Zaniedbałeś popielnik? Twój piec na to nie pozwoli

Tam, gdzie spala się drewno, powstaje popiół. Znacznie więcej w leśnym ognisku i w palenisku przytulnego kominka niż w nowoczesnym, precyzyjnie sterowanym, nowoczesnym piecu na pellet. Zarówno popiół z kominka, jak i z pieca na pellet albo na drewno musi być regularnie wybierany, ponieważ zapełniony popielnik uniemożliwia wydajne spalanie i może być przyczyną awarii pieca.
- Czym właściwie jest popiół i od czego zależy jego ilość w popielniku?
- Czy popiół drzewny może być używany jako nawóz w ogrodzie?
- Dlaczego czyszczenie popielnika jest tak ważne?
- Na co zwracać uwagę, usuwając popiół z pieca?
Czym właściwie jest popiół i od czego zależy jego ilość w popielniku?
Popiół jest niepalnym składnikiem opału, który nie wytwarza energii cieplnej. Składa się z chemicznie związanych minerałów, które pod wpływem wysokiej temperatury przekształcają się w substancje stałe, jak popiół, sadza, smoła. Niepalne minerały dostają się do drewna z gleby poprzez system korzeniowy drzewa. Pobiera ono również w ten sposób drobiny piasku.
Zawartość popiołu w opale ma bezpośredni wpływ na jego wartość opałową – im więcej składników niepalnych, tym mniej energii cieplnej powstaje podczas spalania. O ile dobrej jakości pellet drzewny zawiera ok. 0,5% popiołu, to węgiel kamienny ma go ok. 6%, a węgiel brunatny nawet ponad 26%. Pellet drzewny z domieszką kory albo liści pozostawia ok. 1,5% popiołu, natomiast spalanie pelletu roślinnego daje do 15% popiołu.
Ważną właściwością paliw stałych jest punkt topnienia popiołu. W przypadku pelletu drzewnego popiół zamienia się w szlakę w temperaturze powyżej 1200°C. Spieki popiołu mogą uszkodzić urządzenie grzewcze, a powstają w komorze spalania zwykle na skutek niewłaściwego ustawienia procesu spalania – nadmiernej mocy nawiewu powietrza lub wady komina.
Czy popiół drzewny może być używany jako nawóz w ogrodzie?
Skład chemiczny popiołu zależy od rodzaju paliwa, temperatury spalania oraz ilości tlenu podtrzymującego palenie. Popiół z drewna i pelletu drzewnego posiada wysoki udział potasu i sodu w formie tlenków tych pierwiastków, a także tlenku wapnia, węglanów i niewielkie ilości dwutlenku siarki. Taka zawartość pierwiastków chemicznych sugeruje zastosowanie popiołu drzewnego jako doskonałego nawozu zasadowego.
Drzewa pobierają jednak korzeniami z gleby także substancje szkodliwe i metale ciężkie, jak kadm, ołów, rtęć i arsen. W drewnie opałowym metale ciężkie znajdują się w niewielkim stężeniu, ale po spaleniu materiału organicznego ich koncentracja w popiele wzrasta. Jeśli popiół zostanie wykorzystany w ogrodzie, warzywa i inne rośliny spożywcze pobierają z minerałami również metale ciężkie i te mogą trafić później do organizmu człowieka.
Popiół z pieca na pellet może zawierać następujące ilości metali ciężkich w 100 g:
- ołów – 0,5-10 mg
- kadm – 0,2-2 mg
- rtęć – 0,005-0,05 mg
- arsen – 0,5-5 mg

Dlaczego czyszczenie popielnika jest tak ważne?
Nagromadzenie się popiołu i sadzy w urządzeniu grzewczym może w znaczący sposób wpłynąć na jego efektywność. To prowadzi nieuchronnie do większego zużycia opału, a co za tym idzie do wzrostu kosztów ogrzewania. Zatory w przewodach kominowych nie tylko obniżają sprawność pieca, ale również zwiększają ryzyko awarii poprzez cofanie się spalin i przegrzewanie instalacji.
Niedrożne przewody kominowe mogą prowadzić do wydzielania się tlenku węgla i innych szkodliwych substancji. Systematyczne usuwanie popiołu i czyszczenie pieca to nie tylko oszczędności w domowym budżecie, ale również działanie w interesie naturalnego środowiska. W przypadku nowoczesnych pieców na pellet, o konieczności czyszczenia popielnika przypomina sam piec, który wyświetla stopień zapełnienia.
Na co zwracać uwagę, usuwając popiół z pieca?
Po spaleniu tony pelletu drzewnego pozostanie około 5 kg popiołu. Aby zapewnić prawidłowy dopływ powietrza do komory spalania, należy regularnie opróżniać pojemnik na popiół. Dobrze jest zachować przy tym pewne zasady ostrożności:
- Popiół może jeszcze gorący! Przed wybieraniem popiołu należy wygasić piec i odczekać kilka godzin, aż wystygnie.
- Nie wrzucajcie do pojemnika na popiół widocznego żaru.
- Nie wrzucajcie popiołu na znajdujące się w pojemniku na popiół palne resztki, na przykład śmieci, suche liście itp.
- Zamknijcie pojemnik na popiół pokrywą – to zmniejszy ryzyko dopływu powietrza i powstania ognia.
- Przechowujcie pojemnik na popiół w przewiewnym miejscu, ponieważ może wydostawać się z niego tlenek węgla.
- Nie stawiajcie pojemnika na wybierany popiół w pobliżu materiałów palnych.