można było znaleźć drewno przeznaczone na okleiny, sklejki, tartak, dla kopalń, na stemple budowlane, na papier lub na opał. Teraz drewno klasyfikuje się głównie według rozmiarów i jakości. Najdroższe są duże sortymenty o wysokich parametrach. Choć niewiele osób wykorzysta kosztowne, wysokiej jakości drewno do użytku w kominku, to drewno średniej wielkości z grupy S2 jest już dobrą opcją do spalania. Drewno stosowe nie powinno zawierać miękkiej zgnilizny, która nie nadaje się do spalania, natomiast drewno opałowe (S4) dopuszcza jej obecność do 50% powierzchni końcówek.

Jak obliczyć objętość drewna opałowego?

Niekiedy właściciel kominka nabywa pojedyncze długie sztuki drewna np. od prywatnego właściciela lasu. Dla osób niezaznajomionych z leśnictwem określenie objętości takich kawałków może być skomplikowane. Najczęściej wykonuje się pomiar długości i średnicy w środku kawałka, a objętość szacuje się jako objętość walca o takich wymiarach.

To przydatne uproszczenie, ponieważ pień drzewa nie jest bryłą o regularnym kształcie — zależy to od gatunku, wieku i lokalizacji w drzewostanie. Dokładniejsze rezultaty przynosi podział pnia na więcej części i zsumowanie ich objętości, stosując modele geometryczne takie jak stożek, paraboloida czy neiloida. Nabywca chce drewna w całości, a sprzedający woli je ciąć na krótsze odcinki do pomiaru. W przypadku drewna wielkowymiarowego stosuje się nadmiar długości 1%, czyli do obliczeń przyjmuje się długość zmniejszoną o 1 cm na każdy metr. Istotne jest także odjęcie kory, chyba że średnica jest mierzona po jej usunięciu. Wysokość potrącenia kory zależy od gatunku i średnicy drewna.