Ile kosztuje ogrzewanie domu pompą ciepła w 2025? Koszty zależą od jednego parametru Twojej pompy
Pompa ciepła jest dziś uznawana za jedno z najbardziej ekologicznych i ekonomicznych źródeł ciepła. Jednak żeby działała potrzebuje zasilania elektrycznego. Ile prądu zużywa pompa ciepła żeby ogrzać przeciętny dom? Ile to kosztuje w 2025 roku?
Z tego artykułu dowiesz się:
Od czego zależy zużycie energii przez pompy ciepła?
Na koszt pomp ciepła składają się przede wszystkim dwa czynniki: cena zakupu i montażu oraz koszt rocznej eksploatacji. Tylko czy zakup urządzenia szybko się zwróci w trakcie używania? Żeby to ustalić musimy przeliczyć jak dużo energii będzie zużywać taka pompa. Zależy to m.in. od:
- rodzaju pompy ciepła (gruntowa, powietrzna),
- wydajności konkretnego urządzenia (współczynnik COP/SCOP),
- warunków w jakich pracuje (łagodne lub ostre zimy, duże różnice temperatur w ciągu roku, gwałtowne zmiany pogody),
- sposobu ogrzewania (np. podłogowe, wentylacja z rekuperacją) i do czego ją wykorzystamy (c.o., c.w.u.),
- doboru odpowiedniej mocy do zapotrzebowania w danym budynku.
Pompy powietrzne a gruntowe – czym się różnią??
Urządzenia pobierające ciepło z powietrza muszą zużyć więcej energii na jego ogrzanie w zimne dni. Zwłaszcza jeżeli temperatura spada poniżej zera (czyli kiedy są najbardziej potrzebne). Dla takich pomp współczynnik COP wynosi 3,6 do 4. Są jednak bardzo popularne ze względu na niższą cenę i łatwiejszy montaż.
Dużo bardziej wydajna jest pompa gruntowa. Zwłaszcza pionowa, która pobiera ciepło ze stabilnego źródła głębinowego, nie narażonego na wahania temperatur. W tym przypadku COP wynosi 4,8 a nawet 5,5. Poza tym współczynnik SCOP jest bardziej zbliżony do COP dzięki mniejszym rocznym wahaniom temperatury. Samo urządzenie i przygotowanie gruntu do jego używania jest jednak dużo droższe niż w przypadku pompy powietrznej.
Co to jest COP, SCOP i jak się je oblicza?
Przy wyliczeniach ile energii zużyje pompa najbardziej interesuje nas współczynnik SCOP (Seasonal Coefficient Of Performance), czyli współczynnik sezonowy, nazywany też współczynnikiem efektywności średniorocznej. Dla pomp, które pełnią latem rolę klimatyzatora, ważny jest też współczynnik SPF (ang. Seasonal Performance Factor) czyli wskaźnik wydajności sezonowej, uwzględniający również pobór energii na chłodzenie pomieszczeń.
COP wylicza się go dzieląc zapotrzebowanie na energię przez energię pobraną z sieci, w celu uzyskania odpowiedniej temperatury. Powiedzmy, że pobrane powietrze dostarcza energii o wartości 6 kW, zapotrzebowanie w domu wynosi 8 kW. Zatem do uzyskania pożądanej temperatury pompa musi na każde 6 kW z dolnego źródła (grunt, powietrze, woda) dobrać 2kW z sieci.
W powyższym przypadku COP = 8kW/4kW = 4. Można przyjąć, że uśrednione zapotrzebowanie przeciętnej pompy ciepła jest właśnie takie. W przybliżeniu na każde 8 kW zapotrzebowania pompa pobiera 2 kW energii.
Bardziej miarodajny SCOP z konieczności będzie nieco niższy niż COP. Wydajność pompy w najzimniejsze dni spada w stosunku do idealnych warunków laboratoryjnych, a zapotrzebowanie na ciepło rośnie. Realnie w polskich warunkach dla COP=4 SCOP będzie wynosić ok. 3,4-3,6. Więcej na temat współczynników COP i SCOP piszemy w osobnym artykule.
Jak obliczyć koszty ogrzewania pompą?
Znajomość współczynnika SCOP jest niezbędna do obliczenia ile zużyjemy prądu. Druga sprawa to współpraca z budynkiem o konkretnym zapotrzebowaniu na energię użytkową.
Zapotrzebowanie budynku na energię różni się w zależności od tego kiedy i w jakiej technologii został wybudowany. W przybliżeniu nowoczesny budynek, ale bez podwyższonego standardu powinien zużywać ok. 70-100 kWh/m2 na rok. Dla budynków energooszczędnych wskaźnik zapotrzebowania rocznego wynosi ok. 40-60 kWh/m2, a dla pasywnych 15 kWh/m2.
Dokładne roczne zapotrzebowanie domu na energię użytkową można oszacować również na podstawie świadectwa energetycznego.
Załóżmy, że dom o powierzchni 150 m2 ma zapotrzebowanie na energię użytkową na poziomie 10500 kWh/rok (70 kWh/m2). Cena energii elektrycznej dla gospodarstw domowych w pierwszej połowie 2025 roku wynosi ok. 0,63 gr/kWh. Uwzględniając to obliczamy najpierw koszt wytworzenia 1 kWh ciepła przez pompę:
0,63 gr/kWh (cena 1 kW prądu) : 3,8 (współczynnik SCOP) = 0,17 gr/kWh.
Następnie mnożymy wynik przez zapotrzebowanie roczne:
0,17 * 10500 = 1740 zł.
Należy pamiętać, że wydajność domowej sieci i wydajność pompy mogą się okazać nieco niższe. Natomiast podana cena 1 kWh obowiązuje do końca września. W drugiej połowie roku ogrzewanie będzie więc prawdopodobnie droższe. Uśredniając, dla powyższego przypadku można się spodziewać ok. 2000-2500 zł za prąd zużyty na ogrzewanie do końca grudnia.
Przybliżone koszty ogrzewania przy różnym SCOP
Korzystając z powyższego wzoru możemy ocenić ile w przybliżeniu będzie kosztowało ogrzewanie przy różnej wydajności pomp (wszystkie poniższe obliczenia według stawki 0,63 gr/kWh i przy uśrednionym zapotrzebowaniu budynku 70 kWh/m2/rok).
Wyraźnie widać jak lepszy współczynnik SCOP pompy ciepła decyduje o niższych kosztach rocznych ogrzewania. Sprawdź też jak zwiększyć efektywność działania pompy przez dobór odpowiedniego systemu grzewczego.
