Mało popularny gatunek drewna, który naprawdę czyści komin podczas spalania
Praktycznie każde drewno może być używane jako materiał opałowy, pod warunkiem, że zostanie odpowiednio wysuszone. Właściwości fizykochemiczne drewna różnią się znacznie w zależności od gatunku drzewa, z którego pochodzi. Niektóre gatunki, takie jak buk i dąb, są szczególnie cenione i uznawane za „najlepsze”, podczas gdy inne, jak świerk i topola, są często uważane przez właścicieli kominków i pieców za „nieodpowiednie do palenia”. Jednak prawda, jak to często bywa, leży gdzieś pośrodku.
- Jakie drewno wybrać do kominka?
- Drewno osikowe – właściwości i zastosowanie
- Zalety i wady drewna topolowego jako opału
Jakie drewno wybrać do kominka?
Wybór zależy od tego, po co rozpalamy ogień; czy chcemy zachować ciepło na dłużej, czy szybko osiągnąć wysoką temperaturę. Twarde drewno liściaste (grab, buk, dąb, jesion, wiąz) ma wartość energetyczną 1900 – 2100 kWh/mp, pali się długo i równomiernie. Jest idealne do utrzymania ciepła przez dłuższy okres.
Drewno iglaste (sosna, modrzew, jodła) łatwo się zapala, dlatego świetnie nadaje się na rozpałkę. Generuje nieco mniej energii cieplnej (około 1700 kWh/mp), ale dostarcza niepowtarzalny aromat żywicy. Minusem drewna iglastego jest produkcja dużych ilości substancji smolistych oraz popiołu.
Miękkie drewno liściaste, do którego należy między innymi topola, dostarcza jedynie 1200 – 1500 kWh/mp energii cieplnej, ale nadaje się nie tylko na rozpałkę, lecz także jako dodatek do twardych gatunków. Szybko schnie i jest tańsze niż twarde gatunki. Do tej grupy zaliczamy też wierzbę, brzozę, olchę i lipę.
Drewno osikowe – właściwości i zastosowanie
Rodzaj botaniczny topola (Populus) obejmuje około 100 gatunków, spośród których w Polsce dziko występują tylko cztery: topola biała, topola osika, topola szara i topola czarna. Topole charakteryzują się najszybszym wzrostem wśród drzew w naszej strefie klimatycznej. W naszych lasach, jako domieszka, spotykana jest topola osika. Jest to gatunek pionierski, czyli jeden z pierwszych pojawiających się na zrębach, terenach porolnych i pożarzyskach.
Ze względu na szybki wzrost, przeprowadzano w Polsce badania nad hodowlą plantacyjną hybryd topoli. Głównym celem plantacji miała być produkcja drewna dla przemysłu papierniczego. Jednak w naszych warunkach drewno z takich upraw topolowych okazało się droższe niż drewno gatunków typowych dla lasów.
Mimo że Lasy Państwowe posiadają pewną ilość drewna topolowego z plantacji, najprościej jest nabyć drewno osikowe z pozyskania w lasach gospodarczych. Drewno topoli osiki jest lekkie, miękkie i łatwopalne. Charakterystyczną cechą drewna osikowego jest powolne i równe spalanie. Doskonale ilustruje to przykład zapałki: zapałka osikowa pali się na bardzo krótkim odcinku długości około 3 mm, podczas gdy świerkowa może objąć ogniem całą długość.
Drewno topoli osiki jest bardzo jednolite, praktycznie nie da się gołym okiem dostrzec rocznych słojów, podziału na drewno wczesne i późne. Nie tylko zapałki mogą być produkowane z drewna osikowego; po wyschnięciu tarcica topolowa staje się zwarta (trudno wbić gwoździe), bardzo lekka i wyjątkowo trwała. Z topoli wyrabiano deski do wozów konnych, płoty oraz budynki gospodarcze, zwłaszcza stodoły. Nawet nieimpregnowane drewno topolowe, użyte w zmiennych warunkach atmosferycznych, jest bardzo odporne na działanie grzybów i owadów.
Zalety i wady drewna topolowego jako opału
Jako opał, drewno topolowe jest podobne do lipowego, ma gęstość 0,41 g/cm3. Jego wartość energetyczna nie jest wysoka, wynosi około 1400 kWh/mp, co przekłada się na około 4,1 kWh/kg. Warto tutaj zaznaczyć, że różnice w kaloryczności różnych rodzajów drewna, mieszczące się w szerokim zakresie od 1200 do 2100 kWh/mp, wynikają głównie z używanej jednostki miary. Metr przestrzenny drewna, stosowany jako jednostka pomocnicza przy odbiorze i rejestracji drewna w leśnictwie, zawiera – można powiedzieć – nie tylko "czyste" drewno, ale również korę i przestrzenie powietrzne między kawałkami. Jeśli użyjemy bardziej stabilnej jednostki, czyli kWh/kg, to drewno topolowe z wartością 4,1 kWh/kg swobodnie mieści się w przedziale od 4,0 kWh/kg (buk) do 4,2 kWh/kg (dąb, kasztanowiec, platan) i 4,3 kWh/kg (brzoza, wiśnia).
Topola osika ma wyjątkowe właściwości: spalanie suchego drewna (bo tylko takie nadaje się do pieców i kominków) daje wysoki i jasny płomień. Wysoka temperatura oczyszcza ścianki kominka i przewód kominowy z sadzy i popiołu. Nie dymi, nie strzela iskrami i nie pozostawia osadu sadzy oraz substancji smolistych.
Jak widać, zbyt szybka ocena może okazać się nietrafna nawet w przypadku tak pozornie prostym jak opał z topoli.
